U okviru inicijative koja je pokrenuta od strane Koalicije za zaštitu rijeka Bosne i Hercegovine, Milovan Bjelica, načelnik opštine Sokolac juče je potpisao Deklaraciju «Opštine bez brana», čime je Sokolac postao prva opština u BiH koja se obavezala da neće izdati nikakvu koncesiju, dozvolu ili preporuku za izgradnju brane ili hidroelektrane na njihovoj teritoriji bez konsultacija sa građanima.
„Razvoj turizma za opštinu Sokolac je od mnogo većeg značaja u odnosu na gradnju malih hidrocentrala (MHE). Naša opština je nedavno donijela Strategiju razvoja u kojoj je definisano da na području mjesnih zajednica Kaljina i Knežina nije moguće graditi male hidroelektrane, jer ova područja obiluju prekrasnim rijekama“, izjavio je Bjelica. Istakao je da će, u situaciji kada neko želi prodati zemlju, građani Sokolca imati prednost u donošenju odluke ko će kupiti i upravljati njihovom zemljom, što je važno sa aspekta prevencije zloupotrebe zemlje za projekte koji mogu ugroziti životnu sredinu.
Protivljenje izgradnji MHE na rijekama ove opštine počelo je 2019. godine kada je Koalicija 17 lokalnih udruženja iz ove opštine organizovala protest i peticiju protiv najave izgradnje MHE na rijekama Kaljina i Bioštica.
«Pokrenuli smo tada i pravne korake za poništenje odluke Vlade RS o izdavanju koncesija za MHE u čemu smo i uspijeli. Potpisivanje inicijative je rezultat dugoročnog napora naših građanskih organizacija“, istakla je Mira Čajić, predstavnica Koalicije, čije su članice pozdravile potpisivanje Deklaracije.
Podršku inicijativi „Opštine bez brana“, najavio je i Milorad Jagodić, načelnik opštine Rogatica te istakao da će ova tema biti na glasanju na sljedećoj sjednici Skupštine opštine Rogatica.
Deklaracija «Opštine bez brana» dio je aktivnosti koje zajedno implementiraju Arnika (Češka), Koalicija za zaštitu rijeka BiH i Centar za životnu sredinu uz finansiranje Evropske unije i Programa za promociju tranzicije Češke Republike. Zasnovana je na „Deklaraciji o zaštiti rijeka Zapadnog Balkana“ koja je donesena prošle godine na međunarodnoj konferenciji održanoj u Sarajevu.
U Koaliciji za zaštitu rijeka BiH ističu da je ovo uspješan početak inicijative čiji je cilj dugoročna zaštita rijeka od štetnih projekata.
„Naš cilj je zaustavljanje negativnih uticaja izgradnje MHE, kako na lokalnu zajednicu, tako i na životnu sredinu. Zarad brzog profita nekoliko ljudi, ugrožava se kvalitet života sadašnjih i budućih generacija. Nesumnjivo je da rijeke imaju održiviji potencijal od hidroelektrana, poput turizma koji može biti koristan za čitavu zajednicu i zato građanima treba omogućiti učešće u procesima donošenja odluka o budućnosti njihovih rijeka“, rekla je Dragana Skenderija, koordinatorica Koalicije za zaštitu rijeka BiH.
Zuzana Vachunova iz češke nevladine organizacije Arnika koja podržava borbu lokalnih zajednica za zaštitu rijeka u BiH, pozvala je i ostale opštine da se pridruže svojim građanima i da zajedno stanu u odbranu rijeka i prava na život u zdravijem okruženju u BiH i u Evropi.
Sve opštine u BiH imaju mogućnost da se pridruže inicijativi „Opštine bez brana“, a dodatne informacije dostupne su putem maila: koalicijazazastiturijekabih@gmail.com