Wednesday, November 20, 2024

Dvadeset četiri godine od Dejtona koje su pojeli skakavci

Nešto je samoubilačkog u insistiranju na postojanju Republike Srpske kao “države“ od 9. januara 1992.godine, kada je na nekom ad hock sastanku (kasnije nazvanom Skupštinom) u jednom sarajevskom hotelu grupa poslanika Skupštine BiH proglasila „Srpsku Republiku Bosnu i Hercegovinu“. Danas se isti pozivaju na „slovo Dejtona“, tvrdeći da tako štite „opstanak RS“. Kojeg li paradoksa.

piše: Miljan Kovač

Parafiranjem Okvirnog sporazuma o miru gospodara ratova na Balkanu, okončano je krvoproliće u Bosni I Hercegovini.

Okončani su ratovi vođeni protiv realnosti, a na poprištima su ostale stotine hiljada nedužnih žrtava, civila i ratnika, piuna u njihovoj krvavoj partiji šaha.

Dvadeset četiri godine od tada – na bojnim poljima se više ne gine, ali rat protiv realnosti se nesmanjenom žestinom nastavlja. Topovi i puške su utihnuli, a zamijenila su ih neka druga sredstva. Nastavak se vodi bez krvi, ali žrtve su opet nedužni pioni sa iste šahovske table. Do Dejtona su nam pravo na život oduzimali mecima i topovskim granatama. Danas je pravo na normalan život uskraćeno političkim igrama, kriminalom, korupcijom, nedostatkom pravne države i socijalne sigurnosti. Dešavaju se i ubistva, onih koji se nađu na putu nezaježljivoj trci za moći, novcem istih gospodara, ali i nove generacije njihovih ideoloških nasljednika.

Realnost je i dalje glavna meta.

Dvadeset i četiri godine poslije, BiH je divovskim koracima daleko od realnosti, bar one koju prihvataju u srećnijim zemljama. Onim istim u koje se nekoliko stotina hiljada građana ove zemlje od Dejtona do danas iselilo u potrazi za normalnim životom.

Realnost je da je u Dejtonu verifikovana Bosna i Hercegovina u čijoj unutrašnjoj strukturi su dva entiteta – Republika Srpska i Bosna i Hercegovina.

Činjenicu da je, Republika Srpska tek tada formalno pravno priznata, ali kao dio međunarodno priznate države Bosne i Hercegovine, aktuelna vlast u ovom entitetu, bar retorički uporno negira, a negirali su je prethodnici ove vlasti.

Negiraju činjenicu da entitet Republika Srpska za međunarodnu realnost postoji tek od Dejtona i da je prije toga bila samo pobunjeni dio međunarodno priznate države.

Nešto je samoubilačkog u insistiranju na postojanju Republike Srpske kao “države“ od 9. januara 1992. godine, kada je na nekom ad hock sastanku (kasnije nazvanom Skupštinom) u jednom sarajevskom hotelu grupa poslanika Skupštine BiH proglasila „Srpsku Republiku Bosnu i Hercegovinu“. Danas se isti pozivaju na „slovo Dejtona“, tvrdeći da tako štite „opstanak RS“. Kojeg li paradoksa.

Da im je zaista stalo do opstanka ovog entiteta onda bi prihvatili relanost i današnji dan 21. novembar slavili kao rođendan Republike Srpske.

Da su prethodni i sadašnji samoproklamovani „državnici“ na čelu entiteta imali želje, hrabrosti, mudrosti i dodira sa realnosti, onda bi odavno i stvarno i formalno ozvaničili diskontinuitet Republike Srpske od i od „Devetog januara“, etničkog čišćenja, genocida, pljačke, progona. Javno osudili odgovorne za krvoproliće, prije svega „heroje“ presuđene za ratne zločine, i presudili one koje još nisu presudili. Mogli su usvojiti novi ustav u čijoj bi preambuli 21. novembar 1995. bio označen kao početak kontinuiteta, multietničkog/građanskog entiteta unutar Bosne i Hercegovine. Nisu. Čak su i promjene ustava unošenjem odrednica da je RS entitet Srba, Bošnjaka, Hrvata i ostalih, a ne „država srpskog naroda“ morale biti nametnute međunarodnom silom. A da je bilo domaće političke mudrosti kao što nije, mogli su se, prihvatanjem realnosti, postaviti čvrsti temelji opstanku ovog entiteta. Nažalost, takvog osjećaja za realnosti ni u vlasti ni u opoziciji u RS nema.

Bosna i Hercegovina je grana na kojoj sjedi Republika Srpska. Oni kojima su usta puna njenog očuvanja, uporno godinama pilaju tu granu.

Nisu bliže relanosti ni njihovi vječiti „nacionalni rivali“ u Sarajevu i Mostaru.

Legitimno pravo političara je i da se ne slažu sa Dejtonskim ustrojstvom BiH, što je nedavno svojom partijskom deklaracijom i ozvaničila SDA Bakira izetbegovića. Međutim, apsurdno je negiranje 21. novembra kao dana kada je u BiH zavladao, mir, prestala ubijanja i klanja, pa kakav god taj mir bio. Iz tog ugla je neshvatljivo da današnji dan nije praznik u Federaciji BiH. Rješenja iz Dejtona se mogu i trebaju mijenjati, ali je njegov značaj bar toliki da bi se mogao obilježiti kao praznik. Realnost koju bi se SDA i druge populističke stranke bošnjačke provinijencije morale suočiti jeste da BiH nije ni bošnjačka, ni srpska ni hrvatska…

Sučavanje sa realanošću i u Sarajevu i u Banjaluci, ne ostavlja puno prostora za priču o trećem entitetu – takve knjige se nalaze „na polici s bajkama“ odmah ispod ovih sarajevskih i banjalučkih bajki. Uostalom, i bajke se sve manje čitaju, jer su za razliku od redova u narodnim kuhinjama i graničnim prelazima – izlazima iz ove zemlje, gužve u knjižarama davna prošlost.

Autor: Impuls

Povezane vijesti

Minimalac u RS-u – poligon za sukob sindikata i poslodavaca

Foto: Impuls

Prava radnika kao poligon za obračun najmanje dvije strane. Iz primjera u primjer. Sindikati i poslovna zajednica RS-a mjesecima ne mogu da nađu zajednički jezik o minimalnoj plati za narednu godinu. Sindikat traži povećanje minimalca za 150 maraka, poslodavci odlučno - za to nema osnova. Ekonomski parametri inače odavno su u padu. A vlast za sada ne otkriva mnogo. Presjeći će kažu, ako dogovora ubrzo ne bude.

Očekuje li Republiku Srpsku još jedna aribitraža?

Izgradnja solarne elektrane Dubovik u Krupi na Uni mogla bi, umjesto da napuni budžet Srpske, da ga baci u dodatni minus. Prema informacijama u javnosti, ministar Petar Đokić potpisao je već ugovor sa jednim konzorcijumom, iako postoji tužba drugog konzorcijuma zbog nezakonitog dodjeljivanja koncesije. Zbog nepoštovanja procedure, Republika Srpska bi mogla da ostane bez posla ukupne vrijednosti 158 miliona maraka, i još i plati odštetu.

Popular Articles