Foto: Nikola Vesović
Pronađena je i opisana kao nova za nauku pećinska vrsta insekta, koja je nazvana “Remyella spanovicae” u čast Ivane Španović, najbolje srpske atletičarke svih vremena i jedne od najboljih skakačica udalj. Vrsta je pronađena u Pećini na vrelu Đerekarske rijeke, koja je smještena u selu Đerekare u okolini Tutina, na Pešterskoj visoravni, blizu granice sa Crnom Gorom.
Naučni rad sa spomenutim otkrićem i opisom nove vrste objavljen je juče u renomiranom međunarodnom biološkom naučnom časopisu European Journal of Taxonomy, piše rts.rs.
Navedeni rad je zajednički poduhvat ekipe zoologa sa Instituta za zoologiju Univerziteta u Beogradu – Biološkog fakulteta, kojim je rukovodio prof. dr Srećko Ćurčić, a tim autora su činili i dr Maja Vrbica, dr Korana Kocić, Vukašin Gojšina, M.Sc., Sofija Vranić, M.Sc. i dr Nikola Vesović. Novu vrstu za nauku su opisali prof. Ćurčić, dr Vrbica i dr Vesović. Tipske primjerke ove vrste su sakupili Srećko Ćurčić, Vukašin Gojšina i Nikola Vesović u junu i julu 2023. godine, a veliku pomoć na terenu im je pružio Petar Ćurčić.
„Španovićkina remijela” je rijetka i endemična vrsta insekta, tj. tvrdokrilca koji pripada porodici Leiodidae. Ovaj jedinstveni tvrdokrilac pripada troglobiontima – pravim kopnenim podzemnim stanovnicima. Naseljava Pećinu na vrelu Đerekarske rijeke i nema ga nigdje više na svijetu.
U pitanju je sitna (dugačka između 4 i 5 mm), potpuno slijepa i depigmentisana vrsta insekta sjajne površine tela. Karakteriše se izduženim tijelom i izrazito dugačkim nogama i antenama, koje kod mužjaka premašuju dužinu samog tijela. Jedinke su sakupljene u zadnjem dijelu višeg nivoa pećine, u potpunom mraku. Ova vrsta preferira vlažne krečnjačke zidove u pećini. Hrani se tako što filtrira organsku materiju koja se nakuplja u filmu vode na površinama unutar pećine, na šta ukazuje građa njenog usnog aparata.
U pitanju je šesta poznata vrsta roda Remyella. Sve vrste ovog senzacionalnog roda naseljavaju isključivo Peštersku visoravan i usko su lokalizovane na granično područje Srbije i Crne Gore. Smatra se da je vrsta pliocenske starosti i da je nastala prije dva do pet miliona godina. Njeni najbliži srodnici naseljavaju jugozapadnu Srbiju i sjeveroistočnu Crnu Goru (okolina Sjenice, Tutina, Novog Pazara i Bijelog Polja) i vezani su isključivo za speleološke objekte (pećine i jame).
Inače, još dvije vrste roda Remyella su takođe opisali biospeleolozi sa Instituta za zoologiju Univerziteta u Beogradu – Biološkog fakulteta prof. dr Srećko Ćurčić i prof. dr Božidar Ćurčić 2008. godine. U pitanju su R. raskae R. javorensis (javorska remijela) iz Baždarske pećine na planini Javor u okolini Sjenice, koja naseljava i obližnji Ušački pećinski sistem.
Imenovanje ove vrste po atletičarki Ivani Španović autori su opisali da se ova vrsta insekta kreće sa lakoćom po plafonu i vertikalnim zidovima u pećini zahvaljujući svojim snažnim ekstremitetima, dok Ivana bez ikakvih poteškoća skače udalj preko sedam metara, pa se može reći da oboje prkose gravitaciji, svako na svoj način.
Autori nove vrste su u potpunosti svjesni koliko je rijetko i zahtijevno biti uspješan sportista na globalnom nivou, naročito u individualnim sportovima, poput atletike, te je i ta činjenica dodatno uticala na izbor naučnog imena vrste i predstavlja dodatni razlog zašto je čast za imenovanje nove vrste za nauku pripala upravo Ivani Španović.