Foto: Google
Dok su efekti zagađenja vazduha na ljudsko zdravlje dobro proučeni, nova istraživanja otkrivaju da naši kućni ljubimci možda prvi trpe posljedice. Baš kao nekadašnji kanarinci koji su upozoravali rudare na prisustvo otrovnih gasova, psi i mačke danas mogu biti nevidljivi pokazatelji zagađenog vazduha u našim domovima i gradovima.
Jedna od prvih studija, objavljena 2018. godine u časopisu Journal of Veterinary Internal Medicine, ukazala je na vezu između prisustva finih čestica PM2.5 u zatvorenom prostoru i respiratornih problema kod pasa i mačaka. Rezultati su sugerisali da su mačke posebno osjetljive, ali i da tema zahtjeva dalja istraživanja, piše Pet magazine.
Slični zaključci proizašli su i iz kasnijih istraživanja u Tajvanu i na Trinidadu, koja su pratila zdravstveno stanje pasa i mačaka u odnosu na nivoe zagađenja. Pored toga, izvještaji iz Indije upozoravaju na porast bolesti kod kućnih ljubimaca i uličnih životinja tokom perioda ekstremnog zagađenja, posebno u sezoni festivala kada se masovno koriste vatrometi.
U Velikoj Britaniji, zajedničko istraživanje “Heinz College” sa Univerziteta Karnegi Melon i Grantham instituta za klimatske promjene pokazalo je da bi godišnje moglo da se izbjegne čak 80.000 posjeta veterinarima kada bi zemlja ispunila preporuke Svjetske zdravstvene organizacije o dozvoljenim nivoima PM2.5 čestica. Time bi se uštedjelo oko 15 miliona funti na troškovima liječenja.
“Za svaki porast PM2.5 od 1 μg/m3, vidimo oko 0,7% više veterinarskih posjeta”, objašnjava dr Stiven Džarvis sa Londonske škole ekonomije. “Ako se pređe sa dana sa niskim nivoom zagađenja (ispod 5 μg/m3) na dan sa visokim (40–50 μg/m3), broj posjeta može da poraste i do 30%.”
Korišćenjem baze podataka sa 500 veterinarskih klinika u Velikoj Britaniji, analizirano je 7 miliona posjeta za skoro 4 miliona pasa i mačaka između 2017. i 2022. godine. Rezultati su pokazali porast problema sa disajnim organima, srcem i neurološkim sistemom, posebno kod starijih životinja.
Uočene su i razlike između pasa i mačaka, vjerovatno zato što psi provode više vremena napolju, pa su više izloženi spoljnim zagađivačima. Ipak, ni boravak u zatvorenom ne znači zaštitu ako je unutrašnji vazduh lošeg kvaliteta.
Istraživači naglašavaju da sve što šteti našim ljubimcima, vjerovatno šteti i nama. Ako odlučite da psa ne vodite u šetnju zbog lošeg kvaliteta vazduha, možda bi trebalo i sami da ostanete unutra. Ljubimci nam mogu ukazati na rizike koje još ne primjećujemo, bilo da je riječ o udisanju hemikalija iz sredstava za čišćenje, ili o alergijama izazvanim mikročesticama u vazduhu. Ono što važi za pse i mačke, može važiti i za domaće, kao i za divlje životinje čiji se broj rapidno smanjuje paralelno sa rastom industrijskog zagađenja.