Foto: Slobodan Rašić-Bobara
Da bi se utvrdio tačan broj kafana, bifea, barova, kafića, kafeterija, picerija,restorana u Banjaluci, trebalo bi potrošiti prilično vremena u hodanju i brojanju. Ukoliko na pretraživač „ google“ ukucate pojam „broj kafana u Banja Luci“, pronaćićete da je Banja Luka po broju ugostiteljskih objekata u rangu sa Minhenom. Ali, Banja Luka je prije više stotina godina bila ispred Evrope: novinar, publicista i hroničar Slavko Podgorelec svojevremeno je objavio da je prva kafana u Banjaluci otvorena 1617. godine, dok je u Parizu prva kafana otvorena 54 godine kasnije, dok je Beč zakasnio za Banjalukom 65 godina. A trenutno se pominje i tvrdi da se broj ugostiteljskih objekata različitih namjena i vrsta, sada kreće oko hiljadarke. I tako kafane se uredno otvaraju i zatvaraju, ali sve se vrti oko hiljadarke, poručuju bolji poznavaoci kafanskih prilika.
Autor: Impuls
Ima modernih kafića barova, kafeterija, picerija, restorana, ali skoro da nema kafana – limene pepeljare, kockasti stolnjaci. Poneke još opstaju, zahvaljujući vlasnicima koji se „bore“ protiv novotarija, te stalnoj postavi gostiju, koji su još uvijek „logistička“ podrška vlasnicima. Međutim, pitanje kada će i one staviti ključ u bravu ili se prostor pretvoriti u nekakav ultramoderan ugostiteljski objekat.
Banjalučani, stariji, ali i oni koji nemaju puno godina i dugo pamte, sjećaju se legendarne kafane „Mostar“. Na „čašicu razgovora“ dolazili su brojni Banjalučani: česti gosti bili su glumci, slikari, književnici, muzičari, novinari, ugledni ljekari, poznate osobe i ličnosti iz javnog i društvenog života. Prisjećaju se nekadašnji gosti kako se, pogotovo u proljeće i ljeto, u bašti „Mostara“ znalo „lijepo popiti“, ali i družiti uz pjesmu, recitovala se poezija, igrali se i dijelovi iz pozorišnih predstava, vodili se duge i zanimljive rasprave o umjetnosti, kulturi, društvenom životu. Prema onome što zapisaše hroničari, u „Mostaru“ je istaknuti i poznati dramski umjetnik i glumac Adem Ćejvan, osmislio i organizovao manifestaciju „Sa glumcima u maju“. Na Ćejvanov poziv dolazili su tada najpoznatiji jugoslovenski glumci i velikani glumišta – Boris Dvornik, Stevo Žigon, Ljuba Tadić, Svetlana Ceca Bojković, Neda Arnerić, Fabijn Šovagović….Nakon gostovanja po banjalučkim preduzećima i odigranih predstava, naravno, druženje se nastavljalo u „Mostaru“.
A nedavno je na Impuls portalu objavljen tekst gdje je pomenuta ova nekadašnja kultna gradska kafana gdje je glavna uloga “dodijeljena” poznatom banjalučkom glumcu Vladi Zeljkoviću. Jedna od ilustracija uz tekst je naslovna fotografija ovog teksta, na kojoj su četvorica nekadašnjih stalnih gostiju “Mostara”. Kako uz fotografiju nije bilo potpisa ili novinarski rečeno, legende, iskoristićemo ovu priliku da je “potpišemo”, odnosno navedemo imena: Muhamed Bahonjić-Bah, glumac Dječijeg pozorišta Banja Luka, Sabahudin Bahtijaragić-Cober, glumac Studentskog pozorišta Banja Luka, igrao i u Narodnom pozorištu Bosanske Krajine. Osim njih dvojice, tu su Zlatko Divić-Div, publicista i književnik, Muhamed Braco Skopljak, muzičar, pijanista i muzički pedagog.
Autor fotografije je banjalučki fotograf Slobodan Rašić-Bobara. Prema onome što nam je Rašić potvrdio, fotografija je nastala 1.decembar 1989. godine. Nakon više od trideset godina od nastanka ove fotografije, Muhamed Bahonjić glumac je u Narodnom pozorištu u Zenici, igra i u predstavama banjalučkog Narodnog pozorišta. Sabahudin Bahtijaragić je u Švedskoj, aktivan na umjetničkom planu. Muhamed Skopljak živi u Sjedinjenim Američkim Državama, i dalje se aktivno bavi muzikom. Proteklih godina bio je učesnik u programima manifestacije Susreti Banjalučana “Vezeni most” u Banjaluci. Zlatko Divić, napisao i objavio knjigu “Crna kronika Banja Luke”, pisao je i kolumne za omladinski list “Prelom”, kao i za druge novine i publikacije. Preminuo u Zadru 2011 godine. Zlatko Divić, zajedno sa Muhamedom Skopljakom, uz učešće i Slavka Podgorelca, potpisuju autorstvo prve video-kasete o Banjaluci, objavljene osamdesetih godina.
Slobodan Rašić-Bobara i Muhamed Skopljak
Muhamed Skopljak
Muhamed Bahonjić
Sabahudin Bahtijaragić
Zlatko Divić
M.V.
Fotografije:Mišo Vidović i arhiv