Nobelova nagrada za medicinu ili fiziologiju dodeljuje se svake godine naučnicima koji rade na raznim poljima medicine ili fiziologije. Ovogodišnji dobitnici prestižne nagrade su: Mery E. Blancow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi, za otkrića u vezi sa perifernom imunološkom tolerancijom.
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu dodjeljena je 115 puta. Ovu nagradu dobilo je 229 naučnika u periodu između 1901. i 2024. godine.
Ovogodišnji dobitnici Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu su: Mery E. Blancow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi, za otkrića u vezi sa perifernom imunološkom tolerancijom koja sprječava imuni sistem da našteti tijelu.
Njihova otkrića postavila su temelje za novo polje istraživanja i podstakla razvoj novih tretmana, na primjer za kancer i autoimune bolesti.
„Njihova otkrića su bila presudna za naše razumjevanje kako funkcioniše imuni sistem i zašto svi ne razvijamo ozbiljne autoimune bolesti”, kaže Ole Kampe, predsjednik Nobelovog komiteta.
Istraživanje je ključno za razumjevanje kako nas imuni sistem štiti od hiljada različitih infekcija koje pokušavaju da napadnu tijelo.
Imuni sistem koristi bijela krvna zrnca za prepoznavanje infekcija, čak virusa i bakterija koje nikada ranije nije sreo.
Ćelije koriste receptore koji se nasumično proizvode u kvadrilionu različitih kombinacija.
Ovo daje imunom sistemu mogućnost da se brani od velikog broja virusa, ali u tom procesu stvaraju se bijela krvna zrnca koja mogu napasti naše tijelo.
Naučnici su već znali da su neka od ovih problematičnih bijelih krvnih zrnaca uništena u timusu, organu smještenom u prednjem gornjem dijelu grudnog koša, gdje bijela krvna zrnca sazrjevaju.
Nobelovu nagradu ove godine dobili su naučnici za istraživanje rada T-ćelija, koje su ujedno i čuvari imunog sistema i putuju tijelom da bi „razoružale” sve druge imune ćelije koje napadaju tijelo.
Ovaj proces ne uspjeva kod autoimunih bolesti poput dijabetesa tipa 1, multiple skleroze i artritisa.
„Otkrića su postavila temelje za novo polje istraživanja i podstakla razvoj novih tretmana, na primjer za rak i autoimune bolesti”, rekli su iz Nobelovog komiteta.
Kod ljudi koji boluju od raka, regulatorne T-ćelije sprječavaju tijelo da se bori protiv tumora, pa je istraživanje usmjereno na smanjenje njihovog broja.
Kod autoimunih bolesti, ispitivanja se bave jačanjem regulatornih T-ćelija kako tijelo više ne bi bilo napadnuto.
Sličan pristup bi takođe mogao biti efikasan u smanjenju rizika od odbacivanja organa poslije transplantacije.
Ova nagrada je jedna je od pet Nobelovih nagrada koje su osnovane 1895. godine po testamentu Alfreda Nobela, a dodjeljuje je Institut Karolinska za izuzetne doprinose u medicini ili fiziologiji.
Prošle godine Nobelova nagrada za medicinu ili fiziologiju dodjeljenja je Viktoru Ambrosu iz Hanovera i Gariju Ruvkumu iz Berklija za otkriće mikroRNK i njenoj ulozi u post-transkripcionoj regulaciji gena.
Najmlađi dobitnik Nobelove nagrade za medicinu ili fiziologiju, imao je 31 godinu. U pitanju je Federik G. Bening iz Alistona koji je ovu nagradu dobio 1923 godine za otkriće inslulina.
Najstariji dobitnik Nobelove nagrade za medicinu ili fiziologiju, imao je 87 godina. Pejton Rous iz Baltimora Nobelovu nagradu dobio je 1966. godine za otkriće virusa koji izazivaju tumor.