"Zaključavanje" očistilo vazduh, ali ne koliko se očekivalo
Foto: AP
VAŠINGTON - Nakon početnih izvještaja o dramatičnom padu zagađenja vazduha tokom zaključavanja zbog kovid-19, naučnici koji pažljivije analiziraju podatke otkrivaju da su poboljšanja bila manja nego što su očekivali, piše Glas Amerike.
Nisu svi zagađivači umanjili svoj uticaj, a benefiti variraju od mjesta do mjesta.
Njihova otkrića imaju implikacije na napore da se vazduh na svijetu učini zdravijim, prenosi VoA na srpskom.
Dok je korona virus bjesnio Vuhanom i drugim kineskim gradovima početkom 2020. godine, kineska vlada nametnula je prva velika zatvaranja. Saobraćaj je nestao sa gradskih ulica. Sateliti su zabilježili dramatičan pad azot-dioksida, (NO2), visoko reaktivnog zagađivača koji nastaje sagorijevanjem fosilnih goriva.
Ostali gradovi zabilejžili su pad tokom širenja pandemije širom svijeta.
Bilo je teško reći koliko su zatvaranja zaslužna, jer nivo zagađenja vazduha u velikoj mjeri zavisi od vremenskih prilika. Vjetrovit dan može da očistit vazduh u gradu, dok ga vlažni dan može pogoršati, navodi se u tekstu.
Dakle, profesor atmosferske hemije sa Univerziteta u Birmingemu Zongbo Ši i njegove kolege koristili su mašinsko učenje da bi razdvojili podatke od uticaja vremenskih prilika u novoj studiji u časopisu Naučni napretci (Science Advances).
Otkrili su da su padovi zagađenja stvarni, ali manji od očekivanih.
Na primjer, nakon zatvaranja u Vuhanu, nivoi NO2 pali su za čak 90 odsto. Ali kada je Šijeva grupa uklonila vremenske uticaje, otkrili su da je zatvaranje odgovorno za tek trećinu od toga.
To je djelimično zato što se život nije potpuno zaustavio.
Na primjer, u Londonu, dok je saobraćaj putničkih automobila opao za 80 odsto, dostavnih kamiona i ostalih teških vozila manje je za samo 30 do 40 odsto.
Takođe, sa većim dijelom radne snage koja radi od kuće, potrošnja električne energije je samo malo opala, pa ni emisije iz elektrana nisu mnogo opale.
U međuvremenu, dok je NO2 opadao, nivo ostalih opasnih zagađivača se povećavao.
To je zato što su pravila ponašanja atmosferske hemije samo djelimično shvaćena.
Na drugoj strani, jedan zagađivač, ozon, može se povećati kada nivo NO2 opadne.
Ali mnogi naučnici bili su iznenađeni koliko je veliki efekat bio tokom zatvaranja zbog kovida-19. Studija objavljena u časopisu Nauka (Science) zabilježila je izuzetno visok nivo zagađenja ozonom i sitnim česticama u sjevernim kineskim gradovima tokom zatvaranja zbog korona virusa krajem januara i početkom februara.
Loši vremenski uslovi - stojeći vazduh i visoka vlažnost vazduha - u kombinaciji sa nesrećnom reakcijom nižih emisija NO2 da pogoršaju situaciju.
"Govorimo o smanjenju emisija bez presedana (NO2), ali takođe vidimo i ovaj događaj zagađenja gori od normalnog", rekao je koautor studije Jan Vang, naučnik za atmosferu sa Kalifornijskog tehnološkog instituta.
"Ovo je ono što nismo očekivali. Zagađenje sitnim česticama, poznato kao PM2,5, takođe je poraslo na mnogim mjestima u Sjedinjenim Državama", rekla je naučnica za zaštitu životne sredine Univerziteta Delavare Kristina Arčer, prenosi VoA.
Izvor: Tanjug
