Veliki napredak u trci za spas karipskih korala

Prvi put, morski biolozi su uspješno reprodukovali vrstu karipskog korala (acropora palmata), ili elkhorn koral, koji je ugrožena vrsta, koristeći tehnologiju laboratorijskih uslova u akvarijumu.

To je istorijski korak, za koji se istraživači nadaju da bi mogao da pomogne u revitalizaciji karipskih ekosistema. 

Elkhorn koral je nekada dominirao na Karibima. Ali, baš kao što drugi vitalni ekosistemi korala propadaju širom svijeta, sada se rijetko viđaju u divljini. Ova vrsta je vrlo važna, a do sada je bilo poznato da ju je teško uzgajati u akvarijumima, odnosno u vještačkim uslovima. 

Zbog toga su naučnici bili oduševljeni kada su videli da je njihov reproduktivni eksperiment uspio. 

„Kada se to konačno dogodilo, prvi osjećaj je bio čisto olakšanje. Ovo je veoma važan korak u sprječavanju izumiranja korala elkhorn u državi Florida rekla je Keri O'Nil, viši naučnik koji nadgleda laboratoriju za mrešćenje akvarijuma u Tampi. 

Elkhorn je 14. vrsta koja je uspjela u akvarijumu u laboratoriji Apolo bič, ali tim je smatra najvažnijom do sada. 

O'Nilova procjenjuje da je ostalo samo oko 300 korala elkhorna u dijelu grebena Florida Kiz – ali eksperiment razmnožavanja, proizveo je hiljade novih mladih korala. Očekuje se da bi do 100 njih moglo da doživi zrelo doba. 

Ovaj koral uspijeva na vrhu grebena, obično raste u dubinama vode manjim od 10 metara. To čini njihove kolonije ključnim za razbijanje velikih talasa. Tokom vrhunca sezone uragana, grebeni su mali, ali moćni saveznici koji štite obale Floride od olujnih udara, koji postaju sve veći kako nivo mora raste.

„Kako ovi grebeni odumiru, oni počinju da erodiraju i mi gubimo tu zaštitu, kao i sva staništa koja ovi grebeni pružaju ribama i drugim vrstama”, rekla je O'Nil.

„Sada ih je ostalo tako malo, ima samo nekoliko raštrkanih kolonija. Ali mi se zaista fokusiramo na njihovo obnavljanje”, dodala je.

Vijesti iz akvarijuma na Floridi dolaze nakon što su naučnici početkom avgusta izvijestili da Veliki koralni greben dostiže najveći obim koralnog pokrivača u posljednjih 36 godina. Ali izgledi za korale širom svijeta nisu optimistični – studije su pokazale da bi klimatska kriza mogla da ubije sve koralne grebene na Zemlji do kraja vijeka.

Zagrijavanje okeana je njegova najveća prijetnja. Kako temperatura okeana raste, koral izbacuje simbiotske alge koje žive u njemu i proizvode hranljive materije. Ovo je proces izbjeljivanja korala i obično se završava smrću korala.

Elkhorn, ima inače nisku stopu reprodukcije, samo jednom godišnje, pa je i genetska raznolikost veoma niska, što ih čini podložnijim bolestima.

U eksperimentu u laboratoriji iz 2021. godine, sredina je bila strogo kontrolisana da bi se imitirali prirodni uslovi. Koristeći LED svjetla, naučnici su precizno imitirali Mjesečeve cikluse i izlaske i zalaske Sunca, ali koral se nije razmnožavao.

Poslije tog frustrirajućeg neuspjeha, naučnici su uz podršku Nacionalnog centra za obnovu okeana i atmosfere i Nacionalne fondacije za ribu i divlje životinje, u akvarijumu na Floridi u avgustu uradili ono što su neke njihove kolege smatrali nemogućim.Uspjeli su da razmnože korale, tako što su bolje podesili smjenjivanje obdanice i noći, kao i mjesečeve cikluse.

Povećana otpornost na temperature  

„Ova vrsta posla je zaista važna. Korali odabrani za restauraciju mogli bi, na primjer, biti otporniji na toplije temperature okeana i izbjeljivanje, i pokazivati svojstva skeleta koja su u stanju da izdrže intenzivniju energiju talasa ili osobine koje bi ih mogle učiniti otpornijim na bolesti ili druge stresore iz okoline”, nada se Tomas Frejžer, dekan koledža za istraživanje okeanskih voda na Univerzitetu Južne Floride. 

Margeret V. Miler je ekolog koja se obnovom korala bavi više od dvije decenije. Ona je koautor studije iz 2020. godine koja je otkrila da je stopa razmnožavanja elkhorna u Gornjoj Floridi Kis tako niska da bi to značilo da je vrsta već „funkcionalno izumrla” i da bi mogla da nestane za šest do 12 godina.

Milerova je rekla da je potrebno uraditi više istraživanja kako bi se sa sigurnošću tvrdilo da ova vrsta korala definitivno može da se razmnožava u laboratoriji, redovno i efikasnom kako bi se računalo na taj mehanizam njihovog očuvanja.

Elkhorn može da poraste i do 13 santimetara godišnje, što ga čini jednom od najbrže rastućih vrsta korala, a na osnovu zapažanja naučnika iz akvarijuma u Floridi, do postizanja zrelosti treba im tri do pet godina.

U trci za obnavljanjem grebena, naučnici se slažu da je ovo otkriće samo prvi korak.

„Zaista kupujemo vrijeme, kupujemo vrijeme za greben. Kupujemo vrijeme za korale. Postoji nada za koralne grebene. Nije sve izgubljeno. Međutim, moramo da napravimo ozbiljne promjene u svom ponašanju da bismo spasili, ne samo lijepe koralne grebene koji nas štite, već čitavu planetu”, zaključila je O'Nilova.

RTS, cnn.com