Foto: Unsplash
Količina planktona, mikroskopskih algi koje čine temelj morskog hranidbenog lanca, globalno se smanjila u posljednje dvije decenije, prema novoj studiji objavljenoj u petak u naučnom časopisu Science Advances.
Naučnici predvođeni Hongweijem Fangom sa Univerziteta Tsinghua u Pekingu otkrili su da je, iako su neke morske regije zabilježile lokalni porast između 2001. i 2023., ukupni globalni trend bio silazni zbog porasta temperature okeana.
Plankton, koji uključuje zelene alge, igra ključnu ulogu u morima, kruženju ugljika u oceanima i Zemljinoj klimi, napominju autori studije.
Studija je kombinovala satelitske podatke, mjerenja u okeanima i vještačku inteligenciju kako bi se stvorio dnevni model visoke rezolucije mase planktona između 45 stepeni sjeverne i južne geografske širine – otprilike od južne Francuske do južne Tasmanije.
Sredozemno more isključeno je iz studije.
Najgore u blizini obala
Naučnici su mjerili koncentracije klorofila A, pigmenta ključnog za fotosintezu, i otkrili da globalni prosjeci padaju za oko 0,00035 miligrama po prostornom metru svake godine.
U obalnim područjima, posebno ušćima rijeka, pad je bio više nego dvostruko veći, na nivou 0,00073 miligrama.
Učestalost cvjetanja algi, pala je za gotovo 1,8%.
Postojali su regionalni izuzeci, uključujući češće cvjetanje u blizini Kanarskih ostrva i duž dijelova Brazila i sjeveroistočne Australije.
Tim je te poraste povezao uglavnom s ljudskim aktivnostima poput krčenja šuma i šumskih požara u Amazoniji što potiče odlijevanje hranjivih materija u okean.
Zagrijavanje mora potiče pad
Studija pripisuje globalni pad prvenstveno porastu temperature površine mora uzrokovanom klimatskim promjenama.
Toplije površinske vode intenziviraju raslojavanje okeana, smanjujući uzlazni tok dubljih voda bogatih hranjivim tvarima i ograničavajući rast planktona.
Naučni zaključci podudaraju se s ranijim istraživanjima koja sugerišu da bi se populacije Prochlorococcusa – najbrojnije vrste planktona – mogle prepoloviti u tropskim okeanima do 2100. godine ako emisije stakleničkih plinova ostanu visoke.
Mikrob opstaje do oko 28 Celzijevih stepeni, a njegova stopa razmnožavanja naglo pada na višim temperaturama, izvijestili su François Ribalet i kolege sa Univerziteta u Washingtonu u septembru u časopisu Nature Microbiology.