U Bosni i Hercegovini obitavaju brojne endemske vrste koje žive samo tu i nigdje više na svijetu, te smo jedna od zemalja sa najvećom raznolikošću biljnih i životinjskih vrsta na evropskom kontinentu. Čak 30% ukupne endemske flore Balkana se nalazi u BiH. Međutim, biodiverzitet u BiH je pod raznim pritiscima, od nekontrolisane izgradnje hidroelektrana do unošenja invazivnih vrsta koje mijenjaju naša prirodna staništa, upozoravaju iz Centra za životnu sredinu povodom Međunarodnog dana biodiverziteta, 22. maja.
«Globalne promjene, prekomjerna sječa šuma, intenzivna erozija tla, intenzivna poljoprivreda, prekomjerna eksploatacija bioloških resursa, neodrživa eksploatacija vodnih i mineralnih resursa, svakodnevno utiču na sve izraženiju ugroženost biodiverziteta u BiH. Poseban je problem slabe i neefikasne implementacije zakonske regulative, nepostojanje jasnog institucionalnog okvira, kao i slaba istraženost pojedinih komponenti biodiverziteta», istakla je Aleksandra Anja Dragomirović, koordinatorica programa Biodiverzitet i zaštićena područja u Centru za životnu sredinu.
Pojašnjava da gubitak vrsta i staništa dovodi do poremećaja prirodne ravnoteže i ustaljenih prirodnih odnosa između živih vrsta i nežive prirode, a u prilog tome govori i svjetska kriza izazvana virusom korona za čiju pojavu i prelazak na čovjeka su, po tvrdnjama svih relevantnih svjetskih naučnika, doveli procesi uništavanja staništa i vrsta.
«Da bismo preduprijedili ovakve pojave u budućnosti neophodno je da shvatimo ulogu i značaj svih vrsta koje čine kompleksne i neraskidive lance u prirodi. U vremenu koje je pred nama želimo da naše društvo bude lider u očuvanju biodiverziteta, jer raznolikost vrsta koje nastanjuju prostor naše zemlje treba da bude prepoznata kao naše najveće bogatstvo. Zato je važno očuvanje i unapređenje prirodnih staništa i biodiverziteta kroz sistemsku podršku istraživanju i zaštite prirode, ali odgovoran odnos prema prirodnim bogatstvima koja se često posmatraju samo kao resurs”.
Centar za životnu sredinu kroz svoje aktivnosti doprinosi istraživanju biodiverziteta, očuvanju i adekvatnom upravljanju prirodnim vrijednostima i zaštićenim područjima. Osim toga, zagovaranjem utiče na povećanje broja zaštićenih područja i uključivanje javnosti u procese donošenja odluka vezanih za upravljanje prirodom.
Skupština Ujedinjenih nacija ustanovila je 22. maj, Međunarodni dan biodiverziteta 2000. godine u cilju podizanja svijesti o značaju biološke raznovrsnosti i neophodnosti njenog očuvanja. Ove godine, ovaj datum se obilježava pod sloganom “Naša rješenja su u prirodi”.
A koliko je priroda raznovrsna, najbolje govori kolaž koji je Centar za životnu sredinu pripremio povodom ovog datuma, a koji prikazuje neobične, malo poznate, ali ne i manje značajne vrste.
Amazonske rogate žabe, providni rakovi, nasmiješene ribe…
Sve ove vrste žive na našoj planeti, nastajale su milionima godina evolucije i prilagođavanja specifičnim uslovima života.
Biodiverzitet na Zemlji je toliko bogat da neke vrste još nisu ni otkrivene, a s druge strane mnoge vrste su ugrožene i prijeti im izumiranje zbog različitih aktivnosti čovjeka. Iz tog razloga, iz Centra za životnu sredinu apeluju na važnost očuvanja svih biljnih i životinjskih vrsta, jer svaka od njih ima svoju ulogu u prirodu.