Kako se super korali Crvenog mora odupiru globalnom zagrijavanju

Koralni ekosistem Egipta uspijeva da izbjegne “izbjeljivanje” izazvano povećanjem temperature vode, zbog veoma starog fenomena prirodne selekcije.

U vodama uz obalu Marsa Alama, koja se proteže skoro 250 kilometara na jugoistoku zemlje, kaleidoskopski ekosistem vrvi od života, prenio je “Mond”. 

Raže koketiraju sa dubinama kada se, nekoliko metara ispod površine, ribice anđeli ili klovnovi ušuškaju u anemone, klize između gorgonija, kljucaju mnoge višebojne koralne polipe.

Koral se sastoji od polipa, malih morskih beskičmenjaka koji žive u simbiozi sa algama, zooksantelama, koje polipu obezbjeđuju hranu putem fotosinteze. 

Previsoka temperatura vode dovodi do odvajanja korala i algi, a u odsustvu algi, koje mu daju boju, koral blijedi.

Stručnjaci Međuvladinog panela za klimatske promjene procjenjuju da će, u svijetu toplijem sa dva stepena, 90 do 95 odsto koralnih grebena, koji su dom za 33 odsto morskih vrsta i koji obezbjeđuju egzistenciju za pola milijarde ljudi u svijetu, umrijeti. 

Već je, između 2009. i 2018. godine, umrlo 14 odsto korala na planeti.

Dok se Crveno more postepeno zagrijeva prema Adenskom zalivu i njegove vode se generalno zagrijevaju višom stopom (0,5 stepeni Celzijusovih po deceniji) od globalnog trenda (oko 0,3 stepena Celzijusovih), ekosistem grebena ovog mora sa svojih 4.500 kilometara obale – odolijeva izbjeljivanju.

Fenomen je povezan sa oblikom prirodne termalne selekcije koja datira iz posljednjeg glacijalnog maksimuma, prije oko 20.000 godina.

Ledene kape su se zgusnule, nivo mora je pao, plitki moreuz Bab-el-Mandeb, na ulazu u Adenski zaliv, izolovao je Crveno more od Indijskog okeana, pretvarajući ga u jezero.

“Prije oko 8.000 godina, nivo mora je porastao, voda je ponovo mogla da pređe moreuz. Zbog male dubine voda je bila veoma topla, između 33 stepena Celzijusovih  i 34 tepena Celzijusovih. Samo larve korala otporne na ovu visoku temperaturu mogle su da prođu ovaj moreuz, koji je djelovao kao barijera”, objasnio je Maoz Fajn, izraelski istraživač sa Instituta za morske nauke u Eilatu.

Danas u sjevernom dijelu Crvenog mora maksimalna ljetna temperatura vode iznosi 27,2 stepena Celzijusovih, tako da ove vrste žive znatno ispod svog fiziološkog maksimuma.

“Tokom laboratorijskih simulacija na najotpornijim rodovima kao što su porite ili stilofora, čak vidimo da i na 32 stepena Celzijudovih njihov metabolizam funkcioniše bolje”, istakao je Fajn.  

Tanjug