, što dovodi do lošeg kvaliteta vazduha i negativnih posljedica po ljudsko zdravlje, ekosisteme i poljoprivredu. Zato se moraju uvesti dodatne mjere kontrole i smanjenja emisija metana širom Evrope i svijeta, navedeno je u izvještaju „Metan, klimatske promjene i kvalitet vazduha u Evropi”.){kind=link}
Foto: Katie Rodriguez/ Unsplash
Metan je jedan od gasova sa efektom staklene bašte koji doprinosi klimatskim promjenama, a ujedno je i glavni uzrok zagađenja prizemnim ozonom (nalazi se u donjim slojevima atmosfere), što dovodi do lošeg kvaliteta vazduha i negativnih posljedica po ljudsko zdravlje, ekosisteme i poljoprivredu. Zato se moraju uvesti dodatne mjere kontrole i smanjenja emisija metana širom Evrope i svijeta, navedeno je u izvještaju „Metan, klimatske promjene i kvalitet vazduha u Evropi”.
Iako emisije metana u EU opadaju, one i dalje čine 12 odsto ukupnih emisija gasova sa efektom staklene bašte u Evropi. Međutim, globalne emisije metana i njegov relativni doprinos globalnom zagrijavanju rastu, navodi Evropska agencije za životnu sredinu (EEA) koja je objavila pomenuti izvještaj, piše Energetski portal.
U EU, prizemni ozon prelazi preporučene vrijednosti Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), pri čemu je 94 odsto gradske populacije izloženo štetnim nivoima. Održavanje nivoa u skladu sa smjernicama SZO o kvalitetu vazduha moglo bi potencijalno spriječiti 70.000 prijevremenih smrti godišnje u EU.
Od globalnog povećanja temperature za 1,1 °C, metanu se može pripisati 0,5°C. Metan je oko 84 puta efikasniji kao gas sa efektom staklene bašte u poređenju sa ugljen-dioksidom kada se razmatra u vremenskom okviru od 20 godina. Zbog toga smanjenje emisija metana predstavlja efikasnu strategiju za ograničavanje globalnog zagrijavanja.
Osim na zdravlje ljudi, prizemni ozon negativno utiče na ekosisteme i poljoprivrednu proizvodnju smanjujući prinose. Procijenjeno je da godišnje nanese dvije milijarde eura štete poljoprivrednim kulturama u Evropi. Tako su na primjer gubitci u prinosima usjeva zbog uticaja ozona širom Evrope u 2022. godini procijenjeni na oko 6.700 kilotona pšenice, što odgovara vrijednosti od 1,3 milijarde eura, i oko 3.200 kilotona krompira, što odgovara vrijednosti od 680 miliona eura.
Najveći emitenti metana
Poljoprivredni sektor je najveći emitent metana u Evropi sa oko 230 miliona tona CO2e (ekvivalent ugljen-dioksida) emisija metana u 2022. godini (navedeno je u izvještaju Evropske unije objavljenom 2024.). To čini oko 56 odsto emisija metana u EU. Najveći izvor metana u poljoprivredi je enterička fermentacija, tj. proces varenja kod preživara.
Sektor otpada je drugi najveći emitent metana u Evropi, sa oko 97 miliona tona CO2e metana emitovanog u 2022. godini.
Treći najveći emitent metana u Evropi je energetski sektor sa oko 65 miliona tona CO2e emisija metana u 2022. godini. Emisije koje nastaju iz curenja tokom vađenja i obrade uglja čine 36 odsto novih emisija, dok operacije sa prirodnim gasom i sagorijevanje biomase u stambenom sektoru čine 24 odsto i 14 odsto, respektivno (podaci Evropske agencije za životnu sredinu (EEA) u 2022. godini).