Ohridsko jezero pravo je čudo prirode. U njemu se skriva više od 200 endemskih vrsta biljaka i životinja poput algi, zooplanktona, riba, puževa i crva zbog čega ga neki nazivaju i evropskim Galapagosom.
Stručnjaci pretpostavljaju da je jezero nastalo prije četiri miliona godina i da u svojim dubinama skriva vrste koje su odavno izumrle u drugim dijelovima svijeta.
Ne čudi što se smatra jednim od najvećih bioloških rezervata u Evropi niti što ga je UNESKO još 1980. godine zaštitio i stavio na svoj popis Svjetske baštine.
Ohridsko jezero smešteno je u dubokoj kotlini između Makedonije i Albanije na nadmorskoj visini od 693 metara. Dugo je 30,8 kilometara, a najveća dubina iznosi 289 metara.
S istoka je zatvoreno planinom Galičicom, a sa zapada Jablanicom. Na njegovim obalama nalaze se makedonski gradovi Ohrid i Struga, kao i Pogradec u Albaniji.
Zbog izrazito plave boje, tople vode i površine od čak 358 kvadratnih kilometara nazivaju ga i makedonskim slatkovodnim morem. Popularno je odredište za kupanje i ribarenja, a zaronite li na određenom dijelu, mogli biste da pronađete i arheološke ostatke stare oko 3 000 godina.
Ovo područje bilo je naseljeno još 1 200 godina prije nove ere, čemu svjedoči i muzej na vodi Uvala kostiju. Ime je dobio po brojnim životinjskim fosilima koji se nalazi na dnu rekonstruiranog praistorijskog naselja na vodi gdje su izloženi artefakti nekadašnjih stanovnika ovoga prostora.
Pri lijepom i sunčanom danu prozirnost jezerske vode doseže do dubine od 22 m.
Ohridsko jezero dobija vodu iz brojnih podvodnih izvora i izvora kod manastira Sv. Nauma i kod Studeništa u Ohridu. To su uglavnom podzemna oticanja Prespanskog jezera, koje se nalazi na većoj nadmorskoj visini. U jezero se ulijeva i više rijeka i potoka iz Ohridske kotline. Kod Struge iz Ohridskog jezera ističe rijeka Crni Drim, koja se, spojena sa rijekom Beli Drim, kao Drim ulijeva u Jadransko more kod Leša u NR Albaniji.
U Ohridskom jezeru živi 17 vrsta riba. Među njima najpoznatije su pastrmke, letnica i belvica, koje nastanjuju isključivo vode ovog jezera. Pored jegulje, klena, šarana i mrene u ovom jezeru živi mala riba plašica, od čije se krljušti pravi čuveni ohridski biser.
Proučavanja Ohridskog jezera počela su još u XIX vijeku. Najveća zasluga za naučno istraživanje jezera pripada istaknutom jugoslovenskom biologu, profesoru Beogradskog univerziteta, akademiku dr. Siniši Stankoviću (1892-1974), koji je započeo proučavanja još 1922. godine.
Prva istraživanja potvrdila su da u Ohridskom jezeru postoji i više životinjskih oblika, endemičnih i potpuno nepoznatih. Dokazano je da je u tom pogledu ovo jezero jedinstven prirodni rezervat u Evropi, da u njemu postoji živi svijet koji je u drugim regionima naše planete odumro, i o kome se zna isključivo preko fosila. Prema procjenama nekih biologa Ohridsko jezero je nastalo prije 4 miliona godina.
Za sistematsko proučavanje Ohridskog jezera koje pripada najstarijim jezerima u svijetu, kakva su bajkalsko u Sibiru ili Tanganjika u Africi, bilo je potrebno organizovati naučni centar u samom Ohridu. Zahvaljujući zalaganju profesora dr. Siniše Stankovića, u toku 1935. godine osnovan je Hidrobiološki zavod, koji se razvio u kompletnu naučnu instituciju tek poslije drugog svijetskog rata. Tada su naučni tim sačinjavali većinom mladi, danas renomirani makedonski biolozi. O Ohridskom jezeru napisano je više stotina naučnih radova na više jezika. I danas još uvijek ne prestaje ogromno interesovanje jugoslovenskih i stranih biologa za proučavanje flore i faune ovog jezera.
Jedan od glavnih ciljeva istraživanja Ohridskog jezera je naučno objasniti zašto su se baš ovdje, kao u nekom đdžinovskom skloništu, sačuvale tako brojne vrste životinjskog i biljnog svijeta, koje ne postoje u drugim jezerima.
(Agencije)
