Procjenjuje se da su mnoge Jarete stare preko 3.000 godina.
Pojedine stijene na visoravni Anda izgledaju kao da su prekrivene običnom mahovinom. A zapravo, ove stijene prekriva biljka poznata kao Jareta koja živi u kolonijama koje mogu biti stare nekoliko hiljada godina.
Jareta (Azorella compacta), poznata i kao “Llareta” na španskom, je biljka cvjetnica koja pripada porodici Apiaceae. Raste u hladnim dijelovima Anda u Peruu, Boliviji, sjevernom Čileu i zapadnoj Argentini na nadmorskim visinama između 3.200 i 4.500 metara, gdje vjetar neprestano duva.
Da bi preživjela ekstremne uslove, Jareta raste u kolonijama koje su toliko guste da bi njene stabljike mogle da podnesu i težinu čovjeka.
Biljka ne raste mnogo od zemlje kako bi zadržala što više toplote. To što raste nisko joj takođe pomaže da se odupre snažnim vjetrovima na velikim nadmorskim visinama.
Da bi spriječila gubitak vlage isparavanjem, listovi Jarete su prekriveni voskom. A još jedan trik koji je Jareta savladala kako bi preživjela u negostoljubivim planinama Anda, je da raste izuzetno sporo, oko 1,5 cm godišnje. Procjenjuje se da su mnoge Jarete stare preko 3.000 godina.
Pošto je Jareta suva i gusta, ona dobro gori, kao treset, i tradicionalno se bere i koristi, te se njena brojnost toliko smanjila da je dospjela na listu ugroženih vrsta.
