Foto: FSBiH
Bosanskohercegovačko društvo je u akutnoj fazi raspadanja. Sport kao društvena grana, nije izuzet iz tog procesa. Na naše oči odvija se odumiranje jedne ideje, koja u stvarnosti nikada nije ni zaživjela, a to je ideja o fudbalskoj reprezentaciji BiH, kao nacionalnom sportskom produktu svih građana – žitelja koji stanuju u BiH.
Piše: Muhamed Kovačević
Svaki fenomen se može gledati iz dva ugla. Porazom, kojim su uveliko zatvorena vrata sljedećeg Evropskog prvenstva, koje se treba odigrati u Njemačkoj, dotaknuto je dno, odnosno dogodila se kumulacija prijašnjih loših odluka, nepostojanja sistema, i sveopšti javašluk, koji je vezan za rad institucije koja se zove Fudbalski savez BiH. Koncipiran po „Dejtonskom modelu“, taj savez je slika i prilika stanja društvenih odnosa, koji su suštinski podijeljeni po svim osnovama, gdje se svakodnevno u dnevnoj politici nameću pitanja dezintegracije, blokada, pa čak i ratnih sukoba. Kada se uzme to u obzir postavlja se logičko pitanje : zašto bi u sportu bilo bolje?
U Fudbalskom savezu BiH, zahvaljujući trenutnom političkom uređenju, sjede ljudi koji imaju gotovo nikakve dodirne veze sa sportom. Zahvaljujući tome, temelj rada upravo tog saveza, koji se zove Fudbalska nacionalna liga BiH, je dotakao samo dno evropskog fudbala, gdje je BiH jedna od rijetkih zemalja koja nikada nije imala svoj fudbalski klub u grupnoj fazi nekog UEFA takmičenja. Sama reprezentacija, zbog isključivo političkih odluka, nikada nije zaigrala u sredinama u kojima dominantno nisu Bošnjaci, a krojenje sastava po nacionalnom ključu, znači dovođenje u reprezentaciju igrača, koje susjedne fudbalske selekcije (Hrvatska i Srbija) nemaju u svojim primarnim planovima. Kada se na sve to dodaju i podaci u sudačkim malverzacijama, malverzacijama o dovođenju stranih igrača, neplaćanju poreza državi od strane fudbalskih kluba, zatim uticaju korupcije, dopinga ali i kladionica u sveukupnom fudbalskom životu u BiH, dolazimo do rezultata, do kojeg smo došli. Generacija mladića koja se nije rodila na teritoriji BiH, ne može biti oslonac rada reprezentacije, koja je postala čisti bankomat za izvlačenje dijasporskog novca, gdje se zloupotrebljavaju osjećaji ljudi koji žive van granica BiH, zarad lične promocije opskurnih likova, koji debelo uživaju u hladovini društvenih zbivanja, nakačeni na budžet i raznorazne fondove koje daje UEFA. Upravo ti i takvi ljudi koji imaju apsolutnu moć odlučivanja o stotinama sudbina ljudi koji svoj život podređuju sportu – fudbalu, su krivci zašto smo tu gdje jesmo – na samom dnu evropskog fudbala, gdje nas sada pobjeđuju i reprezentacije, koje su do prije 5 -6 godina služile za podizanje forme, gol razlike i samopouzdanja. No za razliku od nas, uprave te reprezentacije, su ulagale u famozni sistem i profesionalizam, kojeg sveukupno u BH društvu ima samo u tragovima, a da je tako govori i činjenica sa posljednjeg okupljanja, gdje je nacionalna selekcija jedva uspjela da odleti da odigra službenu utakmicu, i gdje se međuprostor provodio u jednom sarajevskom restoranu, kao apsolutni primjer svega neprofesionalnog što krasi upravo ovaj tim.
Kako dalje?
Smjena trenutačnog selektora – Faruka Hadžibegića nije ni smjela biti upitna. Nevjerovatna je stvar, da se upravo taj čovjek latio posla, odnosno da je doveden da vodi reprezentaciju, nakon što je čitavu trenersku karijeru proveo po nižerazrednim francuskim klubovima, bez osvojene ijedne titule ili ijednog značajnog rezultata. Još nevjerovatnija je činjenica, da don za razliku od prvog mandata, kada je časno odstupio, sada 24 godine kasnije nije ni namjeravao da ode sa selektorskog mjesta, iako sam svjestan činjenice, da odnos i način rada kojeg je uspostavio nije dao nikakav rezultat, posebno imajući u vidu da je očigledno dozvolio da mu sami menadžeri kroje sastav reprezentacije, u kojoj su igrali ljudi, koji su za 3 mjeseca fudbalske sezone, odigrali 98 minuta aktivnog fudbala. No, ponašanje, sada ipak smijenjenog selektora Hadžibegića je psihološki fenomen, kojeg bi trebali istraživati ljudi koji su stručni u psihološkim oblastima. Nama zaljubljenicima u fudbal, ostaje da vidimo kakvo će čarobno rješenje ponuditi famozna fudbalska „vlada“, koja je sama uzročnik svih nedaća kojima je fudbalska selekcija BiH izložena zadnjih godina, posebno od kada je na čelo saveza došao Vico Zeljković, čija je jedina referenca bila ta, da je blizak rođak nikog drugog do li Milorada Dodika.
U idealnim i normalnim uslovima, poraz od Luksemburga, trebao bi biti izgovor za velike i radikalne promjene. Poslije promjene selektora, moralo bi pod hitno doći da promjene i igračkog kadra, hitne zahvalnice igračima koji očigledno ne žele više da igraju za reprezentaciju, kao što su recimo Pjanić i Saničanin, zatim zahvalnice i mnogobrojnim menadžerima, koji guraju svoje netalentovane igrače u prvi kadar, te okretanje sebi, odnosno okretanje bazenu fudbalske Premijer lige BiH. Iz tog bazena, u kombinaciji s mlađim reprezentativnim selekcijama, krenuti u pravljenje zajedničkog sistema igre, koji bi se razvijao od najmlađih pa do A selekcije, proširenja skauting tima, koji bi pratio mlade igrače koji su rođeni van BiH, i na koncu gradnji imidža reprezentacije, koji bi bio morao biti iznad ličnog odnosno klupskog. Sve su to procesi koji naravno zahtijevaju neophodno vrijeme, ali za prave stvari i početak gradnje istinskog sistema, nikada nije kasno. Nažalost, ostaje da se konstatira, da sa ovim ljudima u Fudbalskom savezu, takva vrsta promjene i zaokreta jednostavno nije moguće. Ostat će stihijska rješenja, koja će možda nekada značiti i neku pobjedu i neki uspjeh, čisto kao izuzetak od pravila, u kojem se trenutno fudbalska reprezentacija nalazi.