Saturday, November 23, 2024

Šta je Geek kultura ?

Odnos informaciono-komunikacionih tehnologija i kulture, shvaćene kao niz uglavnom društvenih, odnosno humanističkih simboličkih praksi, jedna je od najzanimljivijih tema među aktualnim teorijskim interpretacijama savremenog sveta. Ubrzani razvoj tehnologije prožima sve sfere savremene kulture: od estetike, umetnosti, preko specifičnih tema pozicija moći, raspolaganja (informacionim/kulturnim) resursima, pitanja autorstva, originalnosti do integriteta dela i/ili autora.

Najčešća interpretacija odnosa između tehnologije i kulture, pokušaj je procene u kolikoj meri se nešto staro transformiralo u susretu s nečim novim (kao posledicom tehnološkog razvoja). Vrlo retko je u fokusu interesa kultura koja nastaje u direktnoj inetrakciji s novim, u ovom slučaju s razvojem digitalnih komunikacionih tehnologija. Još ređe su u fokusu ljudi čiji je životni stil oblikovan novim komunikaciono-digitalnim tehnologijama. Za takve ljude udomaćio se izraz – gik (eng. geek), nastao u SAD u drugoj polovini 20. stoljeća.

Značenje i konotacija pojma “geek” u zadnjih nekoliko decenija radikalno se menjao: u samim počecima razvoja računalnih tehnologija, “geek” je pre svega označavao čoveka (najčešće adolescenta) potpuno posvećenog novim tehnologijama, koji (prema stereotipu) nema razvijene socijalne veštine i društvo ga vidi kao “iščašenog”, bizarnog i marginalnog.

Kako su se nove tehnologije prihvatale od strane društva, znanje o novim tehnologijama koje su “geekovi” posedovali postajalo je sve traženije i prihvatljivije. S vremenom je geek kultura bivala sve prihvaćenija, a njeni pripadnici postali su napredni i progresivni članovi šireg društva.

Stvaranju mita o nad-geeku koji je nadprosečno inteligentan, izrazito vešt i samodovoljan, pogodavala je ekonomska eksplozija u proizvodnji personalnih računara, u kojoj su se u vrlo kratkom vremenu mladi ljudi fascinatno obogatili. Taj mit uključuje razdoblje frustracije zbog društvenog odbacivanja kroz adolescenciju i kasniju (simboličku) osvetu u izuzetnom bogaćenju i uspinjanju na društvenoj lestvici.

Uticaj geek kulture na popularnu kulturu u zadnjih dvadesetak godina gotovo je nesaglediv: cyberpunk, računarske igre, računarska animacija, mrežne kolaboracije, naučna fantastika, teorije zavere, iščašeni humor, bizarni hobiji i kolekcionarstvo, samo su neka od područja na kojima je geek kultura izvršila nemali uticaj. Geek kultura reaktualizirala je i na sebi svojstven način obradila različita supkulturna nasleđa, kao što su kontrakultura, hipie pokret, punk i dr.

Geek kulturu danski teoretičar Lars Konzack naziva trećom kontrakulturom, koji nakon kontrakulture 60-ih, i Yuppie kontrakulture 80-ih, treću uticajnu kontrakulturu vidi u omladinskoj kulturi blisko vezanoj za računarsku tehnologiju.

Geek kultura je opsednuta znanjem, informacijama, a u estetskom smislu najčešće poseže za graničnim, marginalnim, bizarnim, neukusnim i radikalnim fenomenima, koji se ne uklapaju u kulturu srednje struje.

Poput svega što je u dodiru s novim tehnologijama i geek kultura je prvenstveno kulturalni narativ određen severnoameričkim kontekstom. Istočna Evropa, s druge strane – tu spada i srpska kultura sa svojim socijalističkim nasleđem – geek kulturi daje poseban karakter svojim razočarenjem u svemoć znanja i društvenog progresa.

Verovatno najrelevantniji ogranak geek kulture su hakerska kultura i Pokret slobodnog softvera. Kultura davanja i nesebične razmene informacija, princip otvaranja koda, te oprobani i uspešni modeli kolaborativnog rada poznati iz sveta slobodnog softvera postali su inspiracija i model širim društvenim krugovima. Pokret nastao na temeljima slobodnog softvera naziva se Pokret slobodne kulture, a okupljen je oko inicijative alternativnog pristupa autorskim pravima (CreativeCommons).

Tragom zvezda

Povezane vijesti

Ponižavajući odnos prema institucijama kulture i bh. identitetu

Foto: Grad Sarajevo Jadan je i ponižavajući odnos prema bosanskohercegovačkim institucijama kulture i generalno prema svemu što u svom nazivu ima pridjev „bosanskohercegovački“, prema svemu...

Potreba umjetne inteligencije za energijom utrostručit će se do 2030. godine

Ilustracija

Umjetna inteligencija (AI) troši toliko energije da se očekuje da će podatkovni centri za razvoj te tehnologije u Evropi trebati gotovo tri puta više energije do 2030. godine, pokazala je najnovija studija.

Popular Articles