Tokom arheoloških istraživanja u rimskom Viminacijumu kod Kostolca, Principijuma legijskog kastruma (komande vojnog logora), lociran je Principijum Sedme Klaudijeve legije, odnosno štab rimske legije, saopštio je rukovodilac projekta “Viminacijum” Miomir Korać.
U zvaničnom izveštaju, Miomir Korać je naveo da je moguće da je na ovom mestu bila kancelarija jednog izuzetno važnog službenika visokog ranga poznatom po spisu Notitia Dignutatum sa kraja 4. veka pod imenom “Comes sacrarum largitionum”.
Postoji više od sto komandi rimskih legija i sve leže pod velikim gradovima, a na lokalitetu je pronađen i novac koji svedoči o velikom bogatstvu rimskih vojskovođa.
Prethodnih nekoliko godina na prostoru kastruma – logora rimske legije, rađena su sistematska geofizička snimanja, kojima je nedvosmisleno potvrđena lokacija objekta, orijentacija i distribucija osnovnih arhitektonskih elemenata.
Tehnike koje su primenjivane na istraživanju ovog projekta u Arheološkom nalazištu u okolini Kostolca, su protonski magnetometar i georadar.
Principij ili vojna komanda – štab legije, centralni je objekat u svakom legijskom logoru i smešta se po pravilu u središnjem delu utvrđenja, neposredno uz raskrsnicu dve glavne ulice.
Rimska legija je imala oko 5.500 legionara, bila je podeljena na deset kohorti od kojih je svaka imala po 480 legionara a deseta kohorta je bila brojnija sa čak do 800 legionara.
U objektu koji je, prema iskopavanjima i rezultatima geofizičkih snimanja, dimenzija od najmanje 70 sa 50 metara nalaze se – kancelarije oficira, oružarnice, svetilište, u kome se čuvala legijska blagajna iz koje su isplaćivane plate, kao i prostorija u kojoj su čuvane zastave i insignije – simboli legije, ono što je najsvetije i najvažnije rimskom legionaru.
Objekat ima ukupnu površinu više od 3.500 metara kvadratnih, od kojih je u ovom trenutku istraženo 800 kvadrata.
Koncept sličan gradskim forumima
Principijimi u drugim legijskim logorima u rimskom carstvu su istraženi samo u manjim delovima i istraživačima se sada prvi put ukazala prilika da istraže principij u celosti, što u zvaničnom dokumentu navodi doktor Korać.
Otkriveno je preko 40 prostorija smeštenih u unutrašnjem prostoru sa navedenim funkcijama, a ceo koncept ovog monumentalnog objekta je bio sličan forumu u gradovima.
Principij se sastoji iz većeg centralnog dvorišta sa peristilom, vojničke verzije gradskog foruma u kome su se okupljali vojnici i oficiri tokom svečanosti i prilikom dogovora za vojne operacije.
Moguće je i da je Principij uništen tokom hunske invazije 441/443. godine, a tokom vekova lokalno stanovništvo je koristilo kamen i opeku kao besplatan građevinski materijal za podizanje kuća u okolnim selima.
Nekoliko stubova pronađenih u prostorijama oko centralnog peristila potvrđuje postojanje kolonada.
Što se tiče spomenika legata Sedme Klaudijeve legije, za sada je sa Viminacijuma, iz epigrafskih izvora poznat legat Markusa Lelijusa Maksimusa, koji je komandovao legijom u Viminacijumu oko 195. godine, a iza sebe je ostavio dva značajna natpisa.
Jedan je posvećen boginji Dijani, a drugi je spisak sa naznačenim poreklom vojnika Klaudijeve legije koji spada među najznačajnije naučne izvore za proučavanje ustrojstva legije i način regrutacije legionara.