175. godina od otkrića Neptuna

Zvanično, planeta Neptun je otkrivena 23. septembra 1846. godine.

Međutim, zanimljiva činjenica je da ga je nekoliko starih astronoma posmatralo, ali nažalost tada nisu mogli da pretpostave da je u pitanju planeta, a čak postoje crteži Galileja na kojima se vidi da je i on posmatrao Neptun i da je uočio njegovo kretanje u odnosu na druge statične zvijezde…ali ni to tada nije bilo dovoljno da se zaključi da je u pitanju planeta.

Zasluge za Neptunovo otkriće pripisuju se Irbenu Leverijeu (Urbain Jean Joseph Le Verrier) koji matematičnim proračunom došao do pozicije Neptuna na nebu. A samu potragu za ovom planetom je ubrzao Uran čija se orbita nije slagala sa Njutnovim zakonima zbog čega je zaključeno da postoji neka druga planeta koja utiče na njega i potraga je počela.

Leverije je svoje proračune, odnosno koordinate prosledio berlinskoj opservatoriji i astronomu Johanu Gotfridu Galeu, koji je imao pomoć studenta Hajnriha Darea.

Neptun je nakon ovoga vrlo brzo pronađen na svega 1 stepen o proračunate lokacije, a istoričari zasluge daju ovoj trojici asronoma. Međutim, potrebno je ceniti i doprinos Džon Kuč Adamsa (John Couch Adams) koji je nezavisno radio na otkriću Neptuna, ali je njegov proračun pokazivao na lokaciju 12 stepeni od stvarne lokacije.

Nakon toga Neptun je bio najudaljenija planeta Sunčevog sistema sve do otkrića Plutona, a nakon svrstavanja Plutona u planetoide 2006. godine ponovo je postao najudaljenija planeta.

Orbita

Neptun napravi krug oko Sunca za 164,8 zemaljskih godina, pa računom dolazimo do podatka da je on tek započeo drugi krug od njegovog otkrića. Osa rotacije mu je nagnuta 28,3 stepena pa samim tim na njemu dolazi do smjene godišnjih doba koja traju dugo.

Udaljen je od Sunca 30-ak puta više od Zemlje i zbog toga je Sunčeva svjetlost na njemu oko 900 puta slabija u odnosu na onu koja dopire do nas. Ipak ona ima uticaj na Neptun, iako isijava 2,6 puta više toplote nego što je dobija.

Struktura

Poznato je da je Neptun najmanji od četiri gasovita diva u Sunčevom sistemu, sa jezgrom veličine Zemlje.

Sljedeći sloj se sastoji od vode, amonijačnog i metanovog leda, a nakon njega sloj vodonika, helijuma i metana.

Osnovni podaci o Neptunu:

Podaci u tabeli su djelimično preuzeti iz Vasiona – velika ilustrovana enciklopedija, 2008. godina, 201 strana.

Na dan otkrića prividno u blizini Neptuna na nebu se nalazila i planeta Saturn u sazvježđu Vodolija. Neptun se danas ponovo nalazi u istom sazvježđu samo na drugim koordinatama. Ako je vjerovati Stellariumu tada je imao magnitudu 7,84 a danas 7,82.

Da bi nebesko tijelo vidjeli golim okom ono mora imati magnitudu ispod 6.

Neptunovi sateliti

Do sada je poznato 14 Neptunovih satelita, a najpoznatiji je svakako Triton koji je otkriven svega 17 dana nakon otkrića Neptuna. Veći je o Plutona i kreće se retrogradno, odnosno suprotno od ose rotacije Neptuna. Iz tog razloga vjerovatno se formirao u nekom drugom dijelu Sunčevog sistema, a u orbitu Neptuna je zarobljen gravitacijom prilikom prolaska.

Ostali sateliti su dovoljno mali da ne mogu imati oblik lopte, već imaju nepravilne oblike, kao npr. Larisa, Protej, Nereida…

Iako je otkriven davne 1846. godine Neptun je ipak za nas jedan nepoznat svijet koji smo upoznali bliže samo zahvaljujući letjelici Voyager 2, koja je proletjela pored njega 1989. godine.

Zanimljiva je i činjenica na Neptunu duvaju vjetrovi brzine i do 600 m/s, a to je najbrže u Sunčevom sistemu, a takođe temperature na površini padaju i do 220 stepeni C ispod nule. Posjeduje prstenove koji nisu izraženi kao kod Saturna. Posjetila ga je samo letjelica Voyager 2, a pošto nema planova za istraživanje ove planete u budućnosti pitanje je kada ćemo imati njegove fotografije kao Saturnove dobijene pomoću Letjelice Cassini ili Jupiterove pomoću letjelice Juno.

Ispod je jedna fotografija na kojoj je fotografisan Neptun pomoću Nikona D5100 i objektiva 18-55 mm.

Neptun “u blizini” Marsa (02.01.2017)

Autor: svemir.blog