Iako je, banjalučko preduzeće “Čistoća”, u većinskom vlasništvu privatnog lica, Grad Banjaluka je tom licu nastavio da obezbjeđuje sredstva za kupovinu najosnovnijih sredstava za rad. Samo u ovoj godini iz gradske kase, na pomenute namjene, potrošeno je preko 400.000 KM.
Piše: O. Tešić/Foto: Ilustracija (Izvor: Pixabay)
Preciznije, Grad Banjaluka je u posljednje dvije godine iz budžeta izdvojio 405.000 KM za kupovinu kontejnera i kanti za odlaganje otpada. U sklopljenim ugovorima o nabavci, koji se nalaze u posjedu eTrafike, između ostalog navodi se i to, da će kontejneri i kante za odlaganje otpada, koje je gradska uprava kupovala od firme “Procesna oprema inženjering” d.o.o. Laktaši, biti isporučeni preduzeću “Čistoća” a. d. Banjaluka.
U ovoj kupovini, vjerovatno, ne bi bilo ništa čudno da se “Čistoća”, preduzeće čija je osnovna djelatnost održavanje i čišćenje grada, ne nalazi u privatnom vlasništvu kontroverznog biznismena, Mladena Milanovića Kaje, koji inače važi za bliskog prijatelja čelnih ljudi SNSD-a i najviših funkcionera te partije na republičkom i državnom nivou.
Naime, krajem septembra 2016. godine, u medijima je objavljeno da je banjalučka “Tržnica”, jedno od brojnih preduzeća koje se nalazi u Kajinom vlasništvu, postala većinski vlasnik Komunalnog preduzeća “Čistoća”.
Kako je tada navedeno, Tržnica“ je za 1,67 miliona KM kupila 24,8 odsto akcija “Čistoće” od investicionih fondova, što joj je bilo dovoljno da poveća svoj vlasnički udio u tom preduzeću na 51,02 odsto, a većinsko vlasništvo omogućilo je Milanoviću da i formalno preuzme upravljanje „Čistoćom“.
Prije navedene kupovine, Grad Banjaluka je bio najveći akcionar “Čistoće” sa udjelom od 30 odsto, zatim “Tržnica“ sa 26,1 odsto, a značajne udjele imali su i VB fond sa 17,9 odsto, Zepter fond sa 10,1 odsto, ZIF Aktiva Invest fond sa 6,2 odsto, te Fond za restituciju Republike Srpske sa udjelom od pet odsto akcija.
Iako se “Čistoća”, dakle, već četiri godine nalazi u većinskom vlasništvu Mladena Milanovića Kaje, to nije spriječilo odlazeću vladajuću garnituru u gradskoj upravi, da mu iz budžeta Banjaluke plaća nabavku osnovnih sredstava za rad.
Dio ugovora
Tako je, na primjer, u Obavještenju o dodjeli ugovora za nabavku kontejnera i kanti za odlaganje otpada, koji je Grad Banjaluka 17. jula ove godine sklopio sa “Procesnom opremom inženjering” d.o.o. Laktaši, cijena kupoprodajnog ugovora iznosila 281.675,75 KM (Dokument – Ugovor 281.675 KM).
Mjesto isporuke kupljene robe, kako je precizno navedeno u ugovoru, bio je krug preduzeća “Čistoća” u Banjaluci.
U ugovoru od 23. juna, vrijednom 8.780 KM (Dokument – Ugovor 8.780 KM), Grad Banjaluka sa istom firmom iz Laktaša sklapa skoro identičan “dil”, a mjesto isporuke kontejnera i kanti takođe je isto – krug “Čistoće”.
Identičan obrazac prisutan je i prilikom sklapanja kupoprodajnog ugovora iz 14. februara ove godine, čija je vrijednost 29.800 KM (Dokument – Ugovor 29.800 KM), kao i ugovora sklopljenog 6. decembra prošle godine, vrijednog 8.680 KM (Dokument – Ugovor 8.680 KM)
U krug “Čistoće”, isporučeni su i kontejneri i kante za odlaganje otpada, koje je Grad Banjaluka 31. decembra 2018. godine kupio za 76.810 KM (Dokument – Ugovor 76.810 KM).
Kad se sve zbroji, to znači da je iz gradske kase, odnosno novcem poreskih obveznika iz najvećeg grada Srpske, za potrebe preduzeća u većinskom vlasništvu Kaje u protekle dvije godine “iskeširano” tačno 405.745,75 KM.
Odbornik Narodnog pokreta “Banjaluka zove” u Skupštini grada, Saša Lazić, za eTrafiku kaže da je navedena kupovina sredstava za rad “Čistoći”, novcem iz gradskog budžeta još jedan dokaz u prilog tome, da je potrebno što prije da se izvrši revizija poslovanja svih preduzeća koja posluju u nadležnosti grada.
“Više puta pominjao sam potencijalno neravnopravan odnos Grada kao partnera takvim preduzećima usljed manjeg udjela u vlasničkoj strukturi, kao što je slučaj i sa ‘Eko toplanama’. Isto važi i za ‘Čistoću’. Neophodno je steći uvid u sve segmente poslovanja i samog ulaganja oba partnera, Grada i većinskog vlasnika, da bi mogli suditi o ovim investicijama Gradske uprave”, kaže Lazić za naš portal.
On dodaje i to, da bi zbog provjere postupaka Gradske uprave, odnosno, načina korištenja njihovih ovlaštenja bilo neophodno, kako kaže, ukrstiti sve podatke o ulaganju u infrastrukturu “Čistoće”, kao i svih drugih preduzeća koja posluju po sličnom principu.
O razlozima zbog kojih je Gradska uprava kupovala kontejnere i kante za odlaganje otpada firmi koja se nalazi u većinskom vlasništvu privatnog lica, odgovor smo tražili od nadležnih u Odjeljenju za komunalne poslove Grada Banjaluka.
U odgovoru koji smo dobili pisanim putem, iz tog Odjeljenja Gradske uprave, tvrde nam da je nabavka kontejnera i kanti za odlaganje otpada sprovedena u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama, kao i ostalim zakonskim i podzakonskim aktima.
“U skladu sa Zakonom o komunalnim djelatnostima i u skladu sa Odlukom o komunalnom redu, obaveza Grada Banjaluka je da nabavlja posude za odlaganje otpada, tj. kontejnere. Grad Banjaluka se prijavio na javni poziv Fonda za zaštitu životne sredine za sufinansiranje projekata i na istom prošao, čime su obezbijeđena dodatna sredstva za nabavku kontejnera za odlaganje otpada. Nakon završenog procesa nabavke kontejnera, isti su isporučeni u krug preduzeća ‘Čistoća’, koja kao vršilac komunalne usluge u gradu, postavlja kontejnere na lokacijama određenim od strane Odjeljenja za komunalne poslove”, navodi se u odgovoru.
S druge strane, novoizabrani gradonačelnik Banjaluke, Draško Stanivuković, za eTrafiku kaže, da će nova vlast u gradu morati na odgovoran i stručan način, da se pozabavi načinom na koji su pojedina gradska preduzeća, koja su danas u većinskom privatnom vlasništvu, finansijski pomagana od strane Grada.
“Slažem se s tim da preduzeća kao što su ‘Čistoća’ ili ‘Eko toplane’ budu pomagana od strane grada, budući da se radi o firmama koje imaju ogroman značaj za normalno funkcionisanje Banjaluke. Međutim, kao gradonačelnik zalagaću se za to da ulaganja u ta preduzeća, kao i dobit koja se u njima stiče budu raspoređeni tačno po procentu udjela u njihovoj vlasničkoj strukturi. Onoliko kolika je vlasnička struktura Grada u ‘Čistoći’, toliko mogu da iznose gradska ulaganja u to preduzeće, odnosno uzimanje dobiti. To je osnovna stvar i jedino na taj način će biti spriječene malverzacije i razne zloupotrebe, kojima je dosadašnja vlast bila sklona”, kaže Stanivuković za naš portal.
Podsjećamo, većinski vlasnik banjalučke “Čistoće”, Mladen Milanović Kaja, po mnogim procijenama trenutno je najbogatiji biznismen blizak vlastima u Republici Srpskoj.
Pored “Čistoće”, Kaja je vlasnik kompanije “MG Mind”, “Mrkonjić puteva”, zatim banjalučke “Tržnice”, kao i nekoliko nekretnina u strogom centru Banjaluke. Njegova kompanija „MG Mind“ kupila je krajem 2018. godine i akcije Nove banke, čime je postala najveći pojedinačni akcionar te banke.
Vrijedi podsjetiti i to, da je prije nekoliko godina Milanović kupio i Komunalno preduzeće iz Ljubljane (KPL), što je tada izazvalo burne polemike u slovenačkoj javnosti.
Između ostalog, slovenački mediji tad su navodili da je Milanović dobar dio svog bogatstva stekao zahvaljujući prisnim vezama sa tadašnjim predsjednikom RS Miloradom Dodikom , te da se zbog sumnje na korupciju, Milanović našao na crnoj listi Svjetske banke, Evropske banke za obnovu i razvoj, kao i Američke banke za razvoj.