Foto: Glas Srpske
Više od 12 godina od privatizacije Boske javnost ne zna ko su stvarni vlasnici nekada reprezentativne banjalučke robne kuće. Zvanično, kao većinski vlasnici kapitala pojavljuju se privredni subjekti, „vrlo interesantnih“ vlasničkih struktura. Ipak nije teško zaključiti koliko su te strukture međusobno povezane i kako njihove veze uvijek sežu ka jednom čvorištu: Onom koje se nalazi u najbližem okruženju Milorada Dodika, aktuelnog predsjedavajućeg Predsjedništva BiH i njemu lično i poslovno bliskim licima.
piše: Miljan Kovač
Većinski kapital robne kuće „Boska“ danas je u rukama dva uvezana privredna društva.
Čak 58,52 posto kapitala Boske je u gotovo podjednakom omjeru u vlasništvu firmi „Zekstra“ d.o.o. Banjaluka i „Kaboos PRO“ Beograd.
Oba ova privredna društva u vlasničkim su i poslovnim vezama s čuvenim „šampionom“ javnih nabavki u Republici Srpskoj – IT kompanijom „Prointer ITSS“, koja se dovodi u vezu s Igorom Dodikom, sinom Milorada Dodika. Tu vezu je svojevremeno potvrdio i sam Dodik.
Ne treba zaboraviti ni da je na jednom spratu Boske, smješten i „Agape“, restoran Dodikove kćerke Gorice Dodik, pa da slika „porodične idile“, bude potpuna.
Od krupnih obećanja do afere vijeka
Bio je 3. oktobar 2008. godine, kada su tadašnji predsjednik Vlade Republike Srpske Milorad Dodik i predstavnici konzorcija beogradskih kompanija „Zekstra –Delta“ potpisali ugovor o prodaji 58 odsto kapitala ove nekada reprezentativne robne kuće.
Prazničnu atmosferu tog oktobarskog dana začinili su obećanjima beogradski biznismeni Miroslav Mišković i Dragan Đurić, a bolje dane i za „Bosku“ i za Republiku Srpsku, nakon „dobro obavljenog posla“, obećao je i Milorad Dodik.
Malo je onih koji su tog dana mogli i posumnjati da će se „dobro obavljeni posao“ pretvoriti u jednu od najvećih afera proteklih decenija u BiH.
Vrijeme od svečanog potpisivanja ugovora je prolazilo, a informacije o tome da li i na koji način beogradski investitori ispunjavaju svoje obaveze, bile su sve više pod velom tajni. U međuvremenu, do javnosti cure informacije o tome da se na ime Boske, uzimaju višemilionski krediti kod komercijalnih banaka, a da se robna kuća, emitovanjem obveznica, zadužila i kod Investiciono-razvojne banke RS (IRB). Dug kod IRB-a s uračunatim kamatama odavno je prešao 16 miliona maraka.
Afera „Boska“ poprimila je groteskne razmjere, kada je 2015. godine iz Vlade RS saopšteno da je nestao ugovor o privatizaciji Boske.
Iako su u međuvremenu mnogi mediji objavljivali kopije nestalog ugovora, a protiv pojednih lica vođeni istražni postupci, koji ništa nisu dokazali, iz vlasti ovog entiteta i dalje tvrde da ugovora o privatizaciji Boske nema. Baš nijednog primjerka!
I dok je pažnja javnosti, zaokupljena dnevnopolitičkom dramom, uveliko skrenuta sa slučaja „Boska“, mnogo toga se još promijenilo i bestragom nestalo.
„Nestali“ su i Dragan Đurić i Miroslav Mišković, bar formalno, jer vlasnici Boske su sada neka druga lica.
Novi vlasnici, stare gazde
Prema podacima s Banjalučke berze „Zekstra“ d.o.o. Banjaluka vlasnik je 29,9 odsto, dok je „Kaboss Pro“ Beograd u vlasništvu 28,6 odsto kapitala „Boske“. Svi ostali akcionari pojedinačno imaju po manje od 5 odsto vlasničkog udjela.
Nedugo nakon privatizacije, „Zekstra“ d.o.o. Banjaluka se pojavljuje kao pravno lice koje raspolaže kapitalom ove robne kuće koji je kupila njena majka-firma „Zekstra grupa“ iz Beograda.
„Delta Real Estate“, Miroslava Miškovića, upoznala je Vladu RS tri godine nakon privatizacije da je svoj udio kapitala prodala privrednom društvu „Kaboss Pro“ iz Beograda.
Prema podacima Agencije za privredne registre Srbije, direktor Kaboss Pro-a je, do 25. januara, ove godine, bio Darko Đurić, inače sin suvlasnika i direktora Zekstra grupe, Dragana Đurića.
Zvanično, osnivač Kaboss Pro-a je privredno društvo „Girtpro Inženjering“ Beograd, čiji osnivač je Đorđe Đurić.
Đorđe Đurić je osnivač i firme „Infiniti International Group“, koja je osnivač „Prointer ITSS“ iz Banjaluke, a suosnivači su i Dejan Ilić i Siniša Mijatović, u ovom gradu poznati kao partijski aktivisti Dodikovog SNSD-a.
Đorđe Đurić je takođe suosnivač i firme „Teledirekt“ Banjaluka, povlašćenog partnera M:tel-a.
Da iza Prointera stoji Igor Dodik, odavno je javna tajna, koju niko formalno nije dokazao, ali je sam Milorad Dodik javno priznao veze svog sina i preduzeća koje je isisalo desetine miliona maraka javnih sredstava.
Poslanici u Narodnoj skupštini RS su ga u julu 2019. godine pitali o vezama njegovog sina i Prointera, na što je Dodik doslovno odgovorio:
„Nije vlasnik, ni ovlašteno lice, ali jeste saradnik te firme, bavi se novim tehnologijama, sarađuje s inostranim firmama i ima od toga prihode“.
Igor Dodik/Foto: Moja Hercegovina
Prointer je do prošle godine bio u formalnom vlasništvu istoimene firme iz Beograda, čiji je vlasnik u to vrijeme bio Slaviša Kokeza, predsjednik Fudbalskog saveza Srbije, blizak srbijanskom predsjedniku Aleksandru Vučiću, tačnije, njegov nekadašnji tjelohranitelj.
Poput banjalučke kćerka-firme, Kokezina majka-firma u Beogradu je sisala milione iz budžeta Srbije, naravno, preko javnih nabavki. Šta se u tom pogledu promijenilo i zbog čega je Kokeza ugasio svoj Prointer, za ovu priču nije interesantno.
I „Zekstra“ d.o.o. Banjaluka je u međuvremenu promijenila osnivača. Iako je to u vrijeme prvatizacije Boske bila „Zekstra Grupa“ iz Beograda, sada se u zvaničnim dokumentima kao osnivač navodi privredno društvo „Sirius 2010“ iz Banjaluke.
Direktor Siriusa je široj javnosti poznati Darko Opajić, a osnivač je izvjesni Nemanja Reljin. Sve što se o Reljinu zna jeste i da se zvančno navodi kao osnivač „MVP Basketball Agency“ iz Laktaša, o čijim poslovnim aktivnostima ne postoji nikakav podatak.
Zato je njegovo preduzeće na čelu sa Opajićem i te kako poznato po učešću u procedurama javnih nabavki koje provode institucije RS i najčešće kao partneri favorizovanog Prointera.
Prvi veliki posao težak 5,7 miliona maraka „Sirius 2010“ , zajedno s „Programom“ d.o.o. iz Beograda, dobio je od Poreske uprave RS.
Poslovanje s poreskom upravom nastavljeno je i narednih godina, ali uglavnom u saradnji s Prointerom.
Tako je 2017. godine Poreska uprava RS s konzorcijumom koji čine „Sirius 2010“, „Prointer ITSS“ Banjaluka i „Prointer ITSS“ Beograd potpisala ugovor „za nastavak implementacije integrisanog sistema“, čija je ukupna vrijednost 7,1 milion maraka (bez PDV-a).
Uostalom, poslovni uspjesi Prointera i njegovih partnera putem javnih nabavki, teških desetine miliona maraka, česta su tema medija u BiH.
Ipak, kada je riječ o poslovnim konekcijama Duška Opajića i Siriusa, možda je interesantno pomenuti i da je jedan od njegovih najbližih saradnika Bojan Vujić, donedavno direktor Prointera, a odnedavno, direktor Prointerovog osnivača – firme Infinity.
Njih dvojica su kolege još iz preduzeća „Teleklik“, u kome je prije nego ga je Reljin imenovao za direktora „Siriusa 2010“, Opajić, takođe bio direktor. Na toj poziciji ga je naslijedio Vujić, koji je poslije zasjeo u direktorsku fotelju Prointera.
Nije potrebno sabrati dva i dva, pa da se shvati u kakvoj su vezi vlasnici 58,2 odsto kapitala Boske s „Prointerom ITSS“. A nije teško ni da se zaključi – Čiji je Prointer toga je i Boska.
Ali svakako mnogo je teže sabrati desetine, a upućeni kažu i stotine miliona maraka, koje čvrsto vezana družina oko Prointera i Boske inkasira na svoje račune, što od prihoda „Boske“, (koji zbog davanja pod zakup poslovnih prostora nisu mali), a što iz budžeta Republike Srpske, javnih fondova i javnih preduzeća putem sumnjivih procedura javnih nabavki.
Autor: Impuls