Pod izgovorom da je to u javnom interesu i da narušava “estetiku” grada, opštinska administracija Kotor Varoši nezakonito je srušila žitni magacin Zemljoradničke zadruge “Zadrugar” Vrbanjci. Magacin se nalazi na jednoj od najatraktivnijih parcela u ovom gradu, a o rušenju nisu obavješteni ni vlasnici, ni Poreska uprava RS, niti je imenovan nadzorni organ, odnosno, zaobiđeno je ili grubo prekršeno niz zakona.
Piše: Andrijana Pisarević
Kako za eTrafiku tvrdi nekoliko suvlasnika “Zadrugara” koji su, maltene, slučajno saznali da se u martu ove godine sprema rušenje, opštinska vlast je ignorisala zahtjeve da odustanu od toga, iako su istakli da se radi o privatnoj imovini. Oni pričaju da će teret troškova rušenja objekta po svoj prilici sada pasti na suvlasnike koji takve izdatke nisu planirali i kojima se neće isplatiti da daju novac za nešto što više ne postoji, zbog čega će biti, takoreći, prinuđeni da se odreknu vlasništva, kako bi se, na kraju, ta parcela pretvorila u gradsko građevinsko zemljište i na licitaciji prodala.
Zadrugari vjeruju da se iza svega krije namjera načelnika opštine Zdenka Sakana da “naštima” kompletno vlasništvo nad ekskluzivnom lokacijom svom vjenčanom kumu Miroslavu Malijeviću, vlasniku kompanije “Fagus” i jednom od suvlasnika “Zadrugara”.
Jedan od zadrugara je za eTrafiku ispričao da je svoj udio naslijedio od oca i da nije imao nikakvih informacija da se sprema rušenje. On je za sve saznao kada je, prolazeći pored zgrade, vidio da radnici iz zidova vade, čiste i pakuju staru ciglu na palete i omotavaju je plastičnom folijom.
„Nisam o tome puno znao, jer sam svoj udio naslijedio od oca. Znam da je on ranije ulagao neki novac u tu firmu, u smislu investicije. Srušili su tu zgradu, a da niko nije poslao neko obavještenje i sad čujem da hoće da nam naplate to rušenje i da ćemo moći da se odreknemo suvlasništva umjesto plaćanja. Ne samo da se tu radi o rušenju objekta, koji je u privatnom vlasništvu više od 10 zadrugara, nego je još i ukraden građevinski materijal, a mi ćemo to još i da platimo. Mislim da to nije u redu i da smo morali znati i biti obaviješteni. I nije dovoljno ako je neko istaknuo neko obavještenje, negdje u sudu na oglasnoj tabli. Ne znam da li su ostali suvlasnici obaviješteni o rušenju ovog objekta, niti šta se desilo sa ostalim zgradama u vlasništvu ’Zadrugara’“, rekao je jedan od zadrugara čije je ime poznato redakciji. On kaže da ne želi da objavi svoje ime zbog situacije koja vlada u ovom gradu i pritisaka koje trpe da popuste i prepuste vlasništvo.
Zadrugari pričaju da se u ovoj, ali i u drugim situacijama gdje su srušene zgrade u privatnom vlasništvu pod izgovorm “javnog interesa” i “estetike grada”, uglavnom radi o vrijednim objektima na najboljim gradskim lokacijama, a u čiju je vlasničku strukturu Malijević ušao tokom privatizacije. Zbog lošeg stanja u kojem se objekti nalaze i u dogovoru sa načelnikom opštine koji mu je kum, teret i troškovi uklanjanja objekata pali su na suvlasnike, koji se onda, kako nisu u mogućnosti da ih plate, prinuđeni da se odriču svojih udjela u vlasništvu.
Ova zgrada srušena je u martu ove godine, a prema riječima zastupnika dijela zadrugara u trenutku rušenja, advokat Din Tešić, administracija je zakonske procedure zaobišla tako što je dio dokumentacije o rušenju dostavljala bivšem dirktoru “Zadrugara”, koji je u tom trenutku već bio zaposlen na protokolu Skupštine opštine Kotor Varoš.
On kaže, da danas, određeni broj oštećenih suvlasnika tvrdi da su suvlasnici sumnjali na pogodovanje prilikom izbora rušenja objekata u ovom gradu određenim ličnostima bliskim vlastima, o čemu bi se trebalo službeno oglasiti i nadležno Tužilaštvo.
„U trenutku dok sam zastupao “Zadrugar” očigledno je došlo do samovoljne uzurpacije posjeda nekretnine mojih klijenata. Više puta smo ih upozoravali da ne narušavaju posjed i vlasništvo, te da ne smiju uklanjati temelje. Upozoravali smo i da se tu radi o malicioznom pokušaju namjernog rušenja objekta da bi se došlo do izuzetno vrijednog zemljišta, ali i skupog građevinskog materijala koji je naočigled svih popakovan i odnesen, vjerujemo u prodaju. O šteti koja je počnjena, tada smo obavijestili i policiju koja je, Okružnom tužilaštvu u Banjaluci, podnijela izvještaj o počinjenom krivičnom djelu. Jasno se vidi da je Opština pokušala da uzurpira privatno vlasništvo i na tome još i zaradi“, rekao je Tešić.
On priča da je istog dana poslao obavještenje i načelniku opštine i Poreskoj upravi Republike Srpske koja je stavila zabilježbu na ovaj objekat zbog postojanja zakonske hipoteke, zbog čega je zabranjeno bilo kakvo raspolaganje i ovim i ostalim objektima “Zadrugara”.
Na pitanje da li je Poreska uprava RS dobila bilo kakvo obavještenje o rušenju žitnog magacina u centru Kotor Varoši, odgovorili su nam da nisu i potvrdili da su ti objekti pod hipotekom.
„Ukupne dospjele, a neizmirene obaveze poreskog obveznika ZZ “Zadrugar” Vrbanjci do 10. juna 2021. godine, iznose 125.277,33 KM. Poreska uprava ima upisanu hipoteku nad nekretninama poreskog obveznika kao obezbjeđenje duga, dok su prema istom preduzete mjere prinudne naplate blokadom računa“, rekli su za eTrafiku u Poreskoj upravi Republike Srpske.
Međutim, u opštini Kotor Varoš nismo uspjeli dobiti nijednu informaciju. Iako smo u posljednjih desetak dana minimalno 50 puta pozvali Opštinu, i to skoro sve brojeve, jedine informacije koje smo dobili ticali su se godišnjih odmora, odnosno, osoba koja nam se javila govorila bi da se upravo vratila sa odmora, a da je ona koja nam treba, upravo otišla na odmor.
Bilo je potrebno tri dana da uopšte dobijemo potvrdu da su dobili naša pitanja koja smo odmah na početku našeg istraživanja poslali načelniku opštine Zdenku Sakanu, Odjeljenju za urbanizam, Komunalnoj policiji (na koju su nas uputili) i Odjeljenju za prostorno uređenje. Potvrdu da su pitanja stigla smo dobili od osobe koja nam se javila na telefon u kabinetu načelnika nakon 20 poziva i koja nam je rekla da ih je predala Sakanu. Međutim, dan pred završetak teksta od neke druge osobe smo dobili informaciju da taj imejl nije ni otvoren i da će to ona uraditi. Nažalost, ipak nismo dobili odgovor niti nam se iko više javljao na pozive.
Načelnik Sakan se nije javljao ni na mobilni telefon, kao ni njegov vjenčani kum Malijević kojeg smo pokušavali dobiti.
U Komunalnoj policiji su nam rekli da je šef na odmoru i da ne znaju da li je dobijao ikakve imejlove ili pitanja, te da do njegovog povratka ne mogu da nam kažu bilo šta.
Ovo nije prvi put da je opštinska administracija Zdenka Sakana radila za korist kumovske veze. U oktobru prošle godine, grupa građana opštine Kotor Varoš, podnijela je Policijskoj upravi i Okružnom javnom tužilaštvu u Banjaluci krivičnu prijavu protiv načelnika, njegovog savjetnika Gorana Đurića, bivšeg direktora Šumskog gazdinstva “Vrbanja” Igora Andrića i vlasnika kompanije „Fagus“ Miroslava Malijevića. Krivična prijava ih tereti da su oštetili Budžet Republike Srpske za 6,5 miliona KM.
Kako je tada pisao portal Capital.ba, Sakan, Đurić, Andrić i Malijević su duže od četiri godine nezakonito koristili resurse ŠG “Vrbanja” i zaključivali štetne ugovore koji su ovu firmu doveli u minus i sa akumuliranim gubitkom od 6,5 miliona KM.
U prijavi je istaknuto da je sve osmislio Đurić, a da je Sakan koristio poziciju načelnika opštine i direktno poslovao s Malijevićem, odnosno kompanijom „Fagus“.
„Prijavljeni su u kontinuitetu falsifikovali svu dokumentaciju koja se odnosi na promet i prevoz šumskih drvnih sortimenata, sastavljali isprave neistinitog sadržaja, lažne bilanse, neistinito prikazivali stanje i kretanje sredstava i rezultata poslovanja, na istu dokumentaciju prevozili razne količine šumskih drvnih sortimenata bez da su ih pravilno i precizno evidentirali i izvršili uplatu poreskih obaveza prema Budžetu RS. Na jedne otpremnice vozili su tri kamiona, jedan regularan, a dva ilegalno i taj novac su dijelili međusobno, s tim što su bili dužni prvo namiriti milion maraka Miroslavu Malijeviću, za novodno potrošen novac na ranijim izborima za kampanju PDP-a, a ostalo su međusobno dijelili“, navedeno je između ostalog u krivičnoj prijavi.
Ovaj slučaj pojedini oštećeni građani prozvali su i „Savamalom“ u Srpskoj. Naime, riječ je o aferi iz 2016. godine kada su u beogradskom kvartu „Savamala“ srušeni objekti koje su koristili privatni korisnici. Za pomenuti događaj, koji je svojevremeno dobrano ustalasao političku scenu u Srbiji, nezvanično su okrivljeni visoki funkcioneri vladajućeg SNS-a, ali niko nije procesuiran.
Šta smo pitali načelnika?
Načelnika opštine Kotor Varoš i njegove šefove odjeljenja pitali smo, između ostalog, koje je sve objekte opština Kotor Varoš srušila u posljednjih pet godina ili odredila za rušenje zbog starosti i oronulosti. Plan je bio da saznamo da li su iz istih razloga srušeni “Menza” i “Stari kesten” iznad kojeg su, navodno, bila dva stana, čiji su se vlasnici Opštini obratili tužbama. Pitali smo i ko su vlasnici svih tih objekata, na čiji teret spadaju troškovi rušenja i uklanjanja ostataka, koja je firma izvodila rušenje i uklanjanje objekata, da li su vlasnici ranije obaviješteni o rušenju i da li su dali svoju saglasnost za to?
Među pitanjima su se našla i ona vezana za građevinski materijal, ko je njime raspolagao i da li su uklonjeni i temelji. Posebno smo pitali da li je Opština imenovala nadzorni organ za ove poslove i ko je činio to tijelo, te da li su srušeni objekti bili legalni?