Koja su najznačajnija arheološka otkrića u godini za nama?

Međunarodni stručni časopis “Arheologija”, koji se dvomesečno štampa u SAD, tradicionalno na kraju svake godine objavljuje listu sa 10 najvažnijih otkrića u svetu na tom polju u toku godine koja je upravo prošla.

U toku 2018, prema oceni međunarodnog stručnog žirija i redakcije časopisa, najvažnije otkriće dogodilo se u Jordanu na lokalitetu “Crne pustinje”. To otkriće je značajno za ishranu naših predaka koji su živeli pre 14.400 godina.

Istraživači su na tom lokalitetu našli ostatke hrane na dva ognjišta za koje je utvrđeno da su “pite” načinjene od divljih žitarica, jer paleolitski ljudi nisu znali za poljoprivredu, već su se hranili plodovima i biljkama koje su nalazili u svojoj okolini i mesom divljih životinja koje su lovili.

Tim arheologa koji je otkrio da su preistorijski ljudi znali da su žitarice ukusne i umeli su da ih zgnječe, “zamese” sa vodom i stave na otvoreno ognjište da se ispeku, predevodila je arheobotaničarka Amaja Arans sa Univerziteta u Kopenhagenu.

Ovaj prvi “hleb” ispečen je 4.000 godina pre nego što su stanovnici Mesopotamije poceli da se bave poljoprivredom.

Druga arheološka ekipa koja je istraživala pripadnike Natufijanske kulture na drugom lokalitetu udaljenom oko 200 kilometara od ognjišta na kome su pekli “hleb”, otkrila je da su pripadnici te kulture pre 13.000 godina umeli da proizvedu pivo od divljih biljaka.

Drugo mesto po značaju pripalo je najstarijoj skici na svetu nađenoj u prirodnom rezervatu Blombošfontein u Južnoj Africi. Na malom kamenu koji je nađen u pećini Blomboš, a koji je otpao sa zida, vide se linije izvučene pigmentom oker boje čija je starost 73.000 godina. Laboratorijska ispitivanja su pokazala da ih je povukla ljudska ruka.

Jedan veoma ekscentričan artefakt je zauzeo treće mesto, a nađen je u Prelesu, u Švajcarskoj. U pitanju je šaka od bronze na kojoj je oko zgloba obmotana zlatna traka i pored nje su bronzani bodež i još jedna spiralna zlatna traka i bronzana igla.

Na osnovu radioaktivnog ugljenika određena je starost na polovini drugog milenijuma pre naše ere. Arherolozi pretpostavljaju da je šaka bila izrađena da zameni odsečenu i sahranjena je sa njegovim vlasnikom.

Na četvrtom mestu su dva skeleta, muški i ženski nađeni u Rusiji kod Samare. Utvrđeno je da su umrli od bubonske kuge 1.800 godina pre naše ere. Prva pandemija kuge je u svetu do ovog otkrića zabeležena tek u šestom veku, za vreme vladavine rimskog (vizantijskog) cara Justinijana.

Inače, najveća pandemija, koja je ubila pola stanovništva Evrope, bila je u 14 veku. Naučnici su utvrdili da su bakteriju kuge od koje su umrli muškarac i žena pre skoro 4.000 godina prenosile buve kojih je u tim vremenima bilo veoma mnogo.

Američki arheolozi se već dva veka pitaju ko su bili prvi ljudi koji su naselili Severnu Ameriku i već 80 godina tvrde da su to pripadnici kulture Klovisa.

Kultura Klovisa je pre 13.000 godina prešla iz Sibira na tlo Severne Amerike, ali mnogi arheolozi su uvereni da je naseljavanje SAD počelo ranije. Otkriće na lokalitetu Golt u Teksasu ukazuje da su se u tom kraju naselili stanovnici znatno ranije i da su znali da prave sasvim drugačija kamena oruđe nego Klovisi.

Na tom lokalitetu arheolozi su otkrili čitavu kolekciju oruža i oruđa koja su datirana između 20.000 i 16.000 godina pre naše ere, što bi značilo da je Severna Amerika naseljena nekoliko hiljada godina pre nego što su stigli Klovisi.

Na tlu Grčke, preciznije na lokalitetu Olimpije, nađena je cigla na kojoj su urezani neki odlomci iz Odiseje, speva u kome je opevano lutanje Odiseja nakon pobede u Trojanskom ratu. Pretpostavlja se da je Trojanski rat završen 1.200 godina pre nove ere, da je Odiseja opevana u VIII veku pre nove ere, a cigla na kojoj su urezani odlomci iz Odiseje na osnovu stila koji je korišćen potiče najkasnije iz trećeg veka pre naše ere, što bi bio najstariji zapis ovog speva nađen u Grčkoj.

Na glinenoj ploči je urezano 13 redova iz dela u kome je opisan Odisejev povratak na Itaku

Pompeja, koju je prekrila lava 79. godine, kao posledica erupcije vulkana Vezuv, počela je da se iskopava pre 250 godina, ali je još uvek jedna trećina grada ostala neotkopana.

Tokom 2018. godine neotkopani delovi grada počeli su da klize prema prostorima koji su već otkopani, rekonstruisani i konzervirani. Uprava lokaliteta je odlučila da nešto mora da se preduzme kako bi prestalo klizanje zemljišta, a to je da se nastavi sa otkopavanjem delova grada koji su još uvek prekriveni lavom. Tako se dogodilo da su u kućama koje do sada nisu bile otkopane nađene izuzetno kvalitetne freske na kojima su boje savršeno sačuvane.

U prostranoj nekropoli u Sahari, u Egiptu, nemački i egipatski arheolozi su otkopali radionicu za pripremanje pokojnika za sahranu. Tako je sada detaljno pokazano kako su pokojnici mumificirani u poslednjoj polovini prvog milenijuma pre naše ere.

Otkopana je i sala u kojoj je obavljano mumificiranje pokojnika i u kojoj je nađeno desetak mumija u raznim fazama pripreme pre stavljanja u sarkofage, kao i sala koja je bila prepuna raznih posuda u kojima je na spoljnoj strani bilo napisano ime preparata koji su korišćeni za mumificiranje pokojnika.

Testiranje kostiju jedne devojčice umrle pre 90.000 godina potvrdilo je da su se u to vreme mešale preče ljudi toga vremena. Analiza DNK je pokazala da joj je majka bila neandertalka, dok je otac pripadao homo sapiensu iz kulture Denisovan.

Ova kultura je nazvana po pećini u Altajskim planinama današnje Rusije, gde su prvi put nađene njihove kosti.

U Crnom moru je pronađen neverovatno dobro očuvan grčki trgovački brod za koji je utvrđeno da je star 2.400 godina. To je najstariji potonuli brod u tako odličnom stanju zahvaljujući činjenici da na dnu Crnog mora nema kiseonika.

Brod je nađen 80 kilometara od bugarske obale zahvaljujući podvodnoj kameri kojom se upravlja sa površine mora.

Ekipa koja je otkrila brod nije mogla da veruje kako je savršeno sačuvan do najmanjih detalja, što je prvi slučaj i omogućiće da se prouči tehnika kojom je brod sagrađen.
Autor: Tanjug