Ovaj izraz se koristi kad se želi naglasiti da je nešto obmana ili varka.
Ovaj izraz se koristi kad se želi naglasiti da je nešto obmana ili varka. Nastao je krajem XVIII vijeka i vezuje se za Grigorija Aleksandroviča Potemkina (1739–1791), ruskog kneza, general-feldmaršala i ljubimca carice Katarine (njenu naklonost stekao je 1762. godine kad je, kao gardijski oficir, odigrao odlučujuću ulogu u dvorskom prevratu kojim je Katarina preotela vlast od svog muža, cara Petra Fjodoroviča). Kao ličnost od caričinog povjerenja, vrhovni komandant vojske i prvi ministar, on je imao ogromnu vlast i veliki uticaj u Ruskom carstvu. Učestvovao je u prvom ratu carice Katarine sa Turcima (1768–1774), a u drugom ratu (1787–1791) bio je glavnokomandujući ruske vojske.
Kad su, poslije prvog rusko-turskog rata, Krim i sjeverne obale Crnog mora pripojeni Rusiji, Potemkin je pristupio kolonizaciji novoosvojenih krajeva. Da bi pokazao brz i uspješan razvoj i ekonomski procvat tog područja pod ruskom vlašću, organizovao je, 1787. godine, trijumfalno putovanje carice Katarine na Krim. Svečanoj koloni pridružio se i austrijski imperator Josif II, kao i ambasadori velikih sila. Pošto stanje u Novorusiji nije bilo ni izdaleka onakvo kakvim ga je Potemkin prikazivao, on se trudio da pred očima carice Katarine i njenih gostiju na razne načine dočara idiličan život tamošnjeg stanovništva. Zato je naredio da se duž puta kojim je carica prolazila izgrade naselja, koja su bila samo prazne dekoracije (kulise). Seljaci dovedeni iz drugih krajeva, u svečanim, prazničnim odijelima i sa buketima poljskog cvijeća, dočekivali su caricu Katarinu na pojedinim stanicama, da bi odmah zatim bili prebacivani dalje prema Krimu i pojavljivali se u istoj ulozi više puta.
U gradovima i selima kroz koje je prolazila svečana kolona bili su zasađeni bujni parkovi i aleje, koji su se desetak dana kasnije sušili i nestajali, a uz sam put bile su složene gomile džakova, koji su umesto žita bili napunjeni pijeskom. U Hersonu, na primjer, Potemkinovi ljudi su sagradili tvrđavu koju je srušila prva oluja, a tu je bila i lađa koja se nije mogla spustiti u vodu, jer bi odmah potonula. Sva ta raskoš i bogat život stanovništva koje je Potemkin pokazivao carici Katarini i njenoj pratnji bili su, dakle, obična prevara, obmana i laž. To nije moglo izmaći oštrom oku prisutnih diplomata, pa se o Potemkinovoj obmani počelo naveliko pričati i pisati.
Veliki broj napisa o Katarininom putovanju na jug, u kojima su raskrinkavane Potemkinove podvale, doveo je do toga da se već dvadesetih godina XIX vijeka počeo upotrebljavati izraz Potemkinova sela. Kasnije se on proširio u mnogim jezicima, pa se i danas upotrebljava u značenju obmana, smišljena varka ili lažni bljesak koji sakriva neuspjeli sadržaj nečega.
Impulsportal