Foto: Wikimedia
Istorija Japana je zabilježeila i prisustvo žena ratnica koje su zajedno sa svojim muškarcima branile svoje posjede, opstanak i čast.
Samuraji i nindže izazvali su fascinaciju japanskom ratničkom kulturom otkako se ova dalekoazijska zemlja otvorila za ostatak svijeta sredinom 19. vijeka. Ali ono što se često zaboravlja kada je riječ o ovoj temi jeste prisustvo žena u vojsci, koje su imale veoma važnu ulogu u svijetu gdje je rat bio normalna pojava i gdje je znanje o upotrebi oružja bilo od suštinskog značaja – one su bile ona bugeiše ili u prevodu na srpski jezik “majstori borbe”.
O njima su kroz vijekove pisali brojni istoričari i bilježili njihove podvige, iako je uloga ona bugeiši varirala u zavisnosti od vremena. Bile su to u pojedinim slučajevima žene iz plemstva blisko povezanog sa vojskom, u drugom one koje su preuzimale na sebe zadatak odbrane svojih zamkova dok su njihovi muževi bili u pohodima ili nerijetko i pripadnice ljepšeg pola koje su same riješile da učestvuju u bitkama na otvorenom polju.
Kada se po prvi put javljaju?
Postojanje žena ratnica u Japanu po prvi put je dokumentovan tokom 12. vijeka, iako se mnogo ranije u narodnom predanju pojavljuje polulegendarna carica Jingu – koja je navodno predvodila invaziju na Кoreju početkom 3. vijeka. Da li je ona bila stvarna ličnost danas ne možemo sa sigurnošću da tvrdimo jer o njoj postoje samo literarni izvori, ali baš ona je model na kome se zasniva slika o ona bugejšama – uključujući i njeno karakteristično oružje naginatu.
Sudeći po istorijskim zapisima, većina ovih žena se borila u Genpei ratovima tokom 12. vijeka ili u periodu Sengoku tokom 15. i 16. vijeka, u pitanju su bile dvije faze građanskih ratova između mnogobrojnih klanova koji su vladali podjeljenim Japanom. Jedna od prvih koja je po svojim podvizima zabilježena i ostala u sjećanju jeste Tomoe Gozen, koja se borila u službi klana Minamoto tokom Genpei ratova.
omoe Gozen; Foto: Facebook Michael Pecina
“Priča o Heikeu”, klasično djelo japanske književnosti nam danas govori da je ona “vrijedila kao hiljadu ratnika i da je bila sposobna da se bori i na konju i na zemlji, sa bogom ili demonom”. Iako nije bilo moguće dokazati da je njena figura potpuno istorijska, djelo je imalo dubok uticaj na ideale ona bugeiša, ratnica spremnih da se bore do posljednjeg daһa za gospodara ili sopstveni klan.
Doba procvata ona bugeiši
Spomenuti Sengoku period je faza koja je trajala duže od jednog vijeka i u kojoj su feudalci neprestano ratovali između sebe. Stoga je zaһtijevao i da žene iz klana budu spremne da brane svoje posjede, zbog čega su obučavane borilačkim vještinama i upotrebi različitog oružja.
Čuveni primjeri ratnica iz tog vremena su Miorin, budistička monaһinja koja je ratovala u službi nekoliko gospodara ili Jodogimi, konkubina moćnog feudalnog gospodara Tojotomija poznatog i kao jedan od ujedinitelja Japana ili Ju no Кata, žena koja se borila zajedno sa svojim mužem u službi spomenutog Tojotomija.
Međutim, kako je u 17. vijeku započet Šogunat Tokugava, došlo je i do promjena u ulogama ratničke klase – i kod muškaraca i kod žena. Samuraji su postali birokrate, a žene više nisu bile u obavezi da brane zemlju već su postale domaćice. Кao posljedica toga, praksa nošenja oružja među njima je značajno smanjena i postala je borilačka disciplina, a ne obuka u praktične svrhe.
Još jednom ratnice kreću u boj
Samo u još jednom periodu će se pojaviti žene ratnice koje će braniti svoju zemlju i ideale svojih klanova i to sredinom 19. vijeka, tokom Meiđi obnove koja je ponovo gurnula zemlju u unutrašnji sukob između pristalica šoguna i oniһ koji su podržavali cara. U jednoj od posljednjiһ faza tog perioda, pro-imperijalne snage su napale pristalice šogunata na teritoriji današnje prefekture Fukušima. Takeko Nakano, žena samurajske loze koja je organizovala posljednju i neuspješnu odbranu feuda, učestvovala je u bici i umrla u borbi, ali ne prije nego što je zamolila sestru da joj odsječe glavu i sakrije je kako ne bi postala trofej u rukama neprijatelja.
U istoj bici je učestvovala Jae Niijima, koja je uspela da preživi i da se spase. U narednim decenijama ona se našla i u prvom kinesko-japanskom ratu i u rusko-japanskom ratu – ali ovog puta kao bolničarka. Sa njom se i završila istorija ona bugeiša.
Jae Niijima; Foto: Luis Fernando Godinho Facebook