Iako djeluje nevjerovatno, Sahara i Antarktik imaju mnogo toga zajedničkog. Upoznajemo vas sa glavnim odlikama svjetskih pustinja.
Pustinjske oblasti su rasprostranjene širom naše planete i, zarazliku od uvreženog mišljenja, nisu uslovljene veoma toplom klimom. Svim pustinjama na svijetu je zajednička veoma mala količina padavina na godišnjem nivou. Ukoliko neka oblast godišnje primi manje od 25 centimetara kiše, možemo je smatrati pustinjom, piše World Atlas.
Kada pomislimo na pustinju, najčešće vidimo vrelinu i pijesak i skoro potpuno odsustvo života, jer veoma mali broj vrsta može da preživi u tako surovim uslovima. Ipak, činjenica je da skoro jedna milijarda ljudi živi u oblastima koje se klasifikuju kao pustinje.
Antarktik je takođe pustinja, iako je zaleđen i temperature su mnogo drugačije nego u Sahari. Na Antarktiku ne pada kiša, što je odlučujući faktor koji skoro cijeli kontinent određuje kao pustinju.
Niska vlažnost vazduha
Pored male količine padavina na godišnjem nivou, sve pustinje odlikuje izuzetno niska vlažnost vazduha. U pustinjama nema dvoljno vode na tlu koja bi isparavala i stvarala oblake, koji bi kasnije vodu vratili kroz kišu. U tropskim pustinjama temperatura vazduha tik iznad tla je toliko visoka da dovodi do refleksije svjetlosti na sloju vrelog vazduha. Ovaj pustinjski fenomen naziva se fatamorgana.
Velike temperaturne razike
Razlike između dnevnih i noćnih temperatura su ekstremne u većini pustinja. U pustinji Čivava, na primjer, najviše dnevne temperature dostižu 37°C, ali se noću spuštaju na 0°C.
Razog za brzo i značajno opadanje temperature leži u nepostojanju oblaka iznad pustinje, koji bi sprečili hlađenje tla nakon zalaska sunca. Vlažnost vazduha tokom noću glavnom ostaje ista, što znači da ne postoji ništa što bi spriječilo topao vazduh da “pobjegne” u atmosferu.
Jedino mjesto u pustinji na kome se često može naći voda naziva se basen. Basen je duboka i velika rupa na površini tla u kojoj se može zadržati kišnica, a ponekad može nastati i privremeno jezero ukoliko dođe do oluje ili poplave.
Snažni vjetrovi
Zbog nedostatka drveća, a često i bilo kakve vrste vegetacije, vjetrovi snažno duvaju u pustinjama jer nema šta da ih zaustavi. Vjetrovi koji dostižu brzinu od 100 km/h stvaraju dine nanoseći pijesak. Površina pješčanih pustinja se konstantno mijenja, a vjetrovi pomjeraju dine čak i nekoliko metara godišnje.
Pješčane oluje u Sahari podižu čestice pijeska veoma visoko u atmosferu. Pijesak iz Sahare, nošen vjetrovima, putuje preko Atlantskog okeana i zaslužan je za idilične narandžasto-žućkaste zalaske sunca na Floridi.
Foto: Shutterstock