Sarajevo se uvijek moglo pohvaliti vrhunskim hotelima.
Autor: D. Zeba
Hotel “Evropa” koji od 2008. posluje pod nazivom “Europe” (u vlasništvu Rasima Bajrovića), prvi je moderni hotel sagrađen u Sarajevu. Sagradio ga je 1882. godine Gligorije Jeftanović, “zenđil Sarajlija”, kako ga tim povodom naziva zvanični list. Njegovim imenom prozvana je i ulica u kojoj je sagrađen hotel. Hotel je projektovao Karlo Paržik, a svečano je otvoren 12. decembra 1882.
Na mjestu Ajas-pašine džamije koja je izgorjela u požaru 1879. godine, sagrađen je 1889. “Ajas-pašin dvor” – kasnije hotel “Central”, drugi moderni hotel u Sarajevu, koji je u početku izdan u zakup gostioničaru Kunertu. Građenje je izvedeno po projektu arhitekte Josipa Vancaša, a o trošku gradskog vakufa. Kako je ova zgrada bila na jednoj od najljepših lokacija u centru grada, vakufska komisija je zaključila da cijelu zgradu da u najam pod uslovom da u prizemlju bude kafana. Kafana je otvorena 22. novembra 1889 godine.
Amir Hadžić, predsjednik Udruženja hotelijera i restoratera BiH, ističe da je Sarajevo uvijek bilo prepoznatljivo po svojoj gostoljubivosti i dobrim hotelima.
– Turisti su uvijek zadovoljni odlazili iz Sarajeva i uvijek se vraćali. U Sarajevu trenutno ima oko 170 objekata za smještaj, od čega je 121 hotel, a ostalo su moteli i pansioni (hosteli). Mi to sve vodimo pod objektima za smještaj. Kod nas motel nije kao u svijetu. To je smještaj uz cestu ili saobraćajnicu, a kod nas i u gradu ima motela – kaže Hadžić.
Većina hotela kroz historiju je mijenjala imena. Jedan od najvećih hotelskih kompleksa u Bosni i Hercegovini nalazi se na Ilidži. On ubuhvata nekoliko hotela u sklopu kompleksa “Terme”. Današnji hotel “Crystal” izgrađen je 1889. godine i zvao se „Hungaria“, a nakon Drugog svjetskog rata naziv je promijenjen u „Hercegovina“. U ovom kompleksu nalazi se i hotel “Austrija”, koji je otvoren 1892. godine, a poslije Drugog svjetskog rata naziv je promijenjen u “Srbija”, da bi mu krajem 90-tih ponovo bio vraćen prvobitni naziv.
Nova, odnosno kasnije Stara banja na Ilidži otvorena je 1886. godine, a 1930. prema projektu arhitekte Borislava Stanojevića izvršena je temeljita adaptacija, dogradnja i nadogradnja sprata, i tako je ovaj objekat pretvoren u manji banjski hotel “Jadran“, a danas je to hotel “Hercegovina” koji je već godinama baza nogometne reprezentacije BiH. U ovom kompleksu bio je hotel “Topola”, koji je bio poznat po odličnom restoranu, ali on je danas, nažalost, samo ruševina.
Nazif Gljiva, tvorac brojnih hitova značajan dio života proveo je po sarajevskim hotelima i restoranima, gdje je uvijek bio rado viđen gost.
– Prije agresije, estradni radnici su se redovno družili u Bečkoj kafani hotela “Evropa”. Naravno, bilo je tu još objekata i hotela, kao što su “Central”, “Estrada”… Teško mi je Sarajevo zamisliti bez ovih hotela – kaže Gljiva.
Neki od najpoznatijih hotela u Sarajevu bili su i “Zagreb” na Marin Dvoru, “Stari grad”, “Nacional” kod Careve džamije, “Bristol” (koji je postao dio grupacije “Novotel”), “Holiday Inn” (“Holiday“), “Pošta” preko puta pozorišta, “Park” i “Biokovo” u Vogošći, “Beograd” (“Bosnia”)…
