fbpx

Dan za gramatiku: Fonetika

fonetika

Fonetika je jezička disciplina koja proučava glasove jednog jezika i njihov izgovor.

Autor: Impuls

Ona izučava osobine govornih glasova (fona), ali i negovornih glasova, njihov nastanak, fizičke osobine i percepciju. Kao nauka, fonetika više proučava same glasove nego kontekst u kojem se upotrebljavaju u jeziku.

Naziv potiče od grčke riječi phōnētikós, što znači „glasovni”.

Kako često dolazi do miješanja fonetike sa fonologijom, bitno je napraviti razliku između njih. I dok fonologija izučava glasove kao govorne jedinice, odnosno nivoe glasovnog sistema i apstrakne glasovne jedinice, fonetika izučava same glasove. Drugim riječima, fonetika više izučava same glasove, nego kontekst u kojem se koriste u jeziku.

Kao nauka, fonetika se javila još prije 2500 godina u staroj Indiji, gdje je postojao veliki broj tačnih fonetksih analiza o ortoepiji sanskrita.

Fonetika ima tri glavne grane:

1) artikulaciona fonetika – bavi se položajem i pokretom usana, jezika i ostalih govornih organa u toku govora;

2) akustička fonetika – bavi se svojstvima zvučnih talasa i načinom na koji ih prima unutrašnje uho;

3) perceptivna fonetika – bavi se percepcijom govora, tj. izučava način na koji mozak stvara čulnu predstavu o podacima (glasovima) koje prima.