Ilustracija
Provodimo gotovo trećinu svog života spavajući, ali to nikako nije izgubljeno vrijeme. Daleko od toga da je pasivno mirovanje, san je aktivan i neophodan proces koji pomaže da se tijelo obnovi i zaštiti mozak. Kada je san poremećen, mozak osjeća posljedice, ponekad na suptilne načine koji se nagomilavaju tokom godina.
U novoj studiji međunarodnog tima naučnika objavljenoj u Lansetu, ispitivani su obrasci spavanja i detaljni podaci snimaka mozga magnetnom rezonancom kod više od 27.000 odraslih osoba u Ujedinjenom Kraljevstvu, uzrasta između 40 i 70 godina. Otkriveno je da su ljudi sa lošim snom imali mozgove koji su izgledali znatno starije...
Foto: Google
Kompanija OpenAI u ponedjeljak je počela uvoditi roditeljske kontrole za ChatGPT na webu i mobilnim aplikacijama, nakon što su roditelji maloljetnika koji je izvršio samoubistvo podnijeli tužbu protiv firme, tvrdeći da ga je chatbot navodno savjetovao o metodama samopovređivanja.
Prema novim pravilima, roditelji i tinejdžeri mogu zajednički aktivirati strožije mjere zaštite povezivanjem svojih naloga, pri čemu jedan šalje poziv, a kontrole se aktiviraju tek kada ga druga strana prihvati.
OpenAI je na društvenoj mreži X saopštio da će roditelji sada moći ograničiti izloženost osjetljivim sadržajima, kontrolisati da li ChatGPT pamti prethodne razgovore i odlučivati hoće li se komunikacije koristiti za...
Foto: Wikipedia
Zamislite građevinu toliko masivnu da može za par centimetara izbaciti čitavu planetu iz njene prirodne ravnoteže.
Upravo to je uspjela da uradi kineska brana „Tri klisure“, koja je pomjerila osu rotacije Zemlje za dva centimetra i produžila dužinu naših dana. Može da zvuči kao naučna fantastika, ali ovaj podatak je tačan, što su potvrdili stručnjaci NASA-e koji proučavaju delikatna kretanja naše planete.
Građena tokom perioda od 18 godina, brana „Tri klisure“ preoblikovala je rijeku Jangce, stvarajući rezervoar kapaciteta 39,3 milijarde kubnih metara vode. Iako je ovo dostignuće čudo građevinarstva, izazvalo je iznenađujuće efekte na Zemljinu rotaciju i stabilnost, koje mnogi...
Foto: Julia Koblitz/ Unsplash
Huntingtonova bolest, razorna degenerativna bolest koja se prenosi nasljedno, po prvi put je uspješno liječena zahvaljujući proboju u genskoj terapiji. Ova bolest, uzrokovana defektnim genom, postepeno uništava moždane ćelije, dovodeći do demencije, paralize i smrti. Djeca oboljelih imaju 50% šanse da razviju bolest, koja je do sada bila neizlječiva.
U kliničkom ispitivanju provedenom u Velikoj Britaniji i SAD-u, genska terapija uspjela je usporiti napredovanje bolesti za 75% kod pacijenata tokom tri godine. Profesorica Sarah Tabrizi, direktorica Centra za Huntingtonovu bolest pri University College Londonu, izjavila je: “Sada imamo terapiju za jednu od najtežih bolesti na svijetu. Ovo...
Foto: Pixabay
Samo jedno od brojnih neobičnih svojstava vode (H2O), uslijed kojeg je život na Zemlji opstao, je to da za razliku od većine ostalih jedinjenja, ona u tečnom stanju ima veću gustinu nego u čvrstom, kada je zaleđena. Što dovodi to toga da led umjesto da potone, ostaje da pluta na njenoj površini.
Da kojim slučajem nema ove hemijske anomalije vode, rijeke i jezera bi se smrzavali od vrha do dna umjesto samo na površini, što omogućava životu da prezimljava u toplijoj vodi ispod tačke mržnjenja. Da nema ove anomalije, pitanje je da li bi život uopšte i imao svoju...
Foto: Freepik
U prošlom vijeku svaka generacija odrastala je u ljude inteligentnije od svojih roditelja, ali sve više podataka ukazuje na zabrinjavajući kraj ovog trenda i preokret u drugom smjeru.
Na standardnim testovima inteligencije, koje su djeca polagala u većini zemalja razvijenog svijeta, prosjek bi se svakih nekoliko godina pomjerao naviše, tako da je ono što je bio prosječan IQ 1950. godine daleko ispod prosjeka izmjerenog 1980. godine.
Flinov efekat vredio je tokom većeg dijela 20. vijeka, ali sve više podataka ukazuje na zabrinjavajući kraj ovog trenda i preokret u drugom smjeru, a kolektivni koeficijent inteligencije, čini se, počeo je da opada...
Da li ste znali da Tihi okean nestaje? Da, najveća vodena površina na planeti bukvalno se svake godine smanjuje. Prema tvrdnjama naučnika, Tihi okean se smanjuje za 2 do 5 centimetara godišnje.
To nije dramatično niti trenutno. Sa svakom decenijom koja prođe, udaljenost između Azije, Australije i Amerike neznatno se smanjuje. A prema procjenama naučnika, to postepeno pomjeranje jednog dana će rezultovati potpunim zatvaranjem pacifičkog basena i rađanjem novog superkontinenta – Amazije.
Šta kaže nauka?
Razlog ovog pomjeranja leži u tektonici ploča – procesu koji pomjera Zemljinu koru poput komada na ogromnoj pokretnoj traci. Ispod Pacifika nalazi se mreža subdukcijskih zona, područja...
Foto: Unsplash
Kada čujemo riječ „dijabetes“, najčešće pomislimo na tip 1 ili tip 2 – autoimunu bolest kod koje imunitet uništava ćelije gušterače, ili na onu češću, povezanu sa genetikom, tjelesnom težinom i načinom života. Međutim, naučnici sve češće naglašavaju da dijabetes nije jedinstvena bolest, nego čitava porodica poremećaja koji se manifestuju istim simptomom – povišenim šećerom u krvi – ali nastaju iz sasvim različitih razloga.
Nedavno je Međunarodna dijabetološka federacija prepoznala novi oblik – dijabetes tip 5, i time dodatno proširila tu složenu sliku.
Dijabetes 5 ima korijene u slaboj ishrani u djetinjstvu i prije rođenja
Za razliku od tipa 1, gdje...
Foto:Pexels
Politički ekstremno orijentirani ljudi, bilo na krajnjoj desnici ili krajnjoj ljevici, imaju iznenađujuće slične moždane reakcije, zaključuje se u studiji koju je proveo tim predvođen Orielom Feldman Hallom sa Sveučilišta Brown u američkoj saveznoj državi Rhode Island.
44 sudionika
Studija, objavljena u časopisu Journal of Personality and Social Psychology, obuhvatila je 44 sudionika koji su prvo anketirani o svojim političkim stavovima i svrstani na ljestvicu od 0 (izuzetno liberalni) do 100 (izuzetno konzervativni), piše Hina.
Sudionici su potom dva puta gledali 18-minutni video užarene rasprave o migraciji i reformi policije između demokrate Tima Kainea i republikanca Mikea Pencea tokom debate kandidata za...
Nova studija otkrila je da svemirski letovi ubrzavaju starenje određenih ljudskih matičnih stanica, što naučnicima pomaže u razumijevanju potencijalnih efekata istraživanja svemira na ljudsko tijelo.
"U svemiru, funkcija matičnih stanica opada", kazala je glavna autorica studije Catriona Jamieson, direktorica Instituta za matične stanice Sanford i profesorica medicine na Medicinskom fakultetu Univerziteta Kalifornija u San Diegu, prenosi Euronews.
"One zapravo smanjuju svoju sposobnost obnavljanja ili regeneracije, a to je važno znati za dugoročne svemirske misije", istakla je.
Studija, koju je NASA djelomično finansirala, provedena je tokom četiri misije snabdijevanja Međunarodne svemirske stanice koje je "SpaceX" provodio od kraja 2021. do početka 2023. godine.
Istraživanje...
