Foto: Xinhua News
Naučnici su otkrili najstarije fosile komaraca- dva mužjaka u komadu ćilibara starog 130 miliona godina iz razdoblja krede, pronađenih blizu grada Hamana u Libanu. Na njihovo iznenađenje mužjaci su imali usta izduženog oblika što im je omogućavalo sisanje, kakav danas imaju samo komarice.
“Sasvim je jasno da su bili hematofazi”, što znači da su se hranili krvlju, kaže paleontolog Deni Azar s Kineske akademije nauka Instituta za Geologiju i paleontologiju u Nankingu i Libanskog univerziteta.
“Ovo je veliko otkriće u istoriji evolucije komaraca”, kaže Azar, vodeći autor studije objavljene u časopisu Current Biology.
Dva fosilizovana komarca, koja pripadaju istoj vrsti, veličinom i pojavom nalikuju modernom komarcu, iako su njihova usta za sisanje krvi kraća nego kod današnjih ženki.
“Komarci su najpoznatiji sisari ljudske krvi i prenose neke parazite i bolesti”, napominje Azar i objašnjava da “samo oplođene ženke komaraca sišu krv”.
“Jer im trebaju proteini da razviju jajašca. Mužjaci i neoplođene ženke hrane se nektarom nekih biljaka. A neki mužjaci uopšte se ne hrane”, pojašnjava.
Neki leteći insekti – na primjer ce-ce muce, imaju mužjaka koji je hematofag. Ali ne i današnji komarci.
“Pronalazak mužjaka komarca koji je bio hematofag u razdoblju krede zaista iznenađuje”, kaže paleontolog i koautor studije Andre, Nacionalnog prirodnjačkog muzeja u Parizu.
Fina anatomija dva mužjaka sjajno je očuvana u ćilibaru. Oba imaju izuzetno oštru trouglastu anatomiju čeljusti i izduženu strukturu sa izbočinama nalik zubima.
Naučnici vjeruju da su se komarci razvili iz insekata koji nisu sisali krv. Njihova je pretpostavka da su usta bila originalno prilagođena za sisanje biljnog nektara.
Evolucija biljaka vjerovatno je odigrala ulogu u tome da se mužjaci i ženke komaraca danas razlikuju. U vrijeme kada su dva komarca ostala zamrznuta u smoli drveta koja se vremenom pretvorila u ćilibar, bilje koje je cvjetalo tek se počelo pojavljivati u razdoblju krede.
“Vjerujemo da su se svi insekti koji su postali hematofazi prebacili na krv pošto su prvobitno sisali biljke”, kaže Azar i dodaje da su se krvlju tada počeli da hrane i ženke i mužjaci.
Promjena je, prema njegovoj hipotezi, nastala s pojavom cvjetnih biljaka, što odgovara razdoblju pronađenog ćilibara s fosilima dva komarca.
Mnoge životinje hranile su se krvlju: dinosaurusi, leteći reptili zvani pterosaurusi, drugi reptili, ptice i sisari.
Iako su fosili pronađeni u Libanu najstariji fosili komarca, naučnici vjeruju da su se komarci pojavili milionima godina prije. Molekularni dokazi govore da su se komarci pojavili u razdoblju jure, prije 200 miliona do 145 miliona godina.
U svijetu postoji više od 3.500 vrsta komaraca i ima ih svuda osim na Antarktiku. Neki od njih prenose bolesti kao što su malarija, žuta groznica, zika groznica, denga groznica.
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), više od 400.000 ljudi umre svake godine od malarije, parazitske infekcije, a najčešće su žrtve djeca mlađa od pet godina.
“S druge strane, komarci pomažu pročišćavanju vode u ribnjacima, jezerima, rijekama”, kažu naučnici.
Agencije