Zagrebačka deklaracija: EU i zapadni Balkan dijele isti cilj

Lideri EU 27, uz konsultacije s liderima sa zapadnog Balkana, usvojili su “Zagrebačku daklaraciju” koja sadrži rezultate video-samita EU – zapadni Balkan, održanog 6. maja.

“Pozivajući se na samite održane u Zagrebu 2000. godine, Solunu 2003. godine i Sofiji 2018. godine, EU ponovo potvrđuje svoju nedvosmislenu podršku evropskoj perspektivi regiona”, stoji na početku deklaracije.

Dodaje se da su lideri sa zapadnog Balkana ponovili svoju posvećenost evropskoj perspektivi kao svom “strateškom izboru”.

“Kredibilnost ove posvećenosti zavisi i od jasnog informisanja javnosti i primjene neophodnih reformi”, stoji dalje u tekstu.

Deklaracijom se poziva na jedinstvo i solidarnost u krizi izazvanoj virusom korona, a EU navodi da ostaje posvećena podršci regionu u borbi protov pandemije i njenih društveno-ekonomskih posljedica.

Dio “Zagrebačke deklaracije” odnosi se na paket od 3,3 milijarde evra podrške koju je EU mobilsala za pomoć regionu u rješavaju posljedica krize koji uključuje trenutnu podršku zdravstvenom sektoru, podršku kasnijem socio-ekonomskom oporavku, ali i paket od 750 miliona evra makrofinansijske pomoći i 1,7 miljardi evra podrške Evropske investicione banke.

U deklaraciji se navodi da je pandemija koja je u toku “pokazala kako EU i zapadni Balkn zajedno rješavaju zajedničke izazove”, ali i ocjenjuje da EU podrška i saradnja s regionom “uveliki prevazilazi ono što drugi partneri mogu da obezbijede”.

Istovremeno, EU “prepoznaje” i vrijednost podrške koju je zapadni Balkan tokom pandemije pružio svojim susjedima i samoj EU.

“EU i zapadni Balkan dijele isti cilj mirne, jake stabilne i ujedinjene Evrope, podržane istorijskim, kulturnim i geografskim vezama, ali i zajedničkim političkim, bezbjednosnim i ekonomskim interesima”, navodi se u deklaraciji.

EU podvlači da je odlučna da intenzivira svoj angažman s regionom u svim oblastima i pozdravlja obećanje partnera regiona da će se pridržavati evropskih vrijednosti i principa i da će nastaviti s reformskim procesom.

“Povećana EU podrška biće povezna s opipljivim napretkom regiona u oblasti vladavine prava, socio-ekonomskim reformama i s pridržavanjem EU vrijednosti, zakona i stnadarda”, piše u deklaraciji.

EU ponavlja i važnost reformskog procesa u regionu sa fokusom na vladavinu prava, demokratiju, borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, poštovanje ljudskih prava, prava manjina i rodne ravnopravnosti.

“Lideri na zapadnom Balkanu moraju da osiguraju strikno pridržavanje i primjenu fundamentalnih vrijednosti, demokratskih principa i vladavine prava, uključujući i vrijeme dok su vanredne mjere zbog pandemije na snazi”, dodaje se u tekstu.

Zapadni Balkan se poziva na dalje odlučne korake u procesima pomirenja, saradnje i jačanja dobrosusjedskih odnosa, uključujući i sa zemljama članicama EU.

Poziva se i na dalje napore u cilju rješavanja bilateralnih problema zasnovanih na zaostavštini iz prošlosti, a pozdravlja se izbor specijalnog predstavnika EU za dijalog Beograda i Prištine i drugih regionalnih pitanja.

EU lideri naglašavaju da sa zapadnim Balkanom dijele veliki broj zajedničkih bezbjednosnih izazova i da se zajedno radi na borbi protiv terorizma i ekstremizma, organizovanog kriminala i korupcije kao i na pitanjima migracija, borbe protiv trgovine ljudima, drogom i oružjem.

“EU pozdravlja doprinios zapadnog Balkna u EU misijama i opracijama. EU očekuje dalje produbljivanje saradnje u oblasti zajedničke spoljne i bezbjednosne politike i ponavlja poziv svim partnerima da napreduju ka punom usklađivanju s EU spoljnom i bezbjednosnom politikom, posebno u oblastima od velikog zajedničkog interesa”, navodi se u deklaraciji.

Zagrebačka deklaracija najavljuje i veliki ekonomsko-investicioni plan za zapadni Balkan koji će biti predstavljen kasnije tokom godine.

“U cilju dalje promocije naših zajedničkih interesa, EU lideri su spremni da osnaže politički dijalog, uključujući i stastanke na najvišem nivou”, između EU i zapadnog Balkana”, stoji u zaključku deklaracije.

Nezavisne