Foto: BN
Radovi na mađarskim projektima u Republici Srpskoj nikako da počnu. Ali se zato obećanja o ostvarenju nižu, ali kako stvari stoje trenutno, čini se da od realizacije tih projekata teško da će išta biti.
Vjetroelektrana Hrgud u Berkovićima, rehabilitacija hidroelektrane Trebinje i zbrinjavanje otpadnih voda u Gradišci – to su projekti vrijedni 105 miliona evra od kojih je Njemačka odustala, a sve zbog američkih sankcija rukovodstvu Republike Srpske.
To je sve još u vazduhu, a ono što je konstanta su međusobne posjete mađarske delegacije Srpskoj i delegacije iz Srpske u Mađarsku.
Ipak, da će projekti biti završeni obećao je nedavno ministar inostranih poslova Mađarske Piter Sijarto koji je na konferenciji Invest Srpska na Jahorini najavio da će Mađarska preuzeti njemačke projekte.
„Ako se radi o tri velike investicije iz koje se nNemačka povukla to su tri važna projekta na polju prečišćavanja voda i obnovljivih energija tu će ući umjesto njemačkih Mađarske kompanije“, kaže Peter Sijarto, ministar inostranih poslova Mađarske.
Da je sve još samo u obećanjima govore slike koje dolaze iz mjesta Zupci kod Trebinja gdje je trebala biti izgrađena solarna elektrana. Tamo nema ništa, samo granje i kamenje i prostor koji je predviđen za izgradnju, što dokazuje da od projekata nema ni P, a kamoli izgrađena elektrana.
Taj projekat treba da radi mađarska kompanija Lugos koja je u novembru 2022.zvanično postala većinski vlasnik solarne fotonaponske elektrane Trebinje 1 ali detalji ugovora su naravno i u ovom slučaju ostali tajna.
„To su projekti koji će donijeti korist i opštinama u kojima se bude realizovalo i investiralo pitanje je kakva je opšta situacija u EU da se ona pogoršala zbog rata u Ukrajini tako da projekti koji su bili planirani ambiciozno prije dvije godine danas su pod znakom pitanja da niko neće da ulazi u nove projekte jer se ne zna da li će rat iz Ukrajine biti prenijet u Evropu ili neće“, kaže Zoran Pavlović, ekonomista.
A nije Republika Srpska izgubila finansiranje samo ova četiri projekta. U julu prošle godine je ostala i bez bespovratnih sredstava za obnovu vodovodne i kanalizacijske mreže u opštinama Doboj, Gradiška, Laktaši, Prijedor, Prnjavor, Teslić, Trebinje i Vukosavlje koje nije odobrila Evropska komisija.
U pitanju su takođe milioni. Opozicija smatra da je dobro imati projekte ali je neophodno da sve bude transparentno jer sve do sada je obavijeno velom tajne.
„Toliko je projekata najavljeno, a ne vidimo konkretno da se radi. Sve to baca sjenu i mislim da postoji neki dogovor iza kulisa, a koji podrazumijevaju krupnije stvari od ovih koji se tiču preuzimanja njemačkih izvora finansiranja“, smatra Jelena Trivić, predsjednik NF.
„Mi još uvijek trpimo posljedice tih nazovimo propalih investicija jer one nisu započete niti je išta urađeno. Vrijeme polako ističe i rečeno je do kraja ove godine da će biti solarna elektrana, ni od toga nemamo ništa sve je to jedan velik upitnik šta će se dešavati u daljem razvoju situacije“, kaže Lazar Radan, Lista za pravdu i red.
Da je sve pod znakom pitanja govori i to da se ne zna da li još uvijek postoji mađarska firma Lugos koja je već trebala da završi projekat izgradnje solarne elektrane Trebinje 1 s obzirom da se do nje ne može doći jer zvanični web sajt, kao ni obećani projekti, ne postoji.