Foto: NN
BANJALUKA – U Srpskoj je poskupjelo gotovo sve, izuzev iznosa koji osuđenici plaćaju ako zatvorsku kaznu žele zamijeniti novčanom.
Prema Krivičnom zakoniku Republike Srpske, zatvorska kazna, koja ne prelazi jednu godinu, može se na zahtjev osuđenog zamijeniti novčanom, a što je na snazi od 2021. godine, pišu Nezavisne.
Radi se to na način da osuđenik svaki dan koji bi proveo u zatvoru otplati iznosom od 50 maraka. Isto tako, ukoliko neko bude osuđen novčanom kaznom, a ne plati je, za svakih neplaćenih 50 maraka provodi po dan u zatvoru.
“Ako novčana kazna putem prinudnog izvršenja ne bude naplaćena u roku od jedne godine, sud će donijeti odluku o zamjeni novčane kazne kaznom zatvora na način da se 50 KM, odnosno svaki započeti dnevni iznos novčane kazne, zamijeni jednim danom kazne zatvora, s tim da kazna zatvora u tom slučaju ne može biti duža od dvije godine”, navodi se u Krivičnom zakoniku Republike Srpske.
U udruženjima za zaštitu potrošača kažu da niska cijena otkupljivanja zatvorskih kazni ima lošu poruku.
“Podstičemo vrlo negativne procese na način kao što je taj koji se odnosi na nisku cijenu za otkupljivanje zatvorske kazne”, kaže za “Nezavisne novine” Murisa Marić, izvršna direktorica Udruženja građana DON Prijedor.
S druge strane, iz resornog ministarstva kažu da će biti razmatran iznos kojim se otkupljuje zatvorska kazna.
“Ministarstvo pravde u Vladi Republike Srpske će u ovoj godini svakako razmatrati izmjene Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Republike Srpske i u tom smislu člana koji reguliše pitanje visine zamjene kazne zatvora novčanom kaznom”, rekli su za “Nezavisne novine” iz Ministarstva pravde Republike Srpske.
Advokati kažu da nisu protiv toga da se razmatra povećanje iznosa kojim se otplaćuje zatvorska kazna te podsjećaju da se, prema Krivičnom zakonu Bosne i Hercegovine, dakle za nivo BiH, dan zatvora može zamijeniti za 100 KM. Međutim, ovdje je, ističu, potrebno ispuniti reciprocitet.
“Ukoliko osuđenom bude izrečena novčana kazna, koju on ne plati u određenom roku, ona se mijenja zatvorskom kaznom na način da je 50 maraka jedan dan. Isto tako, ako se otkupljuje zatvorska kazna, jedan dan iznosi 50 maraka. Dakle, ovdje je potreban reciprocitet između te dvije zakonske odredbe, u smislu da iznos bude isti”, rekao je banjalučki advokat Milan Petković.
Inače, advokati tvrde da se praksa otkupa zatvorske kazne pokazala efikasnom, odnosno da daje veoma dobre rezultate.
Tvrde da je povećan broj sporazuma o priznanju krivice, a smanjeno je trajanje sudskih postupaka, koji su trajali dugo i stvarali dodatne troškove za budžet. Optuženi se, tvrde, brže i lakše odlučuju za priznanje krivice, odnosno zaključenje sporazuma o priznanju kazne jer mogu otkupiti zatvorsku kaznu.
“Budžet se puni uplatama koje se tiču zamjene kazne, pritom je i ujednačeno zakonodavstvo, a samim tim i sudska praksa na nivou BiH. Naime, još odranije je krivičnim zakonima BiH i FBiH već bila predviđena mogućnost za otkup kazne zatvora”, rekao je Petković za “Nezavisne novine”.