Foto: Capital
BANJALUKA – U integrisani informacioni sistem u zdravstvu IZIS, za koji je Republika Srpska potrošila skoro 26 miliona maraka, i dalje nisu uključene brojne zdravstvene ustanove i institucije, pa se često dešava da od skupo plaćenog rješenja nema velike koristi.
Iako se u njegovom nazivu ističe riječ “integrisani”, iskustvo koje je sa redakcijom CAPITAL-a podijelila jedna Banjalučanka pokazuje da je “IZIS” daleko od toga.
Naime, porodični ljekar je nedavno uputio da u Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske uradi određene pretrage, a zatim, da se po dobijanju nalaza ponovo javi, radi daljeg liječenja.
“Početkom sedmice sam uradila bris, a nalaz sa rezultatima sam dobila nekoliko dana kasnije na e – mail. Očekivala sam da su nalazi automatski pohranjeni u moj elektronski karton, međutim kada sam došla kod ljekara, shvatila sam da ih on nema pa smo ih zajedno čitali sa mog telefona. Tada mi je ispričao da Institut za javno zdravstvo uopšte nije uključen u IZIS”, priča ona.
Dodaje da je zbog svega razočarana.
“Ne shvatam zašto je toliki novac uložen u nešto ako ja i dalje moram od jedne do druge zdravstvene institucije da idem pješke i nosim nalaze. Da sam kojim slučajem obrisala mail, morala bih se vratiti kući jer doktor ne bi imao na osnovu čega da odredi dijagnozu”, kazala je ona.
Doktor Rade Dujaković iz Ambulante porodične medicine na Starčevici, potvrđuje nam da je imao slična iskustva.
“Veoma često čitamo nalaze sa telefona pacijenta da se on ne bi mučio i vraćao tamo gdje ih je radio. Nekad je kod akutnih stanja važno da što prije reagujemo”, priča Dujaković.
On ocjenjuje da je u “IZIS-u” malo šta integrisano te da ljekari i pacijenti od njega imaju više štete nego koristi.
“Smanjena je mogućnost obrade pacijenata, a puno je tehničkih manjkavosti pa nam se tako dešava da elektronski recepti “zapnu” na putu od ambulante do apoteke pa se dešava da nas pacijenti i farmaceuti zovu i obavještavaju da im recept nije došao. Zbog unošenja podataka je smanjeno vrijeme koje možemo posvetiti pacijentu što znači da je naš posao degradiran, jer smo pretvoreni u administratore”, zaključuje doktor Dujaković.
Podsjećamo, ”MMSCODE” i ”Lanaco” iz Banjaluke, sa firmom ”Ericsson Nikola Tesla” iz Zagreba izabrani su za najpovoljnijeg ponuđača za implementaciju Integrisanog zdravstvenog informacionog sistema (IZIS) vrijednog čak 22,9 miliona KM bez PDV-a, odnosno više od 25 miliona KM s uračunatim porezom.
FZO RS: Nije do nas
U Fondu zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, koji je sprovodilo tender i nabavku, prebacuju odgovornost na zdravstvene ustanove, ističući da su one imale mogućnost da se još ranije integrišu u IZIS, ali da to zavisi prvenstveno od njihove spremnosti i tehničkih mogućnosti da se prilagode.
Prema njihovim podacima, 273 ustanove su uvezane u ovaj sistem, a ako se uzmu u obzir sve ambulante i porodične medicine i apoteke, IZIS se koristi na oko 800 lokacija.
“Imajući u vidu trenutni broj integrisanih ustanova evidentno je da su početni izazovi savladani. Primjera radi, od 1. avgusta 2021. evidentirano je 14,7 miliona posjeta u ovom sistemu na primarnom nivou, realizovano je 13,5 miliona elektronskih recepata, kreirano je 6,2 miliona uputnica u IZIS-u, te 1,6 miliona nalaza”, navode iz FZO RS.
Kažu da su u Institutu za javno zdravstvo počele aktivnosti na uvođenju IZIS-a, a da to ranije nije bilo moguće, zbog nepostojanja tehničkih mogućnosti.
Po njihovoj ocjeni, “IZIS” je odlično rješenje za zdravstveni sistem u Srpskoj.
“Možemo reći da je implementacija IZIS-a u završnoj fazi i ustanove koje već duže vrijeme rade u IZIS-u odavno su spoznale sve prednosti ovog sistema”, poručili su iz FZO RS ne spominjući nijedan jedini problem u funkcionisanju.
Inače, “IZIS” podrazumijeva potpunu integraciju, odnosno informacionu uvezanost svih ustanova i institucija zdravstvenog sistema Srpske, te upotrebu elektronskih uputnica, recepata, kartica i elektronskog kartona, što ranije nije bio slučaj.
Dosadašnji kartoni pacijenata trebali bi biti zamijenjeni elektronskim zdravstvenim kartonima, koji bi trebali da sadrže sve podatke o pacijentu na jednom mjestu, nezavisno od toga u kojoj zdravstvenoj ustanovi su prikupljeni (ambulanti porodične medicine, službi hitne pomoći, bolnici ili specijalističkoj ambulanti).
Ljekari koji liječe pacijenta na jednom mjestu imaju uvid u njegovu istoriju liječenja, te važne podatke, poput podataka o alergijama, hroničnim oboljenjima, terapijama koje je primao i slično.
Od ove godine u Republici Srpskoj su u upotrebi samo elektronske zdravstvene kartice, a do sada ih je preuzelo oko 892.000 osiguranika.
CAPITAL: D. Tovilović