Monday, November 25, 2024

Kategorija: Ekonomija

Rast investicija u istraživanje svemira: Moja privatna galaksija

Istraživanje svemira i ulaganje u nove tehnologije transporta, trgovine i telekomunikacija van naše planete više nije oblast gde suvereno vladaju američka NASA ili njen ruski pandan Roscosmos. Državne agencije u doba krize morale su da se odreknu dobrog dela budžeta za istraživanje svemira. Zato je privatni kapital namirisao priliku, pa investicije kompanija i venture fondova u “svemirske projekte” rastu za po 30% godišnje od 2010. a danas se mere desetinama milijardi dolara.

Banke u BiH nemaju sluha za nove projekte i inovativne ideje

Kod nas je na sceni jedan apsurd. Banke daju kredite onima kojima on ne treba, jer su kreditno sposobni, a ne daju novac onima kojima novac treba, rekao je Domazet.

Demokratija u tehnokratiji: Kokoška ili jaje?

Dok se političari, stručnjaci i građani EU svađaju oko toga da li je preterana centralizacija podstakla proces razgradnje država, a sa njim i sve izraženije secesionističke težnje, ili je EU i dalje evropski projekat bez altrenative, za koji se vredi boriti, možda ključno pitanje glasi: da li je privilegija življenja u zapadnoj demokratiji toliko uljuljkala njene građane u uverenju da je to najbolji od svih sistema, da su se demokratije, uglavnom, ponovo dosetili tek kada su tehnokrate urnisale prosečnu potrošačku korpu?

Osnovni dohodak, trend ili utopija: “Plata” za nezaposlene

Nasuprot građanima Švajcarske, za uvođenje univerzalnog dohotka glasalo bi 64% građana EU kada bi za to dobili priliku na referendumu. Budući da čak i najrazvijenije zemlje imaju problem s raspodelom i nejednakošću, koji dovodi do toga da procenat siromašnih raste i do dvocifrene cifre, neke od njih ponovo razmatraju ovu ideju, najavljuju pilot projekte, a pojedine i primenu već od naredne godine.

Terorizam, ratovi i finansijsko tržište: Berze otpornije od kapitala

Najskuplju cenu terorističkih napada i ratnih dejstava platile su i plaćaju žrtve i njihovi bližnji. Računi pristižu i privredi, od turističke i saobraćajne, do finansijske industrije. Ova poslednja je, skreću pažnju analitičari, prva po brzini oporavka još od terorističkog napada na SAD 11. septembra, pa do danas. Ali ono što važi za berze, ne važi i za deonice pojedinih kompanija, koje su nakon terorističkih napada morale da se oproste od dela kapitala.

Osam godina nakon globalnog finansijskog sloma: Mir, mir, niko nije kriv

Osam godina nakon globalnog finansijskog sloma, može se zaključiti da se sve završilo odlično – za bankare. 

Prividna stabilnost europske ekonomije

S obzirom na neke makroekonomske indikatore posljednjih godina može se učiniti da europska ekonomska politika zasnovana na naputku “morate svi biti kao Njemačka” daje, makar i minimalne, pozitivne rezultate. No, pored devastirajućih društvenih učinaka na radnike i nezaposlene, sasvim je izvjesno da se tako samo perpetuiraju obrasci koji su do krize ishodišno i doveli i koji prijete novom recesijskom spiralom.

Uništene pruge postsocijalizma

Rumunjske željeznice pretrpjele su posljednjih dvadesetak godina cijeli niz “racionalizacijskih” i “modernizacijskih” reformi s ciljem da ih se učini što isplativijima. No te reforme su samo pridonijele značajnom produbljenju krize začete u socijalističkom periodu. Promašenost i krajnja iracionalnost reformi najvidljivija je u dezintegraciji sustava i osnivanju pojedinačnih poduzeća koja se danas nalaze u posve grotesknom poslovnom odnosu čije posljedice trpe građani, posebice siromašniji, i državni proračun.

Rad, digitalizacija i automatizacija

Najveće opasnosti računalizacije i digitalizacije rada: potencijalna destrukcija poslova koji zahtijevaju srednju stručnu spremu, zamagljivanje granice između privatnog vremena i vremena za rad, prekarizacija poslova, slabljenje kolektivnih akcija i stvaranje globalne otvorene konkurencije među radnicima putem tzv. crowdworka.