Čak 60 odsto zaposlenih u Republici Srpskoj prima platu do svega 800 konvertibilnih maraka, a što je manje od republičkog prosjeka.
Ovo pokazuje analiza Srpskainfo na osnovu podataka koje smo dobili od Poreske uprave Republike Srpske o visini isplaćenih plata za avgust ove godine, na koje su uplaćeni porezi i doprinosi. Upravo od tog mjeseca u Republici Srpskoj je povećan minimalac na 440 maraka, te je povećan prag neoporezivog dijela plate na 500 konvertibilnih maraka zbog čega svi radnici treba da primaju lični dohodak veći bar za 30 maraka.
U osmom mjesecu zvanično je bilo zaposleno 259.343 ljudi, od čega je njih 25.341 primilo platu manju od minimalca, odnosno do 439 maraka. Po podacima Poreske uprave, na minimalac od 440 maraka bilo je prijavljenih tačno 12.145 zaposlenih u Srpskoj.
Potrošačka korpa
Prosječna plata u Republici Srpskoj u avgustu iznosila je 852 marke, a po podacima Zavoda za statistiku, zaposleni u 11 od ukupno 19 područja primaju prosječne plate manje od republičkog prosjeka. Mahom su to zaposleni u privredi, a među najnižim primanjima su radnici u građevinarstvu i prerađivačkoj industriji, koja zapošljava najveći broj radnika.
Božana Radošević, iz Saveza sindikata RS, ocjenjuje za Srpskainfo da su plate svih zaposlenih u Republici Srpskoj izuzetno male.
– Već duži vremenski period najveće plate primaju zaposleni u finansijskom sektoru, negdje između 1.300 i 1.400 maraka. Ali, to uopšte nisu velika primanja, već su sve ostale radničke plate male. I najveća zvanična primanja nisu dovoljna da se obezbijede osnovni uslovi za život – objašnjava Radoševićeva.
Ističe da to najbolje pokazuju uporedni podaci o potrošačkoj korpi sa prosječnim platama u Republici Srpskoj.
Plata “na ruke”
Po zakonu, kako kaže, platu manju od utvrđenog minimalca mogu da primaju samo oni koji su bili na bolovanju ili rade pola radnog vremena.
– Međutim, taj podatak da je više od 25.000 ljudi primilo platu manju od minimalca je zabrinjavajući i bojim se da tu ima nepravilnosti. Iako u tom broju ima zaista opravdanih odsustava s posla i pola radnog vremena, ali praksa je pokazala da neki poslodavci prijave radnika na četiri sata, a on radi puno radno vrijeme ili čak po deset sati. Dio plate dobiju na račun, a ostatak na ruke i to je javna tajna na koju godinama upozoravamo – ističe ova predstavnica Saveza sindikata RS.
Dodaje da čak ima slučajeva da poslodavac prijavi radnika sa visokom stručnom spremom na minimalac ili nešto više od toga, upozoravajući da takve kompanije trebaju da budu predmet čestih kontrola.
Radoševićeva kaže da se zaključak nameće sam, a to je da plate u Republici Srpskoj moraju biti povećane.
Podsjećamo na nedavnu publikaciju Zavoda za statistiku RS „Idikatori razvoja RS“ u kojoj je objavljeno i istraživanje po kojem čak 75 odsto domaćinstava u Srpskoj nema dovoljno novca za vanredan trošak veći od 380 maraka. Među njima su i domaćinstva sa dvoje zaposlenih.
Iznad prosjeka
Platu koja je iznad republičkog prosjeka zvanično prima oko 27 odsto od ukupnog broja zaposlenih, a najviše je onih sa primanjima od 1.001 do 1.200 konvertibilnih maraka.
Platu veću od 3.000 maraka u avgustu je primilo ukupno 1.795 zaposlenih, a među njima, osim menadžera u bankama i nekim drugim privatnim kompanijama, nalaze se zvaničnici Republike Srpske, uključujući predsjednika i premijera RS.
(Srpaskainfo)