U posljednjih pet godina u BiH je na ime novčanih transfera iz inostranstva ušlo više od 20,5 milijardi maraka, od čega se na lične doznake odnosi oko 14 milijardi, a na ino-penzije šest milijardi maraka.
U prevodu, u zemlju svake godine u prosjeku uđe oko četiri milijarde maraka, i više. Samo tokom pandemijske 2020. došlo je do pada ovih transfera i to za oko 500 miliona.
Prema podacima Centralne banke BiH, trend iz prethodnih godina nastavljen je i tokom 2022, odnosno i u prvom kvartalu ove godine, gdje su ovi tekući transferi iznosili više od milijardu maraka – lične doznake 742 i ino-penzije 272 miliona maraka.
Prema riječima ekonomista i analitičara, ovaj novac u dobroj mjeri doprinosi socijalnoj stabilnosti zemlje, a pogotovo ako se ovoj pozamašnoj svoti novca pridodaju i ona finansijska sredstva koja u BiH uđu “nezvaničnim”, a ne bankarskim kanalima, ali i onaj koji je zarađen tokom tromjesečnog rada na crno u nekoj od evropskih zemalja, te koji gastarbajteri donesu tokom ljetnih mjeseci.
Kada se podvuče crta, ekonomisti pretpostavljaju da je pomenuta svota novca od četiri milijarde maraka na godišnjem nivou daleko veća, te da svaka deseta marka koju građani potroše nije zarađena u BiH, već je stigla iz inostranstva.
Ističu i da ovaj novac, koji kako zvaničnim, tako i nezvaničnim kanalima stigne u BiH, predstavlja vjerovatno najstabilniju stavku u makroekonomskom bilansu BiH, jer je to nešto na šta “možemo računati” svake godine.
To mišljenje dijeli i izvršni direktor Udruženja ekonomista Republike Srpske SNjOT” Saša Grabovac navodeći da je ova svota, koja na godišnjem nivou uđe u BiH, bez ikakve dileme sigurno i duplo veća od one zvanično prikazane.
– Ovaj novac značajno utiče na krajnju potrošnju u BiH. Naravno, ne treba zaboraviti ni naše ljude iz inostranstva koji periodično tokom godine dolaze na odmor u BiH ili posjetu rodbini i troše novac. Sve to utiče na ukupan bruto društveni proizvod zemlje – kaže Grabovac za “Glas Srpske”.
Sa Grabovcem je saglasan i ekonomski analitičar iz Sarajeva Admir Čavalić navodeći kako dijaspora i ove novčane doznake predstavljaju jako bitan element ukupnog socijalnog sistema BiH.
– Ove novčane doznake iz inostranstva zaista održavaju ekonomiju BiH, koliko god to bile teške riječi, ali tako je – poručio je Čavalić.