Unutrašnjost Sikstinske kapele
Sikstinska kapela dobila je ime po papi Sikstu VI, Julijevom stricu, koji ju je izgradio i ukrasio između 1477. i 1482.godine. Podstaknut željom da nastavi rad na grobnici, Mikelanđelo je završio svod za samo četiri godine, između 1508. i 1512.godine. U tom kratkom razdoblju intezivnog stvaralaštva u slikarskom mediju koji nikada nije osećao svojim, Mikelanđelo je izveo delo istinski epohalnog značaja. Sikstinska kapela ima plitki poluobličasti svod prekidan iznad prozora trouglastim nosačima koji ga podržavaju.
Mikelanđelo je tu površinu video kao jednu celinu sa stotinama figura ritmički raspoređenih unutar oslikanog arhitektonskog okvira. Tu složenu strukturu međusobno deli više različitih tema. Na srednjem delu, koje razdeljuje pet pari nosača, nalazi se deset prizora: od Knjige postanja i Stvaranja sveta do Nojevog pijanstva; oko tih priča su krupni likovi proroka i sibila. Na trougaonim nosačima sede Hristovi praoci koji se javljaju i na lunetama oko prozora. Dalje se figuralne scene, usredsređene na starozavetne junake i proroke koji su najavljivali Hrista, odvijaju na ugaonim pandantifima. Naučnici još raspravljaju o teološkom značenju celog programa i o tome da li je Mielanđelo imao savetnike kada je razvijao te teme. Dok se u sredini tavanice odvijaju Stvaranje i Pad čoveka, proroci i preci predskazuju spas čovečanstva u Hristu. Izuzmemo li arhitekturu te teme su izražene gotovo isključivo pomoću ljudskog lika. Svod Sikstinske kapele vrvi od likova od kojih je većina u dinamičnim pozama.
Na primer, Libijska Sibila (sibila je paganska proročica u čijim su proročanstvima hrišćani nalazili dokaze o dolasku Hrista) jedva da sedi na prestolu, a okreće se unazad da bi pridržala knjigu. Svoje mišićave oblike duguje Mikaleanđelovim crtežima tela mladića. Te figure imaju takođe korene u Mikelanđelovom iscrpnom proučavanju antičke skulpture koju je želeo da nadmaši. Posle čišćenja fresaka osamdesetih godina XX veka stručnjaci su počeli da cene sjaj Mikelanđelovih boja i uklapanje komplementarnih boja koje je upotrebljavao za odeću. Slična energija prožima i priče u središnjem delu. Prvi greh i Isterivanje iz raja pokazuju smele, snažne nijanse boje i izražajan jezik tela koja su obeležja celog svoda. Mikelanđelovi likovi puni su života, oni igraju svoje epske uloge u oskudnom predelu. Levo od drveta saznanja Adam i Eva čine spiralnu kompoziciju u nastojanju da dohvate zabranjeno voće, a kompozicija Isterivanje iz raja po svojoj snažnoj dramatičnosti vrlo je bliska Mazačovoj. Nagi mladići (ignudi) uz glavne delove svoda imaju važnu vizuelnu ulogu u Mikelanđelovim nacrtima. Nalazimo ih u pravilnim razmacima kako čine sponu između priča. Međutim, njihovo značenje i dalje je nerazjašnjeno. Predstavljaju li oni paganski svet antike? Jesu li to anđeli ili prikaz ljudskih duša? Drže žirove kao podsetnik na papino prezime „Dela Rovere“ (rovere znači hrast). Nagi mladići takođe nose bronzane medaljone koji liče na trofeje čime podsećaju posmatrača na Julijeve vojne pohode po celoj Italiji.
Najupečatljiviji prizor je onaj u središnjem delu, prizor o Stvaranju Adama. Freska ne prikazuje fizičko uobličenje Adamovog tela već udahnjivanje božanske iskre – duše – i tako postiže dramsku povezanost kakvu još ni jedan umetnik nije postigao. Mikelanđelova koncepcija ističe suprotnost između Adama vezanog za zemlju, koji se može uporediti s rečnim božanstvom koje se budi, i snažnog lika Boga koji jezdi nebom. Adam ne gleda samo prema svom stvoritelju nego i prema likovima koje je on obgrlio svojom levom rukom. O identitetu tih likova žučno se raspravlja: ženski lik mogao bi biti Eva koja čeka svoje stvaranje; neki tvrde da bi to mogla biti Bogorodica sa Hristom u krilu, koji je predodređen da iskupi palo čovečanstvo. Ceo svod razmatramo i kao savršen izraz Mikelanđelovog gledanja na sopstveno umetničko stvaralaštvo. Posle smrti Julija II 1513.godine Mikelanđelo se vratio radu na papinoj grobnici. Kada je Lav X (sin Lorenca Medičija) stupio na papski presto poslao je Mikelanđela nazad u Firencu da radi na projektu grobnice porodice Mediči, koja se vratila na vlast. Tu se njegov stil razvijao i menjao do njegovog konačnog povratka u Rim, tridesetih godina XVI veka.