Početkom mjeseca februara slavni strip-junak Hogar Strašni, nastao u mašti čuvenog Dika Brauna, napuniće tačno pedeset godina.
Preciznije, prva tabla ovog klasika izašla je 4. februara 1973. godine, a u sljedećih pet decenije strip je postao planetarni fenomen i jedan od najpoznatijih radova u istoriji devete umjetnosti. Neustrašivi viking Dika Brauna staloženo je odolijevao godini proizvodnje, a njegove epizode, naročito one sa početka franšize su bile toliko kreativne da se mogu vezivati i prilagoditi i na savremeno društvo.
Strip je nastao kada je Braun početkom sedamdesetih, nakon višegodišnjeg rada na tuđim stripovima i marketinškim projektima želio da pokrene sopstveni serijal i odmah mu je na pamet pao Viking i njegov vlastiti nadimak, koji su mu djeca nadjenula u šali – Hogar Strašni.
Zamislio je junaka, pivopiju i pljačkaša mekog srca, koji se ne boji ničega i nikog osim supruge Helge, slab je samo na vlastitu djecu Hamleta i Honija i tokom njegovih avantura stalno ga prati vjerna desna ruka Srećni Edi i vjerna posada njegovog broda. Tu je još nekoliko sporednih likova poput pjesnika Luta, psa Snerta, doktora Zuka i drugih. Iako je nominalno smješten u milje porodičnog stripa Hogar je vješto parodirao bazični žanr, kroz lucidan i satirični humor na odnose unutar savremene, porodice smještene u mračnom srednjem vijeku, avanturistički mačizam, istoriju, kulturu i mitologiju arhetipova ljudske civilizacije.
Njegov odnos sa strogom suprugom, kćerkom Honi, ljepoticom neprimjernih ratničkih sklonosti, sinom mekušcem Hamletom, koji čita knjige i kupa se svaki dan ili nespretnim pomoćnikom Edijem beskonačni je izvor sjajnih gegova u jednom kaišu, koji ništa ne gube svojim ponavljanjem, čak postaju sve zanimljiviji, utirući put kasnijim junacima sličnog profila poput Kalvina i Hobsa ili Homera Simpsona.
Posvećena i duboka ljubav prema porodici i toplini doma maskirana inteligentnim humorom i jednostavnim crtežom u vrijeme mračnih sedamdesetih i rastućeg cinizma modernog doba je ono što čini ovaj strip remek-djelom koje prerasta žanrovske standarde svoje umjetnosti.
Doajen domaće strip-publcistike Zoran Đukanović je davno primijetio u jednom svom eseju da je Hogar mjerilo vrijednosti optimizma.
– Likove u Hogaru krasi optimizam i ozarenost u koje niko od čitalaca u početku gega ne veruje. Mi sa Hogarom učimo ne toliko da ljudskoj gluposti odolimo, koliko da joj ne odolimo, da pokušamo da je prihvatimo sa ironičnom ljubavlju i saosećanjem – rekao je Đukanović.
Hogar je u suštini tip sklon neumjerenosti u hranu i piću, izbjegava kućne obaveze, pljačkaš je i ne baš brižan muž i otac, ali je ipak neodoljiv, jer je u njemu lako prepoznati slabosti, ali i vrline svakog čovjeka na planeti, što u velikoj mjeri objašnjava njegovu popularnost. Čuveni scenarista Terens Saks takođe je definisao ovaj sudar suprotnih kvaliteta kao razlog zašto je Hogar simpatičan čitaocu.
– Hogarov rogati šljem, gruba brada i čupava tunika čine ga pomalo pećinskim čovjekom ili opernim vikingom, ali takođe znate da Hogar ima meki stomak, povremeno otkriven prema onim koje on voli – naveo je Saks.
Hogarove avanture bile su objavljivane u 1.900 novina širom svijeta i prevođene na 13 svjetskih jezika. Nakon Dika Brauna koji se penzionisao 1988. godine (preminuo 1989) rad na “Hogaru” nastavlja njegov sin Kris, a kasnije i Geri Halgren. Strip je doživio bezbrojna izdanja, a u planu su filmske i animirane adaptacije, stvorena je video-igra, a vrijednost samog brenda procijenjena je na stotine miliona dolara. Prilično impresivno za jednog vikinškog pustahiju iz ranog srednjeg vijeka.
Region
Zanimljivo je da se na području bivše Jugoslavije prvi kaiš “Hogara” pojavio samo dva mjeseca nakon svjetske premijere, u aprilu 1973, na stranicama sarajevskog “Strip-arta”. Kasnije je nastavio da izlazi pod okriljem “Stripoteke”, “Zabavnika” i, u novije doba, “Politike”. Takođe objavljeno je nekoliko integral albuma, koji su potvrdili Hogarovu domaću slavu i odličnu reputaciju kod publike širom regiona.