Veliki protesti održani su tokom vikenda u Ho Ši Min Sitiju, Da Nangu i Hanoju. Ono što mediji nazivaju “antikineskim” protestima zapravo su protesti protiv nacrta zakona koji bi omogućio stranim firmama zakup zemljišta na 99 godina u Specijalnim ekonomskim zonama.
Vijetnam pokušava da kreira Specijalne ekonomske zone po uzoru na kineski model Deng Sjaopinga nastao 1980. godine,1 koje bi bile tržišno orijentisane i privlačne za strane investicije.
Demonstranti smatraju da ove zone i potencijalni zakoni koji u njima važe potkopavaju nacionalnu sigurnost i krše suverenitet zemlje i protive se da stranim investitorima, posebno kineskim, bude dozvoljeno da iznajmljuju zemljište na 99 godina u ovim područjima.2
Protesti u Ho Ši Min Sitiju i Hanoju bili su masovni ali nije bilo nasilja, dok su u provinciji Binh Thuan demonstranti napali policiju i pokušali da upadnu u zgradu vlade, oštetivši pritom veći broj vozila. Preko stotinu demonstranata je uhapšeno zbog “nasilničkog ponašanja” i demoliranja zgrade vlade.3
Demonstranti su uzvikivali parole: “Vijetnam! Vijetnam! Demoliraj! Demoliraj! Nećemo Kinu! Kina napolje! Ne damo zakup na 99 godina!”
Nakon protesta vlada je odložila glasanje o predlogu novog zakona za oktobar, a predsednica Narodne skupštine Nguien Thi Kim Ngan saopštila je da vlada i Partija uvek slušaju zahteve naroda i da im se stoga treba ukazati poverenje. Međutim, ona je dodala i da smatra kako su ljudi pogrešno razumeli prirodu nacrta novog zakona.4
Ministar za planiranje i investicije Nguien Chi Dung je odbacio zabrinutost u vezi sa tvrdnjama da bi usvajanjem novog zakona Kina bila u mogućnosti da ugrozi nacionalni suverenitet Vijetnama. Rekao je: “Nema nijedne reči (u nacrtu) kojom se pominje Kina”.5
Kineska ambasada u Hanoju nazvala je na svojoj veb stranici proteste “ilegalnim okupljanjem” sa “antikineskim sadržajem”. “Kineska ambasada u Vijetnamu posvećuje veliku pažnju relevantnim dešavanjima i podseća građane Kine u Vijetnamu da obrate pažnju na sigurnost tokom putovanja”, navodi se u saopštenju.6
Antikinesko raspoloženje u Vijetnamu je u porastu nakon kratkog rata dve države vođenog 1979. godine. Decenijama kasnije, diplomatski sukob dve zemlje oko teritorije u Južnokineskom moru još nije razrešen. Veliki antikineski protesti izbili su 2014. godine, nakon što je Kina instalirala naftnu platformu u Južnokineskom moru. Demonstranti su tada napali kineske fabrike u Vijetnamu, a 21 demonstrant je poginuo na protestima.7
Još veće demonstracije organizovane su dve godine kasnije protiv tajvanske kompanije Formosa Plastics, nakon što se ispostavilo da je zagadila više od 200 km vijetnamske obale.8
Prošlonedeljne demonstracije u Binh Thuanu možete pogledati ovde: