Mitologija belog proletarijata u Americi

Foto: Naslovnica knjige

Izvod iz: “J. Sakai – Doseljenici: Mitologija belog proletarijata”

Ključ razumevanja Amerike je da se uvidi da je ona bila lanac evropskih doseljeničkih kolonija koji je prerastao u doseljeničku imperiju. Vratiti se i razumeti živote i svest ranih doseljenika znači upoznati embrion današnje američke imperije. To je šira slika koja nam omogućava da konačno povežemo klasne sukobe evro-američkih doseljenika sa svetskom borbom.

Ono što je privlačilo toliko Evropljana u kolonijalnu Severnu Ameriku bio je san doseljenika da će svaki čovek postati sitni gospodar sopstvene zemlje. Prema tome, tradicije individualizma i egalitarizma u Americi bile su ukorenjene u otrovnom konceptu jednakih privilegija za novu naciju evropskih osvajača.

Život evropskih doseljenika i klasna struktura njihovog društva bili su nenormalni jer su građeni na temelju osvajanja, genocida i porobljavanja. Mit o samoodrživoj beloj doseljeničkoj porodici koja “krči divljinu” i izdržava se samostalno kroz sopstvenu inicijativu i naporan rad je propagandna izmišljotina. Apsolutna je karakteristika doseljeničkog društva da bude parazitsko, zavisno od super-eksploatacije potlačenih naroda zarad svog stila života. Nikada se evro-američko društvo u potpunosti nije samostalno izdržavalo.

To je odlučujući faktor u svesti svih klasa i slojeva belog doseljeničkog društva od 1600. do danas.

Doseljeničko društvo je izdignuto iznad nivoa zaostale Stare Evrope, na temelju osvajanja. To je osvajanje bilo čudotvorna droga za Evropu potresenu borbama trulećeg feudalizma i smrtonosnog kapitalizma. Na primer, ubrizgana u vene španske feudalne nacije, čudotvorna droga osvajanja “Novog sveta” dala je Španiji momentalnu moć da pregazi Severnu Afriku, Holandiju i Italiju, pre nego što je njen istorijski momenat ugašen. Za engleske doseljenike, ovo osvajanje učinilo je realnom buržoasku viziju izgradnje potpuno novog evropskog društva.

Brutalni Zakon o ograđivanju i okončanje naslednog zakupa delovali su kao dalji podsticaji u istom pravcu. Oni su navedeni kao glavni razlozi za naseljavanje u Americi u Iseljeničkim listama 1773-76.¹ Različite kolonije međusobno su se takmičile nudeći razne povoljnosti novim doseljenicima. Na jugu, tzv. sistem „Headright“ nudio je svakom novom doseljeniku 50 ari zemlje kao kompenzaciju za putovanje iz Engleske. Nakon toga su Pensilvanija i Karolina ponudile još više zemlje po doseljeniku kao mamac. A zemlja je bila izuzetno jeftina za Evropljane.

U Virdžiniji je sto ari koštalo deset šilinga; u Pensilvaniji je najbolja zemlja koštala po aru onoliko koliko bi stolar zaradio dnevno. Kada su nove zajednice osvajača ustanovljene na obodima osvojenih područja, doseljenici su jednostavno podelili zemlju. Na primer, kada je 1670. godine osnovan Volington, u Konektikatu, svaka doseljenička porodica dobila je između 238-476 ari. Ovaj iznos nije neobičan, jer je kolonijalna Amerika bila orgija otimačine. Zapravo, zemlja u početku nije ni kupovana niti iznajmljivana – jednostavno je preuzeta i naseljena. Dve trećine obradive zemlje u Pensilvaniji tokom 1700-te godine bilo je okupirano belim skvoterima, i zaštićeno doseljeničkom solidarnošću.²

Za Evro-Amerikance je to osvajanje postalo zavisnost; stvaralo je naviku i postalo je nužno. Tradicionalno, evropska doseljenička društva bacaju propagandnu dimnu zavesu, tvrdeći da su se samo preselili na već upražnjeno područje! Sličnu laž plasiraju i „Afrikaneri“ – beli doseljenici Južne Afrike, kao i evropski doseljenici Izraela, koji tvrde da su Arapi „dobrovoljno“ napustili veći deo palestinske zemlje nakon rata 1948-49.

Amerika je bila “prostrana” i “slabo naseljena” samo zato što su evropski okupatori uništili čitave civilizacije i pobili milione Indijanaca da bi dobili zemlju i profit koji su želeli. Kada su Englezi stigli u Virdžiniju, naišli su na društvo daleko veštije od sopstvenog u oblastima medicine, poljoprivrede, ribarstva i društvene uprave. Ta se civilizacija ogledala u lancu od tri stotine indijanskih nacija i naroda koji su se protezali od Arktičkog kruga do juga Amerika, od kojih su mnoga bila visoko razvijena društva.

U stvari, više je stanovnika živelo u tim društvima 1492. nego u celoj zapadnoj Evropi. Skorašnje naučne procene govore da je u vreme Kolumba živelo 100 miliona Indijanaca: 10 miliona u Severnoj Americi, 25 miliona u Centralnom Meksiku, i 65 miliona drugde u Centralnoj i Južnoj Americi. Ove su brojke dugo prikrivane, jer navode da se postavi logično pitanje šta se dogodilo sa tom ogromnom masom ljudi. Evropski okupatori – španski, holandski, engleski, portugalski i francuski – jednostavno su pobili milione i milione zbog osvajanja zemlje i obezbeđenja robovske radne snage koja im je bila potrebna.³

I od 10 miliona Indijanaca koji su nekada živeli u Severnoj Americi, posle četiri veka vladavine doseljenika, oko 1900. godine, između 200.000 i 300.000 njihovih potomaka živelo je u SAD. To je bila samo kapara za kontinuirani danak u krvi koji nacije Trećeg sveta nastavljaju da plaćaju kako bi izdržavale evro-američki način života. Poenta je da genocid nije bio „incident“, nije bio „nenamerna nuspojava virilnog evropskog rasta. Genocid je bio namerni i neophodan čin kapitalista i njihovih doseljeničkih „šok“ trupa. Toliko iščekivano „konačno rešenje“ „indijanskog problema“ je otvoreno zagovorano kao uobičajena stvar.

Drugi aspekt temelja kolonijalne Amerike naravno, bilo je ropstvo. Ono što je neophodno naglasiti je koliko je univerzalno evropski kapitalistički život zavisio od ropstva i kako je ta eksploatacija diktirala samu strukturu evro-američkog društva. Mitologija belačkog proletarijata pretvara se da, dok su se zli veleposednici i londonski trgovci debljali na dobitku robovskog rada, “siromašni beli” seljaci i beli radnici uopšte nisu imali koristi od toga. Ova mitologija čak sugeriše da je ropstvo uticalo na nizak standard belih masa zbog navodnog smanjivanja plata i monopolizovanja ogromnih površina poljoprivrednog zemljišta. U skladu sa tim, navodno, ropstvo nije bilo u interesu belih masa (slične argumente – „Ne delite radničku klasu“ – danas iznose oni levičari koji žele da nas ubede da su evro-američke mase žrtve imperijalizma, baš kao i mi).

Ipak, kako je Karl Marks primetio: “Učinite da ropstvo nestane i izbrisaćete Ameriku sa mape nacija.“⁴ Marks je pisao u zenitu ekonomije pamuka sredinom 1800-ih, ali ta osnovna činjenica važi od samog početka evropskog naseljavanja u Ameriku. Bez robovskog rada ne bi bilo Amerike. Davno pre nego što je ekonomija pamuka procvetala, na primer, afrički robovi su bukvalno izgradili Njujork. Njihov rad je omogućio da se izvorni holandski doseljenici nahrane i skuće, i nastave sa svojim ne-radnim aktivnostima (pijenja, kockanja, druženja, itd). Afrikanci su bili ne samo rani njujorški seljaci, stolari i kovači, nego su takođe činili i najveći deo gradskih stražara. Holandski doseljenici su bili toliko zavisni od afričkog rada za osnove života, da je njihov guverner najzad morao dati nekim afričkim robovima slobodu i zemlju zauzvrat za njihovu kontinuiranu proizvodnju hrane. Afričko zemljište na Menhetnu obuhvatalo je ono što je danas poznato kao Selo Grinič, Astor Plejs i Herald Skver. Kasnije su engleski doseljenici doneli zakone kojima se ta zemlja oduzela Afrikancima. Menhetn je na taj način dva puta ukraden od potlačenih naroda.⁵

Indijansko ropstvo je takođe bilo važno u izdržavanju najezde doseljenika u “Novom svetu”. Od Nove Engleske do Južne Karoline, prisilni rad indijanskih robova bio je od ključnog značaja za opstanak mladih kolonija. Zapravo, zarada od indijanske trgovine robovima činila je ekonomsku osnovu invazije doseljenika u Karoline. U 1708. engleska naselja u Karolinama imala su 1400 indijanskih robova i 2900 afričkih robova, naspram 5300 Evropljana. Indijansko ropstvo je bilo uobičajeno širom Kolonije – 1730. godine doseljenici iz Kingstona, u Roud Ajlandu, posedovali su 223 indijanska roba (kao i 333 afrička). Već 1740. je oko 14.000 Indijanskih robova radilo na plantažama Južne Karoline.⁶

Zabeleženi broj indijanskih robova unutar kolonijalnih engleskih naselja samo je mali pokazatelj šire slike, jer je većina indijanskih robova prodata na Jamajku, Barbados i druge karipske kolonije. Jedan od razloga depopulacije nekada brojnih Indijanaca u južnim kolonijama bila je upravo trgovina robljem. U prvih pet decenija engleskih naselja u Karolinama, čini se da je glavna izvozna roba bila indijansko roblje. Oružane ekspedicije, delom sačinjene i od marionetskih indijanskih vojnika zavisnih od ruma i drugih kapitalističkih proizvoda široke potrošnje, češljale su unutrašnjost kako bi uhvatili i prodali Indijance. Ukupna cifra ostaje nepoznata, ali znamo da je ogromna. Znamo da je za samo šest godina posle 1704. oko 12.000 indijanskih robova prodato iz Čarlstona na Karibe.⁷

Dodatne nebrojene hiljade indijanskih robova izvezene su iz ostalih engleskih kolonija. Indijanske robove u velikom broju bilo je vrlo teško kontrolisati, jer su doseljenici pokušavali da ih drže na terenu koji je bio više njihov nego okupatorov. Zato su se iz mera predostrožnosti razmenjivali indijanski robovi – oni iz Nove Engleske slati su u južne kolonije i obrnuto. U većini slučajeva su lovci na robove pobili gotovo sve odrasle muške Indijance jer su ih smatrali previše opasnim, zadržavajući žene i decu za prodaju.⁸

Ali do 1715. godine ustanci i napadi Indijanaca su dosegli tačku u kojoj su sve kolonije Nove Engleske zabranile dalji uvoz indijanskih robova.⁹ Hodočasnici Nove Engleske su razumeli da je najprofitabilnije i najsigurnije prodavati Indijance u inostranstvo. Tako su i supruga i devetogodišnji sin “kralja Filipa”, velikog vođe indijanskog ustanka 1675. godine, prodati u ropstvo na Karibe (kao i većina zarobljenih Indijanaca). Dakle, rani doseljenici nisu bili samo pasivni korisnici daleke trgovine robljem – oni su gomilali svoja naselja delimično u skladu sa profitima od sopstvenog učešća u trgovini domorodačkim robljem.

Poenta je da Bela Amerika nikada nije bila samoodrživa, nikada se u potpunosti nije izdržavala. Indijansko ropstvo je zamrlo, i postepeno se gubilo u velikoj reci afričkog ropstva, samo zato što su doseljenici konačno rešili da istrebe već depopulisane indijanske nacije. Suština nije individualno vlasništvo nad robovima, već činjenica da je svetski kapitalizam generalno, i evro-američki kapitalizam konkretno, izgradio ekonomiju zasnovanu na robovima u kojoj su svi doseljenici učestvovali i stekli dobit.

Istoričar Samjuel Eliot Morison, u svojoj studiji Evropsko otkriće Amerike, napominje da su nakon ponovljenih neuspeha Evropljani shvatili da doseljeničke kolonije Severne Amerike nisu bile samoodržive; da bi preživele bile su im potrebne velike infuzije kapitala i prednosti održive trgovine sa majkom Evropom.¹⁰ Ali zašto bi britanska aristokratija i kapitalisti investirali u male porodične farme – i koliko je uopšte velika trgovina moguća kada su doseljenici proizvodili sirove materijale i namirnice koji su im bili potrebni za život? Ropstvo širom „Novog sveta“ dalo je odgovor na ova pitanja. Neplaćeni rad miliona Indijanaca i zarobljenih Afrikanaca stvorio je viškove na kojima je ekonomija doseljenika plutala i atlantska trgovina cvetala.

Dakle, svi slojevi belog doseljeničkog društva – čak i zanatlije, radnici i poljoprivrednici – potpuno su zavisili od robovskog rada: ribar čija je niskokvalitetna riba odbijena, sušena je i prodavana kao hrana za robove na Karibima; njujorški seljak koji je pronašao svoje tržište za viškove na južnim plantažama; šumar čije su drvo koristili radnici brodogradilišta štancajući brodove za prevoz robova; činovnik izvoza u Njujorku koji pregleda bale duvana dok čekaju isporuku u London; bačvar u bostonskoj destileriji ruma; mladi nadzornik kompanije Virdžinija koji izgrađuje svoj “ulog” da pokrene sopstvenu plantažu; nemački imigrant koji unajmljuje tim od pet robova da izgradi sopstvenu farmu; i tako dalje. Dok je šlag od zarade išao plantažeru i trgovačkim kapitalistima, celokupna doseljenička ekonomija podignuta je na temeljima robovskog rada, robovskih proizvoda i trgovine robljem.

I nije samo ropstvo u trinaest kolonija ono što je bilo od suštinske važnosti. Trgovina i industrija ovih evro-američkih doseljenika bile su međuzavisne sa njihovim bratskim robovlasničkim kapitalistima sa Kariba, Centralne i Južne Amerike. Samo u Masačusetsu je 1774. destilovano 2,7 miliona litara ruma od melasa planinskih robovlasničkih plantaža sa Kariba.¹¹ Dve najveće industrije u Americi bile su brodogradnja i špedicija, obe derivati trgovine robovima. Trgovina sa robovskim kolonijama Engleske, Holandije, Španije i Francuske, bila je od vitalnog značaja za mladu američku ekonomiju. Erik Vilijams, Valter Rodni i drugi, pokazali su kako se evropski kapitalizam u celini bukvalno kapitalizovao za industrijalizaciju i svetsku imperiju iz trgovine afričkim robljem. Važno je razumeti da su sve klase evro-američkih doseljenika podjednako učestvovale u izgradnji nove buržoaske nacije na leđima afričkog i indijanskog proletarijata.

U vreme doseljeničkog rata za nezavisnost, afrička nacija činila je preko 20% ne-indijanske populacije. Dok su uglavnom činili poljoprivredni proletarijat, afrički rad imao je ključnu ulogu u svim tadašnjim glavnim trgovinama i industrijama. Kolonizovana afrička nacija, mnogo više od nove nacije evro-američkih doseljenika, bila je kompletna nacija – odnosno, posedovala je unutar svog naroda kompletan spektar primenjenih nauka, praktičnih zanata i proizvodnog rada. I ona i indijanska nacija bile su samodoodržive i ekonomski celokupne, dok je evro-američko osvajačko društvo bilo parazitsko. I kad je klasna struktura nove afričke nacije još uvek bila u formativnoj fazi, različite klase unutar nje bile su vidljive mnogo pre američkog rata za nezavisnost.

U Virdžiniji su velika većina kvalifikovanih radnika – stolari, brodski piloti, bačvari, kovači itd. – bili Afrikanci. Nije se radilo samo o netržišnoj proizvodnji za direktno korišćenje na plantažama; afričke zanatlije proizvodile su takođe za komercijalno tržište, i često su ih angažovali njihovi gospodari. Na primer, znamo da Džordž Vašington nije bio samo plantažer nego i što bi se danas zvalo izvođač građevinskih radova za druge plantaže, sa njegovom ekipom stolara (afričkih robova). Profit je deljen između “Oca naša država” i njegovih nadzornika robova.¹²

Afrikanci su bili bez zemlje, bez imanja, trajni radnici američke imperije. Oni nisu bili samo robovi – afrički narod u celini služio je kao proletarijat za tlačiteljsku evro-američku naciju. Ta je afrička kolonija izdržavala na svojim ramenima izgradnju evro-američkog društva, “prosperitetnijeg”, “egalitarističkijeg” i “demokratskijeg” od svih ostalih u semi-feudalnoj Staroj Evropi. Džefersonova vizija Amerike kao pastoralne evropske demokratije ukorenjena je u nacionalnom životu malih, nezavisnih, belih zemljoposednika. Takvo društvo nije imalo mesto za proletarijat u svojim redovima – ipak, u doba kapitalizma, nije moglo bez rada takve klase. Amerika je uvozila proletarijat iz Afrike, proletarijat trajno vezan za unutrašnje kolonije, radeći za dobrobit svih doseljenika.

Afrički radnici su bili u pojedinačnom vlasništvu – poput alata i životinja – nekih doseljenika, a drugih ne, ali u njihovom kolonijalnom pokoravanju, oni su kao celina bili u posedu evro-američke nacije.

Stoga, kada ističemo da je Amerika bila najpotpunija buržoaska nacija u svetskoj istoriji, mislimo na četverostruku realnost: 1. Amerika nije imala feudalnu niti komunalnu prošlost, nego je izgrađena od temelja prema užasnoj viziji buržoazije; 2. Amerika je započela svoj nacionalni život kao tlačiteljska nacija, kao kolonizator potlačenih naroda; 3. Amerika nema samo vladajuću kapitalističku klasu, nego su svi slojevi Evro-Amerikanaca buržoazirani, gde su preokupacija sitnim privilegijama i svojinom uobičajene zvezde vodilja belih masa. 4. Amerika je toliko dekadentna da nema proletarijata sama po sebi, nego se mora parazitski izdržavati na kolonijalnom proletarijatu potlačenih nacija i nacionalnih manjina.

Zaista, Vavilon “čiji je život bila smrt”.

Izvod iz: Sakai, J. (1989). Settlers: The mythology of the white proletariat. Chicago: Morningstar Press.
Prevod: Princip.info

1. MARTIN NICOLAUS. “The Theory of the Labor Aristocracy.” In SWEEZY & MAGDORF. p. 91-101.  ↩

2. HOBSBAUM. op.cit.; V.I. LENIN. “Thesis on the Fundamental Tasks of the 2nd Congress of the C.I.” Collected Works. Vol. 31. p. 184201.  ↩

3. Testimony of Wilbur R. Jacobs at Sioux Treaty Hearing. In R. DUNBAR ORTIZ – The Great Sioux Nation. San Francisco. 1971. p. 80, HENRY F. DOBYNS “Estimating Aboriginal American Population. An Appraisal of Techniques With a New Hemispheric Estimate.” Current Anthropology, Vol. EX. No. 4. p. 395.  ↩

4. KARL MARX – The Poverty of Philosophy – N.Y.. 1963. p. 111  ↩

5. See: HOFSTADTERap. cit. p. 99: OmY & WEATHERBY. e&.- The Negro In New York – N.Y., 1967: EDITH EVANS ASBURY. “Freed Black Farmers Tied Manhattan’s Soil in the 1600s”. N.Y. Times – Dec. 7, 1977.  ↩

6. CARL SCHURZ. The Policy of Imperialism. American Anti-Imperialist League Liberty Tract No. 19. Chicago, 1899, inside cover. This was an address at the League Convention.  ↩

7. HON. GEORGE S. BOUTWELL. War and Conquest Abroad, Degradation of Labor at Home. A.A.L. Liberty Tract No. 7, Chigaco 1900, p 5-11  ↩

8. CARL SCHURZ: American Imperialism.Convocation Address at
   the University of chicago. January 4, 1899. p. 6.  ↩

9. MICHAEL ROGIN. “Comment.” In JOHN H.M. LASLETT & S.M. UPSETT. Ed.s. Failure of a Dream? Garden Citv, 1974. p. 147.  ↩

10. C. VANN WOODWARD. Tom Watson, Agrarian Rebel. N.Y., 1963. p. 370-380.  ↩

11. Ibid  ↩

12. THOMAS J. NOER. Briton, Boer and Yankee. Kent, 1978. p. 30-34  ↩