Oktobarski događaji u Mađarskoj prouzrokovali su emigraciju oko 200.000 ljudi.
Stav Jugoslavije prema mađarskim izbeglicama
Oko 180.000 Mađara potražilo je utočište u Austriji. Pošto je pobuna ugušena, kada je pojačana kontrola duž zapadne mađarske granice učinila bekstvo hazardnim, oko 20.000 izbeglica prešlo je južnu granicu. Prema zvaničnim jugoslovenskim podacima i podacima Ujedinjenih nacija, od 23. oktobra 1956. do 31. decembra 1957. godine 19.857 lica prebeglo je na teritoriju Federativne Narodne Republike Jugoslavije; 16.374 emigriralo je na Zapad, 2.773 lica je repatrirano i samo 634 izbeglice su se integrisale u jugoslovensku sredinu. Početkom 1958. godine jugoslovenske vlasti su rešile problem izbeglica uz odlučujuću pomoć međunarodnih organizacija, na prvom mestu zahvaljujući Visokom komesarijatu Ujedinjenih nacija za izbeglice (UNHCR) i Međunarodnom komitetu za evropske migracije (Intergovernmental Committee for European Migration, današnji IOM – International Organization for Migration; u daljem tekstu ICEM).
Priliv mađarskih izbeglica
Prvi novinski izveštaji o situaciji na jugoslovensko-mađarskoj granici zabeležili su prekid železničkog i drugog saobraćaja. Od početka pobune samo je jedan voz prešao granicu, a nekoliko seljaka sa zaprežnim vozilima otišlo je u Mađarsku da poseti svoje rođake. Južna mađarska granica bila je potpuno zatvorena. Železničke stanice u Subotici i Somboru bile su pune vagona. Prema nekim svedočenjima, mogla se povremeno čuti artiljerijska vatra iz pravca Baje i Pečuja. U prvim beleškama pogranične službe Ministarstva unutrašnjih poslova spominju se grupe građana iz mađarskih sela duž granice, koje su dolazile do linije razgraničenja tražeći oružje za pobunjenike. Jugoslovenske vlasti su neke od njih razoružavali i slali u specijalna prihvatilišta, a druge su direktno isporučivali svojim mađarskim kolegama. Tokom čitave krize oko 1.200 lica je vraćeno odmah sa granice. Ovaj broj nije uključen u već pomenuti ukupan broj izbeglica u Jugoslaviji 1956-1957. godine.
Dnevna stopa priliva u drugoj polovini januara i u prvoj polovini februara 1957. godine bila je 600 do 700 izbeglica.
Između prve i druge sovjetske vojne intervencije mnogi mađarski građani iz pograničnih oblasti, većinom članovi Mađarske partije trudbenika i lokalni zvaničnici, pokušavali su da pređu u Jugoslaviju, da bi izbegli opasnosti po sopstveni život. Jugoslovenske vlasti su im najčešće predlagale da ostanu kod kuće i bore se za “socijalizam”, ali neki od njih su uspevali da ostvare svoj naum. Tako je, blizu Horgoša, 17 pripadnika AVH (Államvédelmi Hivatal – Ured za zaštitu države, tj. mađarska tajna policija) iz Segedina, mnogi od njih sa svojim porodicama, prešlo jugoslovensko-mađarsku granicu, u noći 30/31. oktobra i predalo oružje. Iste noći, u slovenačkom sektoru, u Jugoslaviju je prešlo 14 pripadnika AVH, takođe, neki od njih sa porodicama: među njima bili su oficiri granične komande u Nađ Kanjiži i partijski sekretari u Nađ Kanjiži i Letenji. Oni su bili izdvojeni od ostalih izbeglica i tretirani kao gosti. Nakon svog povratka u Mađarsku, mnogi od njih su izrazili svoju zahvalnost jugoslovenskim vlastima. Prvo saopštenje Ministarstva unutrašnjih poslova u vezi sa izbeglicama bilo je emitovano na talasima Radio Beograda tek 4. novembra i, naravno, bez preciznih podataka. Prema statističkom pregledu mađarskih izbeglica, koji je svakodnevno pravljen u Prvom odeljenju Uprave državne bezbednosti, do 3. novembra granicu je prešlo 178 lica, uglavnom službenika AVH i vojnika sa članovima svojih porodica.
Neosporna je činjenica da je Jugoslavija imala male kapacitete za prihvatanje izbeglica. U prva dva meseca 1957. godine potrebe za smeštajnim prostorom neprestano su rasle. Što zbog zimske sezone, što zbog nedostatka prihvatilišta i kampova za imigrante, kao i zbog ogromnog priliva imigranata, jugoslovenske vlasti su bile primorane da mađarske izbeglice smeštaju u prazne turističke objekte.
Odmah posle druge sovjetske intervencije počelo je pojedinačno prelaženje jugoslovenske granice, mada su Mađari još uvek u velikom broju bežali u Austriju. U početku jugoslovenska politika prema izbeglicama bila je vraćanje sa granice bez izuzetka, ili, predavanje izbeglica mađarskim pograničnim službenicima.Vraćanje izbeglica bilo je vrlo teško i često je bilo praćeno incidentima. Bilo je slučajeva da su neke od izbeglica lezale na zemlju, odbijajući da se vrate na mađarsku teritoriju, ili, da su se osobe koje su bile vraćene u jednom sektoru, pojavljivale u drugom. Neki od onih koji bi uspeli da se domognu Austrije, svedočili su kasnije o svojim iskustvima na jugoslovenskoj granici. Dakle, bila je javna tajna da jugoslovenske vlasti ne dozvoljavaju izbeglicama da uđu u zemlju. Tokom novembra i decembra 1956. godine vodeći svetski listovi pisali su o postupcima jugoslovenskih vlasti prema
izbeglicama, dovodeći u pitanje zvanične jugoslovenske izveštaje. Kada je objavljen jugoslovensko-mađarski sporazum o repatrijaciji početkom decembra 1956., na Zapadu su se pojavile sumnje u dobrovoljan povratak izbeglica. Forin ofis je istakao svoju zabrinutost zbog činjenice da zapadnim novinarima nije dozvoljeno da prisustvuju repatrijaciji prve grupe povratnika.
U to vreme, kroz direktne kontakte sa mađarskim pograničnim službama, kao i kroz kontakte sa mađarskim predstavnicima u Beogradu, jugoslovenske vlasti su obaveštavale svoje mađarske kolege na kojim tačkama je duž granice prelazak bio najučestaliji i predlagale im konkretne mere zaštite granice. Svejedno, saveti nisu pomogli: granica se nije mogla potpuno obezbediti. Zatvaranje austijsko-mađarske granice pojačao je pritisak emigranata na jugoslovensku teritoriju. Zbog navale izbeglica duž čitave jugoslovenske granice i nemogućnosti njihovog vraćanja sa pogranične linije, već početkom decembra, a naročito tokom januara i februara 1957. godine, Jugoslavija je bila primorana da organizuje prihvatanje mađarskih izbeglica.
S obzirom da vlada FNRJ nije objavila ni jedan izveštaj o broju izbeglica iz Mađarske, 6. novembra 1956. godine Visoki komesarijat UN za izbeglice zvanično je zatražio od stalnog jugoslovenskog predstavnika u Evropskom uredu UN podatke o broju pristiglih izbeglica i ponudio svaku pomoć u vezi sa njima. Sredinom novembra stigao je jugoslovenski odgovor: savezna vlada je izjavila da je prihvaćeno oko 300 mađarskih izbeglica i zaključila da joj međunarodna pomoć nije potrebna. Tri nedelje kasnije, Visoki komesar UN za izbeglice, Džems Rid (James Read), predao je stalnom jugoslovenskom predstavniku u Ženevi ed memoar, ponovo zahtevajući precizne podatke u vezi sa izbeglicama. Ed memoar je izazvan glasinama, koje su se širile putem zapadnih medija, o okrutnom postupku jugoslovenskih vlasti prema izbeglicama i nasilnom vraćanju. Neprestani pritisak Ujedinjenih nacija i zapadnih novinara na vlasti u Beogradu primorao je savezno Ministarstvo unutrašnjih poslova da objavi prve zvanične podatke o izbeglicama, posle skoro tri nedelje izbegavanja bilo kakvih odgovora: do 29. novembra u Jugoslaviju je prešao 471 izbeglica, a onda, između 30. novembra i 6. decembra 442 ljudi; 141 osoba je repatrirana, a 302 osobe su izrazile želju da odu u neku zapadnu zemlju; u izveštaju se ne spominju ostale izbeglice, njih 470 od ukupnog broja, 913 izbeglica. Ovi podaci su iznenadili zapadne posmatrače, jer prema proračunima zasnovanim na svedočenju lokalnog stanovništva, broj izbeglica u Jugoslaviji morao je biti znatno viši, između 2.000 i 3.000 izbeglica.
Konačno, sredinom decembra Jugoslavija je, zbog drastično povećanog broja imigranata, bila primorana da se obrati za pomoć Visokom komesarijatu UN za izbeglice. U drugoj polovini decembra broj mađarskih imigranata se skoro udvostručio, od 972 do 1.748, 1. januara 1957. Ali, to nije dvonedeljni period u kojem je došlo do najvećeg priliva izbeglica: između 15. januara i 1. februara 1957. taj broj je porastao sa 5.391 na 15.321, kao što se može videtu u donjoj tabeli:
Priliv mađarskih izbeglica
(od kraja oktobra 1956. do sredine marta 1957.)
5. novembar 1956. 183
16. novembar 1956. 403
1. decembar 1956. 690
15. decembar 1956. 972
1. januar 1957. 1.748
15. januar 1957. 5.391
1. februar 1957. 15.321
15. februar 1957. 17.951
1. mart 1957. 18.313
15. mart 1957. 18.579
Dnevna stopa priliva u drugoj polovini januara i u prvoj polovini februara 1957. godine bila je 600 do 700 izbeglica. S obzirom da su jugoslovenski kapaciteti za zbrinjavanje izbeglica dostizali broj do 10.000, apeli vlasti na međunarodne organizacije bili su sve očajniji. Sredinom marta, kada je ukupan broj izbeglica dostigao maksimum (18.579), samo 569 lica je bilo prebačeno u druge zemlje, a 1.412 repatrirano. Srećom po jugoslovenske vlasti, u drugoj polovini marta, dnevna stopa ulaska mađarskih izbeglica je znatno opala. Mada je Visoki komesar, Avgust Lint (August Lindt), još krajem januara izjavio da je priliv izbeglica u Jugoslaviju postao međunarodni problem , do kraja marta skoro niša nije učinjeno u vezi sa njihovim raseljavanjem u druge zemlje. Kao vid pritiska na međunarodnu zajednicu da ubrza raseljavanje onih mađarskih izbeglica koje su izrazile želju da iz Jugoslavije odu u neku zapadnu zemlju, može se protumačiti i intervju saveznog ministra unutrašnjih poslova, Svetislava Stefanovića, dat jugoslovenskim novinarima. Savezni ministar je istakao da problem izbeglica iz Mađarske prevazilazi jugoslovenske mogućnosti i da se mora rešavati u okviru Ujedinjenih nacija; pomoć koju je Jugoslavija primila do februara 1957. bila je zanemarljiva. Takođe, po njegovom objašnjenju gubitak nade u preseljenje u neku zapadnu zemlju, razlog je što se veliki broj izbeglica izjasnio za repatrijaciju.
Treba naglasiti da je uvođenje Visokog komesarijata UN za izbeglice i Međunarodnog komiteta za evropske migracije u problem izbeglica u Jugoslaviji, kroz osnivanje Privremenog ureda Visokog komesarijata u Beogradu u martu 1957. godine, ubrzalo rešavanje ovog problema; tokom proleća prve veće grupe izbeglica napustile su Jugoslaviju.
Od sredine marta do kraja 1957. godine jugoslovensko-mađarsku granicu prešlo je oko 1.000 izbeglica, što je bilo zanemarljivo u poređenju sa prilivom imigranata na početku te godine. Ipak, opadanje stope priliva iniciralo je ponovnu promenu jugoslovenske politike prema mađarskim izbeglicama. Počev od avgusta obustavljeno je njihovo prihvatanje i od tada skoro sve izbeglice bile su direktno predavane mađarskim pograničnim službenicima. Mada je to bio tajni jugoslovensko-mađarski sporazum, Mađari su u dnevnim segedinskim novinama početkom septembra objavili članak o dvojici izbeglica koje su jugoslovenske vlasti vratile i kojima je odmah potom suđeno.
Uslovi smeštaja i finansiranje
Neosporna je činjenica da je Jugoslavija imala male kapacitete za prihvatanje izbeglica. U prva dva meseca 1957. godine potrebe za smeštajnim prostorom neprestano su rasle. Što zbog zimske sezone, što zbog nedostatka prihvatilišta i kampova za imigrante, kao i zbog ogromnog priliva imigranata, jugoslovenske vlasti su bile primorane da mađarske izbeglice smeštaju u prazne turističke objekte. Od 15. decembra 1956. godine do početka marta 1957. broj kampova i drugih smeštajnih centara povećao se sa 7 na 37 centara. Ove su lokacije bile podeljene u tri grupe:
– 21 turistički centar sa preko 90 objekata,
– 4 privremena izbeglička logora,
– 12 stalnih izbegličkih logora.
Ekstremno loši životni uslovi u privremenim logorima i početak turističke sezone bili su razlog za premeštanje 9.774 izbeglice do početka aprila 1957. godine. To je bilo razlog za ubrzanu restauraciju 6 logora: četiri od njih, Bizeljsko, blizu Novog Mesta, Sokolac, blizu Sarajeva, Ilok na Dunavu i Kučevo u Makedoniji, bile su bivše barake koje je sada trebalo renovirati u namenske svrhe. Već postojeći logor u Čakovcu je bio proširen, a u najvećem logoru, u Gerovu, dovršena je vodovodna mreža i postavljena nova kuhinja. Prilikom adaptacije ovih objekata kapaciteti prihvatnih logora povećani su za 4.700 ljudi u aprilu 1957., ali je još uvek postojao problem sa premeštanjem 5.074 izbeglice iz turističkih objekata. Ove izbeglice su delimično bile raspoređrene po logorima širom Jugoslavije, tako da su neki logori bili prenaseljeni. U Gerovu je, na primer, troje izbeglica spavalo na dva kreveta.
Mađarske izbeglice su bile pod nadležnošću saveznog Ministarstva unutrašnjih poslova u čijoj je nadležnosti bio i izbor odgovarajućih lokacija za logore, smeštaj izbeglica, propisivanje ponašanja u logorima itd. Kada je ustanovljen Privremeni ured Viskog komesarijata UN za izbeglice, savezno Ministarstvo inostranih poslova i savezno Ministarstvo unutrašnjih polova su zajednički obrazovali Komisiju za izbeglice. Ova Komisija je zamišljena da bude veza između Privremenog ureda i jugoslovenskih vlasti u svim izbegličkim pitanjima: dva njena najistaknutija člana bili su Anton Kacijan, predstavnik Ministarstva spoljnih poslova, i Slobodan Šakota, predstavnik Ministrastva unutrašnjih poslova.
Iz izveštaja međunarodnih organizacija i stranih novinara može se zaključiti da je tretman mađarskih izbeglica od strane jugoslovenskih vlasti bio u skladu sa prirodom samog komunističkog režima. Pošto bi izbeglice prešle granicu, smeštani su u tranzitne logore, kao što su bili Koprivnica, ili, Palić. Posle registracije i detaljnog ispitivanja od strane jugoslovenske političke policije, bili su razdvajani; samo je roditeljima bilo dopušteno da ostanu sa decom. Porodice su obično smeštane u hotele, ili, u objekte slične namene na hrvatskom primorju, naročito blizu Rijeke, ili u unutrašnjosti, dok su samci bili raspoređivani po manje konfornim logorima, kao što su Gerovo, ili, Čakovec. Kasnije, u zavisnosti od izjašnjavanja izbeglica, bili su premeštani u emigracione, repatrijacione, ili, integracione centre.
Logori su se, po uslovima koje su pružali, jako razlikovali između sebe. Većina je bila ograđena bodljikavom žicom i pod stalnim nadzorom policije. Izbeglice su bile izolovane od lokalnog stanovništva. Niko nije mogao napustiti kamp, ili ga posetiti, bez specijalne dozvole Ministarstva unutrašnjih poslova. Posete su bile dozvoljene jedino u prisustvu čuvara, tako da je otvoren razgovor bio nemoguć. Takođe, izbeglice nisu imalo slobodu kretanja, ili bilo kakvu vezu sa spoljnim svetom, čak nisu dobijali ni novine. Iako su zvaničnici tvrdili da hrana sadrži neophodnih 2,600 kalorija dnevno, izbeglice su se žalile na glad. Sve to, kao i dugo čekanje na dalju migraciju, prouzrokovalo je veoma nizak moral među izbeglicama.
Grupa stranih novinara obilazila je izbegličke logore u Jugoslavji od 28. maja do 3. juna 1957. godine. Oni su došli na poziv Visokog komesara UN za izbeglice, ali u organizaciji jugoslovenskog saveznog Ministarstva za informacije. Putujući autobusom po Jugoslaviji, novinari su posetili Belu Crkvu, Osijek, Gerovo, Rijeku i Opatiju. Nekoliko sati pre njihovog dolaska, u logor predviđen za posetu stizala su kola sa službenicima Ministarstva unutrašnjih poslova, koji bi nadgledali završne pripreme za posetu stranih novinara. Utisci ove grupe novinara su, i pored mera predostrožnosi koje su jugoslovenske vlasti preduzele, bili jezivi: naslovne strane u austrijskoj i nemačkoj štampi bile su Izbeglički, ili, koncentracioni logori. Ako je Gerovo smatran kampom sa najgorim životnim uslovima, najboljim je smatran onaj u Beloj Crkvi. To je bio prihvatni centar samo za decu i omladinu. U cilju održavanja morala omladine iscrpljene dugim čekanjem na vize za treće zemlje, nadležni u kampu organizovali su im časove engleskog i francuskog jezika, sportska takmičenja sa decom iz okolnih mesta i druge vrste zabave.
Sve u svemu, zaključci Visokog komesarijata UN u pogledu životnih uslova u jugoslovenskim prihvatnim centrima, bili su povoljni. Visoki komesar za izbeglice, Avgust Lint, istakao je da su mađarske izbeglice u Jugoslaviji pokazale veliko strpljenje i veliku hrabrost. Novoosnovani Mađarski komitet preuzeo je brigu o maloj deci i trudnim ženama, kao i kontrolu nad distribucijom hrane. Iako su neki logori bili prenaseljeni, nijednog trenutka nije postojala opasnost od zaraze zbog nehigijenskih uslova.
Prema nepotpunim statističkim podacima Međunarodnog komiteta za evropske migracije, više od 50% mađarskih izbeglica u Jugoslaviji bilo je starosne dobi između 18 i 35 godina i 30% ispod 18 godina. Mali procenat izbeglica je bio iznad 55 godina starosti. Popis, sačinjen na oko 11.000 izbeglica, pokazao je da je među njima bilo preko 3.000 kvalifikovanih i oko 1.900 nekvalifikovanih radnika, 500 zemljoradnika i 1.600 studenata i đaka. Ovi podaci su slični podacima dobijenim sa jugoslovenske strane. Koristeći ICEM formulare, jugoslovenske vlasti su kompletirale popis onih mađarskih izbeglica koje su izrazile želju da emigriraju na Zapad.
Na Jugoslaviju, kao jednu od dve zemlje koje su prve prihvatile izbeglice iz Mađarske, pao je veliki finansijski teret, koji ona u celosti nije mogla sama izneti. Krajem 1956. godine jugoslovenska vlada je obavestila Evropski ured UN u Ženevi da je do tog momenta potrošila oko 50.000 US dolara na izbeglice, 3 US dolara dnevno po jednom izbeglici. U tu sumu uračunato je, osim hrane i smeštaja, odeća, pomoć u lekovima, prevoz od granice do logora i prevoz do granice u slučaju dalje migracije. Ipak, zbog izuzetno visokog priliva izbeglica, krajem januara 1957. godine troškovi su dostigli sumu od 1.108.763 US dolara. Na primer, troškovi za jedan dan, 30. januar, dostigli su sumu od 25.000 US dolara za 14.105 izbeglica. Sredinom marta, odlukom savezne vlade, Ministarstvo unutrašnjih poslova uzelo je od Narodne banke kredit u iznosu od 3.000.000.000 dinara (cca. 5.000.000 US dolara) sa kreditnom stopom od 6 posto. Bilo je planirano da se ovom sumom finansira smeštaj i nega izbeglica. U pregledu podataka o broju mađarskih imigranata, koji je u to vreme napravila savezna vlada, iznete su procene o troškovima za period od 1. marta do 1. jula u iznosu od 2.000.000 US dolara. Sada je očigledno zašto je Ministarstvu bio potreban gore pomenuti kredit. Srećom, dnevni toškovi za jednog izbeglicu su u to vreme oko 1 US dolar, jer su u međuvremenu pali troškovi snabdevanja, kao i toškovi za hranu, zbog pomoći Međunarodnog crvenog krsta i drugih međunarodnih organizacija. U prvoj polovini 1957. godine troškovi su iznosili 5.756.763 US dolara, a procene za drugu polovinu godine prebacile su sumu od 8.000.000 dolara. Do sredine 1957. godine Ujedinjene nacije su nadoknadile Jugoslaviji svega 7,4% troškova. Finansijska kompenzacija Jugoslaviji ostala je kao centralni problem u veza sa mađarskim izbeglicama skoro godinu dana nakon njihovog preseljenja.
Repatrijacija mađarskih izbeglica
Od samog početka jugoslovenske vlasti su bile izuzetno zainteresovane da se izvrši repatrijacija mađarskih izbeglica što je pre moguće. S obzirom da već nisu mogli da zaustave priliv imigranata, činilo im se da je repatrijacija najbolji način da se predupredi već očigledno nastupajući problem. Sudeći po ponašanju jugoslovenskih vlasti, može se zaključiti da su želeli da izbegnu svako mešanje zapadnih zemalja, ili, međunarodnih organizavcija. Tek pod pritiskom teškog finansijskog tereta, Jugoslavija se obratila Ujedinjenim nacijama za pomoć.
Jugoslavija je sve vreme preduzimala mere za što masovniju repatrijaciju. Mađarska komisija je mogla nesmetano da radi na terenu, posećujući logore širom zemlje. Bilo joj je dozvoljeno da kontaktira izbeglice po želji: pojedinačno, ili, u grupi. Predstavnici jugoslovenskih vlasti u kampovima otvoreno su agitovali za povratak i u tome su imali dosta uspeha. Za sve vreme izbegličkog problema, Jugosloveni su imali direktan kontakt sa drugim sekretarom mađarske ambasade u Beogradu, Miklošem Barićem (Miklós Barity), i davali mu konkretne predloge vezane za propagandu u vezi sa repatrijacijom. Izbeglicama je deljena mađarska štampa. Takođe, bilo im je dozvoljeno da slušaju specijalne radio emisije. Roditelji, prijatelji, čak i poznanici izbeglica su bili primoravani da im pišu i pozivaju ih da se vrate u zemlju. Mikloš Barić je redovno bio obaveštavan o trenutnom broju izbeglica i o njihovom načinu sakrivanja u posebno ugroženim sektorima. Zbog ovakvog svog ponašanja koje išlo u prilog novom mađarskom režimu, Jugoslavija je bila oštro kritikovana od strane zapadnih političara i novinara. Ipak, vodila je računa da ne pređe granice zapadne tolerancije.
Nakon neuspelog pokušaja zatvaranja granice i vraćanja izbeglica sa pogranične linije, Federativna Narodna Republika Jugoslavija je konačno nevoljno prihvatila oko 20.000 Mađara koji su se odvažili na emigraciju. Odluka je doneta pod pritiskom velikog broja izbeglica na granici i zbog straha od reakcije međunarodne javnosti. Njena sporo i teško stečena reputacija zemlje drugačije, liberalnije od zemalja Istočnog bloka, opasno je počela da se ruši. Zapadne vlade i mediji oštro su zamerili Jugoslaviji nehuman odnos prema izbeglicama i kršenje međunarodnih propisa i ljudskih prava. I nešto se moralo učiniti, naročito kada se dnevni broj prebega popeo na pet stotina.
Stav Jugoslavije prema izbegličkom problemu potpuno se uklapao u njen stav prema mađarskoj pobuni uopšte. On se menjao kako je Jugoslavija pokušavala da se prilagodi trenutnoj situaciji u Mađarskoj i međunarodnim reakcijama na zbivanja u njoj, sve vreme zadržavajući određeni ambivalentan odnos.
Neosporno je da Jugoslavija bez međunarodne pomoći i velikog truda Visokog komesarijata UN za izbeglice i Međunarodnog komiteta za evropske migracije, ne bi mogla da problem mađarskih izbeglica reši na obostrano zadovoljavajući način.
Summary
The 1956 Hungarian Refugees in Yugoslavia
The 1956 Hungarian October events prompted the departure of nearly 200,000 Hungarians for the West. A total of approximately 180,000 persons escaped via Austria. However, after the suppression of the Revolution, when a reinforced control along the western Hungarian border made escape hazardous, about 20,000 refugees crossed the southern frontier. According to official data, from October 23, 1956 to December 31, 1957, 19,857 persons escaped into the Federal People’s Republic of Yugoslavia; 16,374 of them emigrated to the West, 2,773 Hungarians were. repatriated, and only 634 refugees were integrated; 76 of the listed refugees were lost.
The Federal People’s Republic of Yugoslavia made efforts to diminish the Hungarian refugee problem first by closing the northern border and then, when the pressure of the refugees broke the attempted blockade, by returning them to Hungary from the border line. When Yugoslavia finally decided to accept the refugees, she did so forced by the pressure of an immense number of the refugees on the border and her own fear of endangering her international reputation as a country more liberal than those of the Eastern bloc.
The attitude of Yugoslav authorities towards the refugee problem was in accordance with her attitude towards the Hungarian Revolution on the whole. It was slightly changing as Yugoslavia tried to adjust to the contemporary situation in Hungary and to internaional reactions to the Hungarian events. All the time she had a sort of a middle position in this affair.
The Yugoslav authorities solved the refugees problem with a decisive help of international organizations, first of all the United Nations High Commissioner for Refugees and the Intergovernmental Committee for European Migration, at the beginning of 1958.
Impulsportal