Ilustracija Jelena Žilić
Odbornicima opomene, mještanima i ekološkim aktivistima tužbe za klevetu, etikete stranih plaćenika i izdajnika medijima koji izvještavaju o geološkim istraživanjima. Ovako trenutno radi kompanija iz koje govore da donose prosperitet građanima Bosne i Hercegovine.
piše: Jelena Jevđenić
Nervoza investitora zbog glasa javnosti raste. Aktivistima stižu opomene pred tužbu za klevetu. Priča stara kao svijet. Zastrašivanje i demonstracija moći. Dođe li do tužbi, to će biti cenzorske tužbe, odnosno tzv. SLAPP tužbe kojima se vrši zastrašivanje i pritisak na pojedince koji su najglasniji.
Botovi na društvenim mrežama u cijelu priču uvode nacionalizam i etničke podjele sa isprobanim receptom; protivljenje rudarenju je „direktan udar na ustavni poredak Republike Srpske“. Facebook stranica koja promoviše ekološka istraživanja na lokalitetima Jezera, Jajca i Mrkonjić Grada i koja proziva aktiviste i etiketira ih kao eko-teroriste je pomenula i Impuls portal kao jedan od medija koji su strani plaćenici i rušitelji RS-a.
Arogantnost investitora je dostigla vrhunac kada su advokati kompanije uputili opomene odbornicima opštine Jezero.
Odbornicima Skupštine opštine Jezero stigla je opomena od advokatske kancelarije koja zastupa firmu “SNK Metali”, odnosno “Lykos Balkan Metals”, jer su glasali za zaključak kojim traže od Vlade RS da ukine rješenja za geološka istraživanja na teritoriji opštine. Još im je dat rok od pet dana da se izjasne zašto su protiv istraživanja.
Zdrava životna sredina nekog mjesta se tiče ljudi koji žive tu. Prirodna bogatstva su zajednička i trebalo bi da se koriste na održiv način uz participaciju svih građana. Odbornici su tu da slušaju građane i da u skladu s njihovim potrebama i djeluju.
Odbornici nisu dužni da se nekoj firmi izjašnjavaju zašto je njihov stav takav. Biti u službi građana je njihov posao.
I dok se pozivaju na zakon i propise, te ističu da su dobili sve potrebne dozvole od Ministarstva rudarstva i energetike RS za istraživanja, a resorno ministarstvo se poziva na to da ništa ne može raditi mimo zakona i rizikovati sudske sporove, nameće se pitanje kako su pored toliko strogog držanja zakona i propisa zaboravili da obavijeste mještane Jezera da će se pokraj njihovih kuća rudariti.
Zašto mještani Jezera nisu informisani i upoznati sa stručnim studijama uticaja na životnu sredinu, i kako lokalno stanovništvo nije vidjelo projekat detaljnih geoloških istraživanja zbog kojih je pričinjena šteta na infrastrukturi opštine.
Na jednoj strani je zastrašivanje građana, a na drugoj pridobijanje simpatija.
Da Lykos neće odustati od svojih namjera jasno je samo uvidom u kampanje i novac koji se ulaže u raznorazne donacije u lokalnim zajednicama gdje se vrše geološka istraživanja.
Podrška u smislu donacija za dječje i omladinske manifestacije i vjerske zajednice je jedan od načina sticanja naklonosti lokalnog stanovništva.
Ljetos su bili generalni sponzori uličnih trka u Mrkonjić Gradu, gdje su razigrana djeca trčkarala ulicama s logom Lykosa na majicama. Donirali su novac za uređenje katoličke crkve u Majdanu, i hrama Vaznesenja Gospodnjeg u Bjelajcu. Donirali su novac za izgradnju mostića preko rijeke Zelenkovac.
Sponzori su sportskim klubovima, takmičenjima i kulturnim manifestacijama.
Samo na donaciji opštini Jezero se ne može pozavidjeti. Donirali su vitrinu s izloženim površinskim uzorcima iskopavanja, čisto kao prkos najglasnijim aktivistima.
Ako ih se utiša, možda i oni dobiju kakvu novu fasadu ili mural.
Pa, malo li je od obećanih milionskih investicija?!
Zna se da investira samo onaj ko je siguran da će da profitira.
„Moj prvi pokušaj investiranja u Srbiji nije bio uspešan. Ostao sam na ovim prostorima uprkos svakoj poslovnoj logici. Učestvovao sam u privatizaciji rudnika Lece iz Medveđe, zatim Suve Reke iz Raške, pa rudnika Grot iz Krive Feje pored Vranja. I sve je to završilo bez rezultata. Kada sam konačno uvideo da moji Srbi ne cene moj novac i koncept investiranja, otišao sam u bratsku nam Crnu Goru.“, ovako je Miloš Bošnjaković, vlasnik i suvlasnik firmi koje vrše geološka istarživanja u BiH, još 2014. godine, govorio za jedan srbijanski medij.
A nakon Crne Gore, došao je u Bosnu i Hercegovinu.
Malo šta je kod nas ostalo da se privatizuje, ali zato da se kopa, ima na sve strane.
Ako je po zakonu, a po zakonu je ako je po finansijskoj (nad)moći. U Bosni i Hercegovini.
Kolumne „Zeleni talas”, u sklopu serije „Impuls semafor“, objavljujemo u saradnji sa Fondacijom „Fridrih Ebert“ u BiH)
Autor: Impuls