Bušotinu je 2013. svečano otvorio Dodik, foto: Nezavisne
Preduzeće Jadran-Naftagas iz Banje Luke obavijestilo je Opštinu Šamac da prekida istraživanje i eksploataciju nafte u mjestu Obudovac na području ove opštine, saznaje Fokus. Inače, ovo je trenutno jedino aktuelno nalazište nafte u BiH, a saga oko ovog projekta traje skoro 15 godina.
Piše: Amil Dučić
Načelnik Opštine Šamac Đorđe Miličević potvrdio je za Fokus informaciju o tome da ga je preduzeće Jadran-Naftagas d.o.o. Banja Luka obavijestilo da prekida istraživanje i eksploataciju nafte i to zbog uvedenih sankcija Ruskoj Federaciji i pada cijene nafte na svjetskom tržištu.
Đorđe Miličević, foto: Srna
NIS i Američka crna lista
Treba naglasiti da je NIS 10. januara ove godine stavljen na američku listu sankcija zbog udjela u vlasništvu ruske kompanije Gaspromnjeft, a u cilju sprečavanja Rusije da prihode od energetike koristi za rat u Ukrajini.
Upravo informacija o prekidu istraživanja nafte u BiH govori o samom efektu američkih sankcija na Naftnu industriju Srbije, ali i kontinuiranih sankcija Evropske unije prema Rusiji.
NIS je, naime, u više navrata Ministarstvu finansija Sjedinjenih Američkih Država (SAD) upućivao zahtjev za izdavanje posebne licence kojom se odlaže puna primjena sankcija, a posljednji put jučer.
Tražili su da im se omogući neometan operativni rad i poslije 27. juna, odnosno nakon isteka roka predviđenog prethodnom licencom izdatom 25. aprila.
Inače, pomenuto preduzeće Jadran-Naftagas u Banjoj Luci osnovali su 2011. godine Naftna inudstrija Srbije i ruski Njeftegazinkor. Jadran-Naftagas je još u septembru 2011. od Vlade RS dobio koncesiju na istraživanje i korištenje ugljovodonika (sirove nafte i gasa) na cijeloj teritoriji RS. U 2013. godini prvi put su započeli geološki radovi na području Obudovca.
Dodik svečano otvorio bušotinu
Opštinu Šamac tada su posjetili predsjednik RS Milorad Dodik, ministar finansija Zoran Tegeltija i ministar energetike i rudarstva Željko Kovačević, a povodom zvaničnog otvaranja prve istražne bušotine nafte u Republici Srpskoj.
Foto: Printscreen
Iz Vlade RS-a su tada pompezno najavljivali projekat vrijedna 345 miliona KM i otvaranje oko 500 novih radnih mjesta. No, planovi nisu ni izbliza realizirani. U godinama koje su slijedile vrlo malo informacije je o eksplotisanoj nafti podijeljeno s javnošću.
Vlada RS je u više navrata odobravala koncesionaru eksploataciju ove sirovine, te je potpisivala i anekse ugovora. Resorni ministar energije Petar Đokić izjavljivao je onda da količine nafte nisu dovoljne da bi se nakon istraživanja počelo s eksploatacijom. U međuvremenu je Jadran-Naftagas periodično poslovao i s gubitkom.
Ekološka dozvola
Radio Slobodna Evropa je 2023. godine objavio informaciju da se nafta još od 2022. godine s područja Obudovca izvozi u Srbiju, odnosno u sistem NIS-a, koji je u vlasništvu ruskog Gazproma.
Istražna buština nafte u Obudovcu, foto: D. Begović
Polovinom februara 2023. godine Vlada RS je donijela odluku kojom se koncesionaru odobrava vađenje do 4.800 metara kubnih sirove nafte, u trajanju do šest mjeseci, “radi ispitivanja kvaliteta i hemijsko-tehnoloških svojstava mineralne sirovine”.
Jadran-Naftagas je najesen prošle godine zatražio izdavanje ekološke dozvole za proizvodnju nafte i Gasa na području Opštine Šamac na površinu od 1.669 hektara uz napomenu da će imati očekivanu proizvodnju nafte od 20 tona na dan.
Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS 12. novembra je, prema informacijama do kojih je došao Fokus, navedenom preduzeću izdalo ekološku dozvolu, Nešto više od pola godine kasnije, Jadran-Naftagas, kako smo izvijestili na početku teksta, odlučilo je da prekine ekploataciju.
Fokus se službenim upitom obratio preduzeću Jadran-Naftagas no do zaključenja ovog teksta nismo dobili odgovor. Ukoliko ga dobijemo objavit ćemo ga naknadno.