Bivši premijer Srpske zarađuje milione na novinama

Foto: Capital

Jedinstven primjer i dokaz da od izdavanja novina i časopisa u Republici Srpskoj mogu da se zarade milioni predstavlja specijalizovani časopis za finansije, računovodstvo i reviziju – Finrar.

To je časopis Saveza računovođa i revizora Republike Srpske (SRR RS), a izdavač ovog specijalizovanog časopisa sa tiražom od 3.000 brojeva je privatna firma istoimenog naziva – Finrar.

Tajna poslovnog uspjeha ovog specijalizovanog časopisa u godinama kada štampani mediji bilježe rekordan pad tiraža i kada se svakodnevno gase novine leži u monopolu i obavezi svih računovodstvenih radnika i revizora u Srpskoj da ga kupuju.

Tajna uspjeha u monopolu

Monopol su svojim političkim uticajem obezbijedili čelni ljudi Saveza računovođa i revizora, prije svega bivši premijer Srpske i bivša perjanica PDP-a Dragan Mikerević i bivši dekan Ekonomskog fakulteta u Banjaluci i nekadašnji ministar finansija RS Novak Kondić.

Dragan Mikerević je predsjednik Upravnog odbora, dok je Novak Kondić lice ovlašteno za zastupanje Saveza. Njih dvojica su bili među delegatima osnivačke skupštine Udruženja računovođa i revizora RS u oktobru 1996. godine koje je kasnije preimenovano u Savez računovođa i revizora RS.

Od tada do danas njih dvojica važe za patrijarhe računovodstva i revizije u Republici Srpskoj i osobe koje ovu oblast drže pod neprikosnovenom kontrolom. Pri tome se ne zna gdje tačno prestaje Savez, a počinje Finrar i obrnuto, ali i u jednom i drugom se provlače imena Mikerevića i Kondića.

Dragan Mikerević i njegov sin Dejan, zajedno sa Kondićem su vlasnici firme „Finrar“ koja izdaje istoimeni časopis, a kao suvlasnik se vodi i Milan Pucarević koji je trenutno predsjednik Upravnog odbora i lice ovlašćeno za zastupanje te firme. Pored njih četvorice fizičkih lica, suvlasnik Finrara“ je i Savez računovođa i revizora u kojem, kao što smo rekli, Mikerević i Kondić vode glavnu riječ.

U periodu u kojem je Finrar prihodovao 15,5 i ostvario dobit od 6,3 miliona, Savez je imao 13 miliona KM prihoda i skromnu dobit od oko 930.000 KM.

Mikerević otišao korak dalje

Dragan Mikerević je zajedno sa Finrarom otišao i jedan poslovni korak dalje. Vlasnik je 50 odsto akcija Mikrokreditne organizacije (MKO) FinCredit, dok deset odsto vlasništva ima Finrar. Suvlasnik preostalih akcija je Siniša Kurteš, pri čemu treba napomenuti da je ranije jedan od suvlasnika MKO FinCredit bio i aktuelni ministar finansija BiH Srđan Amidžić. On je izašao iz suvlasništva i više nema direktne veze sa tom MKO, ali s obzirom na to da je Sinišu Kurteša imenovao za svog savjetnika u Ministarstvu finansija BiH, svakako da je posredno upućen u poslovanje MKO u kojoj je nekada imao svoje akcije.

A MKO FinCredit je od 2015. do kraja prošle godine imala sjajne poslovne rezultate. Prema podacima APIF-a, u pomenutom periodu, ne računajući 2021. godinu za koju nismo uspjeli doći do podataka, FinCredit je ostvarila prihod od skoro 40 miliona KM i prikazala dobit od preko 9,5 miliona KM. Ako je suditi po dostupnim trendovima poslovanja i podacima za 2020. i 2022. godinu, onda je 2021. godine prihod bio preko deset, a dobit oko tri miliona KM.

Ali da se vratimo na krovnu organizaciju – Savez računovođa i revizora RS. Na zvaničnom sajtu Saveza kaže se da je to profesionalna, neprofitna nevladina organizaciju sa sjedištem u Banjaluci, čini ga 11 dobrovoljno udruženih društava koja su, kako se navodi, prema teritorijalnom principu osnovni oblik organizovanja računovođa i revizora u Srpskoj.

Monopol koji je njenim čelnim ljudima omogućio milionsku zaradu ova organizacija crpi iz člana 2. Zakona o računovodstvu i reviziji RS koji kaže da sertifikate i licence izdaje profesionalno udruženje.

Pomenuti član kaže da je „sertifikat javna isprava koju izdaje profesionalno udruženje definisano ovim zakonom, a kojim se dokazuje da je lice steklo odgovarajuće stručno zvanje“, dok je „licenca javna isprava koja predstavlja dozvolu za rad fizičkom ili pravnom licu koju izdaje Ministarstvo, odnosno profesionalno udruženje“.

Dalje se kaže da su ovlašćeni revizor, sertifikovani računovođa i sertifikovani računovodstveni tehničar lica koje posjeduju sertifikat izdat od profesionalnog udruženja, dok se profesionalno udruženje definiše kao nevladina, dobrovoljna profesionalna asocijacija računovođa i revizora u Republici.

Jedino profesionalno udruženje

Savez računovođa i revizora RS priskrbio je sebi status jedinog profesionalnog udruženja i jedini vrši edukaciju budućih ovlašćenih revizora, te sertifikovanih računovođa i računovodstvenih tehničara. Pored toga, sve računovođe i revizori za produženje licence moraju godišnje da obezbijede određen broj bodova, a bodovi se stiču učešćem na seminarima u organizaciji Saveza za koje se plaća obavezna kotizacija, zatim godišnjom pretplatom na Finrar i nizom drugih finansijskih obaveza prema Savezu.

Taj monopol pokušala je da suzbije Unija poslodavaca RS koja je polovinom jula ove godine Ministarstvu finansija RS uputila inicijativu za izmjene Zakona o računovodstvu i reviziji. Njihova inicijativa završila je u nekoj od ladica ministarke finansija Zore Vidović.

Poslodavci su predlagali izmjene zakona kojima bi izdavanje sertifikata i licenci umjesto u rukama Saveza bilo u nadležnosti Ministarstva finansija.

„Sve više dolazi do izražaja nedostatak finansijskih i računovodstvenih eksperata koji bi bili osposobljeni za poslove finansijskih menadžera i savjetnika. Takvi stručnjaci treba da budu ključ razvoja naše ekonomije i svojevrsna zaštita od loših finansijskih poteza. Cilj izmjena zakona koje smo predlagali bio je bolje ostvarenje javnog interesa i podizanje kvaliteta znanja“, navodi se u dopisu Unije poslodavaca koje je potpisao predsjednik Saša Trivić.

Poslodavci traže izmjene zakona

On za CAPITAL precizira da je neophodno uspostavljanje drugačijeg sistema edikacije računovođa koje bi bilo usmjereno na jačanje kompetencija, umjesto na zadovoljavanje minimuma praga znanja radi dobijanja bodova za produženje licence.

„Potrebno je omogućiti da se izvođači profesionalne edukacije iz oblasti finansija, računovodstva i knjigovodstva biraju putem javnog poziva i na konkurentskoj osnovi“, kaže Trivić, ističući da je Savez računovođa, revizora i finansijskih radnika Federacije BiH već uspostavio takvu praksu.

S druge strane, on objašnjava da je Savez računovođa i revizora RS sam sebi Pravilnikom o kontinuiranoj edukaciji obezbijedio ekskluzivitet, jer kaže da „međunarodna tijela daju prednost formalizovanoj kontinuiranoj edukaciji koju organizuje, odnosno odobri Savez računovođa i revizora RS ili društva ovlaštena od strane Saveza“.

„Potrebno je destimulisati organizacije koje imaju javna ovlaštenja da ostvaruju monopolizaciju znanja, jer je krajnje vrijeme za liberalizaciju te oblasti“, kaže Trivić.

Prema njegovim riječima, osim minimalnog praga znanja za sticanje ili produženje licence, bilo bi korisno uspostaviti obuke za više nivoe znanja kako bi se pri zapošljavanju i angažovanju tih lica mogle očekivati određena znanja i vještine iznad osnovne.

„Potrebno je kroz demonopolizaciju davanja javnih ovlašćenja omogućiti većem broju zainteresovanih da vrše obuke za više nivoe znanja, čime bi se stvorio veći broj eksperata iz oblasti finansija i knjigovodstva“, zaključuje Trivić.

Dragan Mikerević kaže da Savez računovođa i revizora RS ne radi ništa mimo prakse i standarda Međunarodne federacije računovođa (IFAC) čiji je Savez punopravni član.

„Ne mogu ja telefonom da govorim o zahtjevima poslodavaca da se izmijeni zakon, jer ne znam šta oni tačno žele i šta im smeta. Ali kod nas se generalno ništa u oblasti računovodstva i revizije ne radi mimo standarda IFAC-a čije je sjedište u Njujorku“, rekao je kratko Mikerević za CAPITAL.

Na pitanje o monopolskom položaju i vezama Saveza i Finrara, kratko je ponovio da se sve radi u skladu sa međunarodnom praksom i standardima.

Njegov stav u potpunosti dijeli i Novak Kondić. Na pitanje o monopolu Saveza i inicijativi poslodavaca za izmjene zakona kaže da je Narodna skupština RS 2000. godine usvojila Međunarodne računovodstvene standarde, Međunarodne standarde revizije, te kodekse i da Savez postupa u skladu sa tim aktima.

„Savez je formiran 1996. godine, 2004. smo postali pridruženi, a 2010. godine punopravni član Međunarodne federacije računovođa (IFAC) i sve radimo u skladu sa standardima i pravilima te svjetske krovne organizacije koji važe u 137 zemalja svijeta. Što se tiče inicijative Unije poslodavaca, ako oni smatraju da edukaciju i izdavanje sertifikata i licenci treba da radi neka pekara ili neko sličan, ja na to nemam komentar“, kaže Kondić.

Ministarstvo „analizira primjenu važećeg zakona“

S druge strane, iz Ministarstva finansija kažu za CAPITAL da je srednjoročnim planom rada za period 2024-2026. godine planirano donošenje izmjena i dopuna Zakona o računovodstvu i reviziji RS.

„Nakon analize primjene važećeg zakona kao i potrebe za dogradnjom i unapređenjem odgovarajućih normi, godišnjim planom rada ministarstva biće obuhvaćeno predlaganje nacrta predmetnog zakona“, navodi se u odgovoru na naše pitanje da li je planirano donošenje novog zakona o računovodstvu i reviziji RS.

Iz ministarstva su precizirali da su 2020. godine usvojene posljednje izmjene i dopune važećeg zakona koji je donesen 2015. godine, kao i da je tada prestao da važi zakon koji je Narodna skupština RS usvojila u aprilu 2009. godine.

Prilikom usvajanja tog zakona bilo je govora da se planira suzbiti položaj i smanjiti obim javnih ovlašćenja koja je već tada imao Saveza računovođa i revizora. To se nije desilo, ali je jako interesantno da je upravo u tom periodu čelni čovjek Saveza i Finrara Dragan Mikerević napustio Klub poslanika PDP-a i priklonio se vladajućoj većini koja je odlučivala o sudbini i sadržaju novog Zakon o računovodstvu i reviziji RS.

CAPITAL: Darko Momić