Foto: Siniša Pašalić/Ringier
Sve je manji broj studenata koji konkurišu za upis na fakultete javnih univerziteta u Banjaluci i Istočnom Sarajevu pokazuje sistemske greške u visokom obrazovanju Republike Srpske.
Piše: Boris Knežević
Ovo za Srpskainfo kažu članovi Odbora za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje Narodne skupštine RS, kao i prosvjetni radnici. Oni smatraju da se visoko obrazovanje u Srpskoj već godinama urušava te da “kozmetičke intervencije”, kao što su besplatan smještaj u studentskim domovima, ne mogu da pokriju brojne nedostatke koje domaće studente tjeraju da visoko obrazovanje sve masovnije traže van granica Srpske.
Prema riječima članice Odbora za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje NS RS, Maje Dragojević Stojić (SDS), svaki put kada se u prošlosti na sjednicama republičkog parlamenta kao tema našlo visoko obrazovanje, ona je, kako tvrdi, apelovala da se nešto uradi po pitanju sve masovnijeg odlaska studenata iz Republike Srpske.
– Dešavalo se i u prethodnim upisnim rokovima da imate veći broj zaposlenih na javnim univerzitetima nego studenata koji se upišu i to su više nego poražavajući podaci. Veliki problem u Srpskoj predstavlja broj privatnih fakulteta, a ovih dana svjedoci smo akcije “Klaster” i afera s lažnim diplomama. Studenti linijom manjeg otpora žele da dođu do diplome, a onda je najveći problem to što te diplome ne vrijede više ni u Republici Srpskoj, da ne pričamo o regionu – kaže Dragojević Stojić.
Takođe, ona za Srpskainfo ističe da mladi ljudi mogu da javno čuju od političara na najvišim funkcijama kako se više cijeni partijska knjižica od stečenog obrazovanja.
– Zato su sve manje na cijeni diplome državnih univerziteta do kojih se stiže na teži način i gdje se za znanje, ipak, treba više potruditi. Drugi razlog propasti domaćeg visokog obrazovanja leži u tome što se studenti sve češće odlučuju da idu u zemlje iz okruženja. Tamo studiraju jer su uslovi školovanja bolji, jeftinije su školarine, a mogu i da rade za vrijeme studiranja i na taj način plaćaju troškove školovanja. Takođe, te diplome su priznate svuda u svijetu – ističe Dragojević Stojić.
Poslanik PDP i članica Odbora za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje NS RS, Tanja Vukomanović, za Srpskainfo tvrdi da je politika, kako kaže, “ubila obrazovanje”.
– Kriv je sistem koji je konstantno zanemarivao ovaj najvažniji resor i koji je sve ove godine degradiran. Dok su druge zemlje obrazovanje stavljale kao prioritet, mi smo išli u potpuno drugom pravcu i sistemski ga uništavali – tvrdi Vukomanovićeva.
Dodaje da se u našem obrazovanju, nažalost, više priča o aferama nego o dostignućima.
– Prije par dana imali smo rezultete eksperimentalne male mature, gdje se pokazalo da je znanje mnogo manje nego što pokazuju ocjene, što znači da rušimo same temelje obrazovanja, što se dalje preslikava sve do visokog obrazovanja. Imamo iskrivljen sistem vrijednosti, loše primjere u javnom životu, programe koji ne prate tržište rada i pored svega, političku situaciju koja je obesmislila čak i obrazovanje. Čast izuzecima, ali čak su i fakulteti postali mjesta na kojima partije kadriraju ljude, a mladi ljudi to vide i nažalost nemaju motiv da ih upisuju jer vide da se njihovo obrazovanje neće cijeniti – ocjenjuje Vukomanovićeva.
Poslanik Liste Za pravdu i red u Narodnoj skupštini Republike Srpske, Zagorka Grahovac, koja je po profesiji prosvjetni radnik, takođe smatra da je za sve manji broj studeneta na javnim univerzitetima kriv obrazovni sistem koji je, prema njenim riječima, u kolapsu.
– Iz više razloga našim studentima je mnogo atraktivnije da studiraju u zemljama regiona jer su mnogo bolji uslovi za školovanje. Tako, na primjer, studenti iz Hercegovine masovno odlaze da studiraju u Novi Sad. Čak i Federacija BiH nudi mnogo bolje uslove za studiranje. Kvalitet nastave u Srpskoj je upitan, a studenti traže i žele kvalitetnije obrazovanje. Takođe, ovdje kod nas je mnogo gostujućih profesora i samim tim ni kvalitet nastave ne može biti na visokom nivou – ističe ona.
Ne poriče da su u Srpskoj napravljeni određeni pomaci u smislu besplatnog smještaja studenata u studentskim domovima, ali to, kako tvrdi, nije presudno kako bi se mladi odlučili da studiraju na domaćim javnim univerzitetima.
– Mislim da je najvažnije raditi na kvalitetu nastave i obrazovanja, a zatim i drugim uslovima koje naši studenti traže, a koje nudi region. Recimo, na mnogim tehničkim fakultetima u Novom Sadu zagarantovana je praksa i posao nakon završetka studija, potpisuju se ugovori s firmama pa tako mnoge studente posao čeka odmah po završetku studija. To kod nas nije slučaj – ističe Grahovčeva.