Protest radnica ispred Pull & Bear koja je poput Zare, prodavnica u vlasništvu Inditexa; Foto: Confederación Intersindical Galega – CIG
Masovni štrajk u Zari na Crni petak nudi ideju u šta bi se taj svjetski dan raspirivanja nagona za šoping dalo pretvoriti.
Štrajk u prodavnicama jednog od najbogatijih evropljana Amanika Ortege oteo je reflektorsko svjetlo od „velikih“ popusta na Back Friday (Crni petak) u La Korunji, bogatom galicijskom gradu blage klime. Vrata bezmalo svih 44 prodavnica giganta brze mode „Inditex“ – koji nam je poznatiji po brendu „Zara“ – ostala su zatvorena na svjetskom danu velikih (a sudeći po Fejsbuk postovima ljutih kupaca, često i lažnih) sniženja zbog masovne obustave rada zaposlenih.
Štrajk radnica Inditexa – u čijem je vlasništvu pored Zare i Bershka, Pull & Bear, Massimo Dutti, Oysho, Stradivarius, Lefties i Uterqüe – trajao je dva dana. Počeo je dan prije Crnog petka, a tog četvrtka su prodaju blokirale i njihove koleginice u Madridu. Prema Galicijskoj međusindikalnoj konfederaciji koja stoji iza štrajka u La Korunji, učešće radnica je iznosilo 90%, što nam može djelovati impresivno, i to sa pravom, ali kako piše čuvena sindikalna organizatorka Džejn Mekalevi, bez 90 do 100% podrške nema mnogo izgleda da će obustava rada uroditi plodom.
Organizatori u Madridu bili su lokalne članice Opšte konfederacije rada i drugih sindikalnih centrala. Moto „Dostojanstvena plata, dostojanstven život“ jasno i razgovijetno ukazuje na uzrok nezadovoljstva. Radnice koje su obustavile rad prošle nedjelje u Španiji kažu da zaslužuju veći udio u profitu njihovog poslodavca, posebno, jer inflacija proždire njihove ionako skromne plate.
Neto profit Inditexa za prvu polovinu fiskalne 2022. godine je najveći u istoriji kompanije: povećan je za 41% u odnosu na isti period u prethodnoj godini i iznosi oko 18 milijardi eura, dok su prihodi kompanije porasli za 24,5%, što je u eurima oko 15 milijardi, piše Džefri Brodski za Jacobin. Inditex je vlasnik niza podbrendova od kojih je Zara najveća, i širom svijeta zapošljava 165.000 radnica (većinom su žene), od kojih 86% radi u maloprodajnim objektima.
Plate zaposlenih u Inditexu u Španiji kreću se između 950 i 1390 eura, a procijenjeni mjesečni troškovi četvoročlane porodice u Madridu su oko 2500 eura bez kirije, prema sajtu za upoređivanje troškova života „Numbeo“. Kirija je u prosjeku 70% skuplja nego u Beogradu.
Radnice u Madridu i La Korunji zahtjevaju povećanje od 430 eura. Galicijska međusindikalna konfederacija je najavila nastavak štrajka u decembru, dok su lokalne organizacije Opšte konfederacije rada pozvale radnice Inditexa u Madridu da obustave rad 7-og januara, nakon praznika.
Prošlonedjeljni štrajkovi u navedena dva španska grada organizovani su nakon što su dvije najveće sindikalne centrale dogovorile sa Inditexom da će kompanija da isplati bonuse radnicima, ali neće da poveća plate.
Centrale Opšteg sindikata radnika i Radničke komisije nisu podržale štrajkove u Madridu i La Korunji, ali su iskoristile priliku da ponovo sjednu za pregovarački sto sa predstavnicima kompanije Amenika Ortege. Nova ponuda je povećanje plata od nepunih 200 eura za sve radnice u prodaji u Španiji, koje bi se realizovalo do 2025. godine.
Ostaje da se vidi da li će dva najveća sindikalna saveza prihvatiti ponudu, ili se pridružiti borbi za veći udio plata u rastućem profitu kompanije brze mode kojoj nije strana ni utaja poreza, niti korišćenje proizvoda podizvođača čiji radnici rade u uslovima nalik na robovske.
Izvor: Mašina