Foto: Printscreen
Gotovo da ne postoji pjevačica postratne/milenijal generacije, koja je tako munjevito stekla slavu i ovladala clubbing scenom kao što je to učinila slovenačka pjevačica crnogorskih korijena Senidah. Svojim eklektičnim stilom muzike, koji se opire kategorizaciji i izaziva mnogobrojne rasprave i kontroverze, tako da je njena muzika postala neka vrsta mjerne jedinice za neukus. Odricanje i zgražavanje od Senidah vas stavlja u red pravovjernih, urbanih onih koji zgroženo kukaju nad moralnom propašću današnje omladine.
piše: Sandro Hergić
Da bi se fenomen Senidah objasnio mora se otići malo dublje, u same početke muzičkog žanra koji ona izvodi a to je trap. No, šta je ustvari ta vrsta muzike i kako je definisati? Početke trep muzike možemo naći na američkom jugu (Atlanta), a različiti poznavaoci scene raspon nastanka trepa stavljaju između devedesetih i ranih dvehiljaditih gdje dolazi kao svojevrsna evolucija i fuzija RNBa, repa i hip hopa. Tekstualno i sadržajno sličan repu trep muzika ima i bitne različitosti. Neujednačenost ritmova i više korištenja elemenata elektronske muzike i autotunea. Neki od najpoznatijih predstavnika trepa su, Gucci Mane, Cardi B, Childish Gambino. Childish Gambino je svjetsku popularnost stekao hitom This is America koji je britka i morbidna satira o nasilju nad Afroamerikancima u Americi. Trep je ubrzo postao globalni kulturni fenomen koji pozajmljuje i prilagođava se lokalnom kulturnom kontekstu, tako je u Koreji preuzeo elemente K popa. Balkanski trep je naravno preuzeo elemente balkanske novokomponovane muzike koji su mu bili najbliži. Tu nalazimo i korijene sablažnjavanja nad ovom muzikom jer se povezuje sa nastankom turbofolka devedesetih. Ovo zaključivanje je manjkavo iz više razloga, budući da je fenomen novokompanovane narodne muzike stariji od ratova devedesetih. Pjesme Milice Ostojić – Mice Trofrtaljke i Milese Lakić, bile su smatrane previše vulgarnim za snimanje i javno distribuiranje u Jugoslaviji tako da su bile snimane u tadašnjoj Zapadnoj Njemačkoj. Međutim, u samoj Jugoslaviji ta vrsta muzike je bila dosta konzumirana u polujavnoj sferi.
Ono što čini muziku koju Senidah izvodi privlačnom široj publici je upravo ta sinteza balkanskog lokalnog i globalnog. Popularizirajući trep Senidah se ne odriče ili grozi Balkana, ali ga i ne veliča već inkorporira u svoj muzički stil. Njena androgina pojava, duboki glas, prilično čedan stil oblačenja zbunjuju kritičare budući da u nju učitavaju vulgarnost i dekadenciju koje naprosto nema. Spotovi Senidah su visokobudžetni i tematski raznovrsni. U jednom sa maramom na glavi i plehom kvrguše sjedi na livadi okružena djecom, dok u drugom obučena u kostim matadora pravi svojevrsni igrokaz koride. U tom smislu Senidah nije samo dio vala balkanskog trepa već i svojevrsni trendseter novog muzičkog stila.
Kulturni prelom koji je Senidah napravila može se porediti samo sa senzacijom koju je napravila Lepa Brena osamdesetih kada je upravo tu narodnu kafansku estetiku učinila dijelom jugoslovenske masovne kulture i postigla do tada neviđen uspjeh. Kao i Senidah, Brena je bila objekat podsmijeha onih koji su se smatrali urbanim. Pojavljivanje u kratkom šorcu i stilom koji je tada potpuno urušio zamišljenu suprotnost između zabavne i narodne muzike, Brena je preko noći postaje jugoslovenska ikona i možda prva balkanska zabavna zvijezda (njen koncert u Bugarskoj na stadionu Vasil Levski još uvijek drži rekord kao najposjećeniji u istoriji Bugarske). Ako je Brena bila ikona Jugoslavije onda je Senidah ikona onoga što je od te države ostalo, postsocijalističkih generacija koje su puno više dio globalizovanog svijeta nego što su to bili njihovi roditelji. Tako Senidah oscilira između identitet femme fatale i čefurke (pogrdni naziv za migrante u Sloveniji). Njena pojava označava i svojevrsni kraj ili bar transformaciju pop-folk žanra u nešto sasvim novo. Prezir prema njenoj estetici i muzici nije znak nikakve superiornosti, ne čini nas isti kulturnijim, uzvišenijim – pogotovo u doba kada nekakva suprotstavljenost između visoke i takozvane niske kulture gotovo da i ne postoji.
Autor: Impuls