Iako prihodi od direktnih i indirektnih poreza usljed inflacije i nastavka dobrih performansi ekonomije iz prošle godine nastavljaju puniti kasu Republike Srpske, vlada ovog entiteta nastavlja sa intenzivnim zaduživanjem emisijom dužničkih hartija od vrijednosti.
Nova aukcija obveznica planirana je 18. maja u predviđenom iznosu od 40 miliona KM.
Iako su prihodi od direktnih poreza za period januar-april premašili milijardu KM i ostvarili rast od 123,7 miliona KM ili 14 posto više nego u istom periodu lani, u entitetskom budžetu očito nedostaje novca kako bi se održala tekuća likvidnost i podržali povećani zahtjevi za podrškom privredi i određenim kategorijama stanovništva u izbornoj godini.
Prema podacima Ministarstva finansija Republike Srpske, deficit na nivou centalne republičke vlade u prva dva mjeseca 2022. godine iznosio je 24,6 mil. KM.
Vlada Republike Srpske je u izbornoj godini odlučila povećati plate budžetskim korisnicima. Usvojenim Prijedlogom budžeta Republike Srpske za 2022. godinu povećane su plate do 1.000 KM za pet odsto, a za plate veće od 1.000 KM tri odsto.
Prvi čovjek entiteta Milorad Dodik nedavno je najavio da će od 1. avgusta plate u javnom sektoru biti povećane.
Od 1. maja, kao odgovor na inflaciju penzije su povećane za 10 posto.
Manjku u budžetskoj kasi svakako doprinosi i mjera preduzeta prema realnom sektoru kroz smanjenje doprinosa od 1. januara ove godine radi povećanja pojedinačnih plata zaposlenih. Zbirna stopa doprinosa je sa ranije stope od 32,8% smanjena na 31%, s tim da je smanjena samo stopa doprinosa za zdravstveno osiguranje sa ranijih 12% na 10,2%.
U Vladi su kazali da primjena ovog rješenja dovodi do gubitka prihoda od doprinosa u iznosu od oko 80 miliona KM.
Prema odluci Narodne skupštine Republike Srpske, entitet se u 2022. godini može zadužiti u ukupnom iznosu do 611 miliona KM.
Od početka marta, kada su krenule učestale aukcije vladinih papira na Banjalučkoj berzi održane su četiri aukcije trezorskih zapisa i obveznica kojima se entitet zadužio u ukupnoj vrijednosti 109,1 milion KM.
Sa novom aukcijom paniranom za 18. maj u iznosu od 40 miliona KM ukupno zaduženje dužničkim hartijama od vrijednosti u ovoj godini, ostvareno samo u roku nešto većem od dva mjeseca, dostići će oko 150 miliona KM.
Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske propisana su ograničenja, prema kojima javni dug Republike Srpske na kraju fiskalne godine ne može biti veći od 55% ostvarenog bruto domaćeg proizvoda u toj godini.
Koliko taj procenat trenutno iznosi nije poznato, budući da se u izvješajima o dugu još uvijek barata brojkama koje uzimaju u obzir septembar 2021. godine.
Prema tim podacima, ukupan dug Republike Srpske koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 6.093,7 miliona KM, tj. 51,2% BDP-a, dok javni dug koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 5.014,9 miliona KM, tj.
42,2% BDP-a.
B. S.