Iako je Kupres RS jedna od najmanjih opština u Republici Srpskoj, lokalna vlast predvođena SNSD-om, posvećeno radi na najučestalijim neregularnostima. Opštine koja u 21. vijeku nema vodovod već se stanovnici vodom za piće snabdijevaju prikupljanjem kišnice, vlasti u Republici Srpskoj se sjete samo u predizbornoj kampanji. Tako ih je još 2011. godine posjetio Milorad Dodik i obećao 350.000 KM za izgradnju vodovoda. Od svega je ostalo „obećanje – ludom radovanje“, a od vodovoda ni do dan danas nije bilo ništa. Iz Ministarstva finansija Republike Srpske nam je stigao odgovor da nisu učestvovali u finansiranju izgradnje vodovoda u ovoj opštini. Dakle, nikada nije ni bilo ozbiljne namjere vlasti Srpske da se vodovod izgradi.
Pored toga što je narod ove siromašne opštine prevaren od strane entitetskevlasti, postoji veliki problem i u samom funkcionisanju lokalne zajednice. Prema riječima mještana, stranačka pripadnost je ključni faktor za dobijanje posla u opštinskim institucijama i javnim preduzećima. U Elektrokrajini, odjeljenju koje pokriva opštinu Kupres RS, na radnom mjestu elektro-montera radi automehaničar, mada ima stanovnika koji su završili i elektrotehničku školu. Međutim, prilikom zapošljavanja u ovom javnom preduzeću uopšte se ne sprovode konkursi, pa su i ovakve stvari moguće. Na upit Elektrokrajini da li je informacija o nesprovođenju konkursa prilikom zapošljavanja radnika u ovoj opštini tačna, iz ovog javnog preduzeća nismo dobili nikakav odgovor. Javna je tajna da su svi zaposleni u ovom javnom preduzeću članovi vladajućeg SNSD-a.
Takođe, u Javnom preduzeću Šume RS radi nekoliko radnika iz opštinske uprave Kupresa, za čije zaposlenje nikada nije raspisan konkurs. Na naš upit da li je ova informacija tačna, iz Javnog preduzeća Šume RS, odjeljenje Šumskog gazdinstva „Gorica“, stigao je odgovor da: „Konkursi nisu raspisivani, jer se radi pretežno o šumsko-uzgojnim radovima, poslovima na primanju i doznaci šds, dakle, o izvršenju tačno određenog posla.“ Ovim su potvrđeni navodi naših izvora da konkursi nisu raspisivani. Sve ovo kod građana koji žive u ovoj opštini, a ne pripadaju vladajućim partijama, stvara osjećaj da su građani drugog reda. Takođe, ono što ih najviše boli jeste činjenica da mnogi zaposleni na ovim radnim mjestima ne stanuju u samoj opštini, već putuju iz drugih opština, dok sa druge strane u samom Kupresu RS ima ljudi koji imaju potrebne kvalifikacije za rad u javnim preduzećima, ali ne mogu da dođu do zaposlenja.
Da je to zaista tako potvrdili su nam i iz samog JP „Šume RS“, ogranak ŠG „Gorica“ u odgovoru koji su nam poslali.
„Radnicima koji borave u radničkim nastambama Šumsko gazdinstvo obezbjeđuje dva obroka, ukoliko je organizovana kuhinja za spravljenje hrane, a ukoliko nema organizovane kuhinje, radnicima se obazbjeđuje jedan suvi obrok i isplaćuje naknada u visini jednog toplog obroka za svaki radni dan. Ukoliko nema organizovan vlastiti prevoz kod poslodavca, radnici imaju pravo na naknadu troškova prevoza u javnom saobraćaju“, navode iz Gorice.
Dakle, stranačka pripadnost je dovela do toga da i sama javna preduzeća imaju dodatni trošak jer plaćaju prevoze i duple tople obroke.
Posebna priča se odvija u samoj opštini gdje je na mjestu načelnika opštine Gojko Šebez iz SNSD-a, koji prema kazivanju mještana uopšte nema mjesto prebivališta u ovoj opštini, jer ima porodičnu kuću koja je na teritoriji opštine Kupres u Federaciji BiH, kao i porodičnu kuću u Banjaluci gdje najčešće i boravi. Iz MUP-a RS na upit da li načelnik opštine ima prijavljenu adresu u opštini Kupres RS nam je stigao odgovor da ova informacija sadrži lične podatke i da se ovaj zahtjev za pristup informacijama odbija. Međutim, čak i da načelnik opštine ima prijavljeno mjesto prebivališta u opštini Kupres RS, on, po riječima lokalnog odbornika Milana Milišića, većinom živi u Banjaluci. Na upite samom načelniku nismo dobili nikakav odgovor.
U opštini Kupres RS je poseban problem i činjenica da pojedini zaposleni u opštinskoj administraciji obavljaju i po nekoliko poslova uz odgovarajuću nadoknadu za te poslove, pa je tako na radnom mjestu matičara zaposlen Dragan Čolić koji ima završenu poljoprivrednu školu. Pored ovog osnovnog radnog mjesta u opštinskoj administraciji, obavlja i poslove Predsjednika opštinskog crvenog krsta, Predsjednika opštinske tenderske komisije, člana Opštinske izborne komisije, VD direktora Komunalnog preduzeća koje vrši usluge čišćenja snijega od 2017. godine, savjetnik načelnika za sistematizaciju radnih mjesta u opštinskoj administrativnoj službi i savjetnik za pravna pitanja, organizator sportskih manifestacija kao i šef za zimsku službu čišćenja u opštini.
U opštininsku administraciju načelnik je prebacio na mjesto pripravnika iz Pošta RS Zoranu Zubić koja je dobijala godinu dana platu, a nije se pojavljivala na poslu jer je zaposlena svega desetak dana prije nego što se porodila. U ovom slučaju je prekršen i Zakon o sukobu interesa jer je ona istovremeno i odbornica u opštinskoj Skupštini ispred SNSD-a. Takođe, na mjesto računovođe u opštini načelnik dovodi i njenu sestru Danijelu Kovačić, pored toga što je na tom mjestu na određenim ugovorima zadržan računovođa koji je otišao u penziju. Pored svega ovoga, opština ugovara dodatni honorar za posao računovodstva sa direktoricom Elektrodistribucije iz Šipova Biljanom Šegrt. Nepotizmu ovdje nije kraj, jer je i Danijela Kovačić, baš kao i njena sestra Zorana, u sukobu interesa jer je i ona odbornik u Skupštini opštine ispred SNSD-a. Na mjesto poštara, koje je ostalo upražnjeno, zapošljava se predsjednica Skupštine opštine Maja Šebez, i naravno, pogađate, opet bez konkursa. Na upit o ovom zaposlenju iz Pošta RS nam nije stigao odgovor.
Pošto se radi o nerazvijenoj opštini u kojoj je osnovni izvor prihoda poljoprivreda, vršene su i malverzacije prilikom donacija od strane Vlade RS. Tako je kao pomoć Kineske vlade za poljoprivredu, traktor sa priključcima u vrijednosti od oko 40.000 KM, završio kod Srđe Zubića, čovjeka koji se uopšte i ne bavi poljoprivredom. Takođe, majka Gorana Zubića, pomoćnika ministra za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu RS, Đuka Zubić, žena od 72 godine, dobija motokultivator sa priključcima da uzgaja organski krompir. Ni Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede nije odgovorilo na naša pitanja o načinu i kriterijumima za raspodjelu sredstava u opštini Kupres RS, kao ni o eventualnoj kontroli kako se ta doznačena sredstva troše.
Velike doznake ovoj opštini su stizale i od Ministarstva za izbjegla i raseljena lica RS. Opštinska uprava je neselektivno trošila ova sredstva i u prethodnom periodu jer je 60.000 KM dobijenih od ovog ministarstva još 2013. godine, na prijedlog tadašnjeg načelnika, preusmjerila u izgradnju Lovačke kuće „Kupreška rijeka“, umjesto za održivi ostanak i opstanak stanovnika u ovoj opštini. Ni ovo ministarstvo nam nije odgovorilo na upite kako se troše sredstva namijenjena opštini Kupres RS i da li oni sprovode kontrolu trošenja doznačenih sredstava.
Da u ovoj opštini vlada skoro pa potpuno bazvlašće govori i podatak da je načelnik opštine imao prijedlog da 10% od ukupnog budžeta opštine potroši bez jasnog obrazloženja. Naime, u prijedlogu rebalansa budžeta postojala je stavka od 40.000 KM koja je naslovljena sa „Ostali tk. grant u zemlji – tekući grant pojedincima“. Ovaj prijedlog je, prema riječima našeg izvora, bio namijenjen za raspodjelu politički podobnim pojedincima, a ono što bi trebalo da bude predmet pravosudnih institucija, jeste da je novac već potrošen! Međutim, na skupštini opštine ovaj prijedlog nije usvojen.
Pošto na naše upite niko iz opštine nije odgovarao, naši novinari su lično posjetili opštinsku upravu ove minijaturne opštine, ali nam je rečeno da načelnik nije dolazio na posao od prethodne sedmice. Kada smo upitali službenike da li nam zamjenik načelnika može dati odgovor na pitanja, dobili smo komentar da je bolje da se obratimo načelniku.
U izjavi za naš portal opštinski odbornik Milan Milišić kaže da u lokalnoj zajednici vlada potpuna anarhija i nepravda.
„U ovoj opštini nema mjesta za borca prve kategorije koji je jedan od rijetkih da je sa porodicom, ženom i dvoje djece, ostao da živi ovdje. I pored završene srednje elektro škole i položenu šumarsko – tehničku školu za mene nema mjesta ni u Elektrodistribuciji ni u Šumama RS, jer nisam politički podoban. Koliko je meni poznato, nikada nisu ni raspisivali konkurse u ovim preduzećima u Kupresu RS, već samo primaju svoje ljude. U opštini živi i čovjek sa četvoro djece, od kojih najstarije ima 14 godina, i nema pravo na zaposlenje, niti da mu se naspe put do kuće a sve iz razloga što ne podržava vladajuće političke partije“, kazao je Milišić.
Pišu: Velizar Antić i Stefan Blagić