BRATISLAVA – Nekad siromašna Slovačka, koja je prije 25 godina stekla nezavisnost u mirnom razvodu s Češkom, danas je ekonomski vrlo uspješna zemlja.
Bili su u lošijoj početnoj poziciji u odnosu na Češku, jer im se ekonomija bazirala na teškoj industriji, za koju je prije pada komunizma glavno tržište bio SSSR, dok na zapadu njihovi proizvodi nisu imali šanse.
Dobrim uslovima privukli velike kompanije
Usprkos lošoj početnoj poziciji, i početnog zaostajanja, 1998. pokrenuli su reforme koje su ih usmjerile ka tržišnoj ekonomiji što je dovelo do iskorištavanja potencijala koje su imali – kvalifikovanu i tada jeftinu radnu snagu, te dobar geografski položaj u centru Evrope.
To su iskoristili za privlačenje stranih investitora, naročito autoindustrije. Danas su tamo pogoni brojnih multinacionalnih kompanija poput KIA, Hyundaija, PSA, Volkswagena, Mercedesa-Benza, US Steela, Lenova…
Sve te kompanije privukli su konkurentnom poreskom politikom. Prije deceniju i po imali su porez na dobit od 19 odsto, što je tada bilo najmanje u okruženju, te razrađen sistem poticaja za ulaganje u industriju. Tako su velike strane kompanije mogle računati i na direktnu finansijsku pomoć, što se kasnije višestruko vratilo kroz zapošljavanje i poreze.
U Slovačkoj danas dominira autoindustrija, koja čini oko 45 odsto ukupne industrijske proizvodnje i 35 odsto industrijskog izvoza. Vrijednost industrijskog izvoza automobilske industrije u Slovačkoj iznosi oko 17 milijardi evra. Proizvođači automobila, direktno ili kroz povezane dobavljače zapošljavaju 250.000 ljudi.
U odnosu na broj stanovnika, Slovačka je najveći proizvođač automobila
Broj proizvedenih automobila dramatično raste pa su 2015. godine premašili brojku od milion automobila godišnje, dok je, za poređenje, 2005. godine proizvedeno tek nešto više od 218.000. Slovačka je sa 190 proizvedenih automobila na 1.000 stanovnika, vodeća u svijetu.
O ogromnom napretku koji je ta zemlja postigla od pada komunizma svjedoči i podatak da je Bratislava, glavni grad Slovačke, među 10 najbogatijih regija Evropske unije. BDP po stanovniku prema paritetu kupovne moći veći je za 84 odsto od prosjeka Evropske unije i nalazi se iznad Stokholma, Salcburga ili Beča.
Veliki poticaj razvoju Slovačke ekonomije bio je ulazak u Evropsku uniju, čime se za njihove proizvode otvorilo ogromno tržište od 500 miliona ljudi, a kako bi se što više integrisali, 2009. godine uvode i evro.
O snazi slovačke ekonomije svjedoči i konstantan rast BDP-a koji je u gotovo dvije decenije bio prekinut jedino 2009. godine nakon eskalacije globalne finansijske krize, kada su imali pad od 5,3 odsto, no već sljedeće godine došlo je do snažnog oporavka koji traje i do danas. Ove godine očekuju rast od 4 odsto. Rekord su imali u četvrtom kvartalu 2007. kada su rasli po stopi od preko 14 odsto, što je tada bilo najveći rast među zemljama OECD-a.
(index.hr)